Šest crkava proglašeno za spomenike kulture

U saopštenju Ministarstva kulture navodi se da je crkva Svetog Arhanđela Gavrila u Šopiću, u opštini Lazarevac, sagrađena 1869. godine i predstavlja primer klasicizma u crkvenoj kulturi u Srbiji, s jasnom primenom svih odlika tog stila.

Ikonostas i 26 štafelajnih ikona u crkvi Pokrova presvete Bogorodice u Radljevu u opštini Ub uradili su nepoznati ruski autori, dok su ikone „Poklonjenje časnih veriga apostola Petra“ i „Cveti“ rad domaćih majstora zografa koji su stvarali u prvoj polovini 19. veka.

U crkvenoj riznici čuvaju se bogoslužbene knjige iz 19. veka, dok je u južnom delu crkve groblje sa 14 spomenika i jednom nadgrobnom pločom, a sa istočne strane hrast star više od 150 godine.

Spomenički karakter ovog zdanja ogleda se ne samo u njegovoj arhitekturi, slikarskom konceptu i načinu na koji je opremljena, već je ono i mesto podsećanja na ljude i događaje koji su obeležili prošlost tog dela Srbije, navelo je Ministarstvo.

Crkva Arhangela Gavrila u Cvetanovcu u opštini Ljig sagrađena je 1865. godine na mestu na kom je bila crkva brvnara za čiju je izgradnju knez Miloš priložio 13.000 groša.

U njoj se nalazi vredna zbirka od 18 ikona koje je početkom 19. veka uradio nepoznati zograf, dok je carske dveri naslikao Dimitrije Posniković, a 12 štafelajnih ikona rad su domaćih i ruskih slikara koji su stvarali krajem 19. i početkom 20. veka. U crkvi se nalazi putir od srebra sa pozlatom koji je redak kujundžijski rad nepoznatog autora i više vrednih bogoslužbenih knjiga.

Spomenik kulture Svetog Arhangela Mihaila u Jabučju u opštini Lajkovac izgrađen je na mestu gde je 1826. godine seoski starešina Jovan Velimirović-Šarenac podigao crkvu brvnaru u kojoj je kao ktitor i sahranjen.

Kako se navodi, zdanje predstavlja vredan primer sakralne arhitekture, u kome se nalazi značajna zbirka ikona, delo plodnog zografa Nikole Jankovića iz Ohrida koji je radio na teritoriji Srbije u prvoj polovini 19. veka.

Spomenik u Varni sagradio je 1911. godine preduzimač iz Šapca Menahem Abunin. U Prvom svetskom ratu uništen je ikonostas, zapaljene su knjige i odežde, a zvona odneta. Obnovljena je 1923. godine.

U porti je od 1921. do 1935. godine bilo sahranjeno 53 rodoljuba poginulih u Prvom svetskom ratu, od kojih su posmrtni ostaci 21 osobe preneti u Gučevo. U severozapadnom delu porte jedino su ostali spomenik kapetanu Dimitriju Miti Popoviću iz Niša i spomenik koji su 1911. godine podigli meštani u čast vojvode Miloša Stojićevića Pocerca.

Crkva Svetog apostola i jevanđeliste Marka svojom arhitekturom objedinjuje hanzenatsku tradiciju sa obeležjima moravske škole, sledeći na taj način nacionalnu stilsku orijentaciju u graditeljstvu s početka 20. veka. Sa pokretnim predmetima koje baštini i spomenicima koji se nalaze u njenoj porti, ona je i značajno istorijsko svedočanstvo događaja u Prvom svetskom ratu, ističe se u saopštenju.

Crkva Sabora Svetog arhangela Gavrila u Moravcima baštini raznorodne umetničke i vizuelne obrasce koji svedoče o značajnim istorijskim događajima na ovom prostoru i opštim tokovima srpske crkvene umetnosti i kulture 18. i 19. veka.

U njenoj riznici čuvaju se antimis iz 1728. godine, antimis iz druge polovine 19. veka, dragocen svitak sa tekstom Abagar nastao u prvoj polovini 18. veka, vredne bogoslužne knjige iz 16. i 18. veka, među kojima su Jevanđelje, Irmologija, Psaltir i Minej koje je crkvi priložio i u njima svoje zapise ostavio Hadži Đera