Foto: Arhipelag MagazinU predgovoru I izdanju Enciklopedije Jugoslavije Leksikografskog zavoda iz Zagreba, godine 1955-1971, autori enciklopedije kažu: „Enciklopedija govori o zemlji u kojoj smo se rodili poslije mnogobrojnih pokoljenja i koju ćemo u otadžbinu namijeniti onima koji dolaze. U Enciklopediji Jugoslavije riječ je o prošlosti naše domovine i našeg jezika, o tragičnim lutanjima vlastite kulture i političke svijesti po prostorima i vremenima u okviru kojih smo nastali i razvijali se.
U Enciklopediji Jugoslavije govori se o sadašnjosti i budućnosti, koju stvaramo po cijenu krvavih i sudbonosnih žrtava vlastitom voljom, da bismo rodovima koji će govoriti našim jezikom obezbijedili najneposrednije i najprirodnije: pravo na čovjeka dostojan, slobodan i civiliziran život.“
Ono što se dogodilo u Jugoslaviji nije samo „raspad jedne enciklopedije“.
Trebalo bi tu uključiti i one koji su stvarali Jugoslaviju i enciklopediju.
A kuma Vesna, njene drugarice i moja Lidija, koje su provele mesece i godine po belom svetu, tragajući za engleskim jezikom, naukom, smislom boljeg života i nade koju je davala Titova Jugoslavija, ostavile su mi hrpu rukopisa, pisama koja su pisana iz sveta – „nekome od nekoga“, pa i onih iz Fulbright-ovih gnezda, gde se „leglo znanje“ i gde su – „odvođeni“ oni koji su bili potrebni Americi.
One nisu pročitale predgovor koji je „Miroslav Krleža“ namenio „papirnoj ploči“ njegovog spomenika.
Ciganin od koga kupujem knjige, koje ih donosi ko zna otkuda, nudi tomove enciklopedije, a ja se smejem i sležem ramenima, a on shvata da mi ne trebaju, pa me pita:
– A šta da radim s Jugoslavijom, „mojom“?
Autor je romansijer, pripovedač i aforističar čiji je novi roman „Portret Mao Cedunga, priča o Jugoslaviji koje nema i o Americi koja je postala drugačija“, upravo objavljen u izdanju Arhipelaga.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
