Sve lepše od lepšeg

Oporiju lepotu, južnoameričkog pejzaža i filmskog jezika, kroz priču koja prati danskog oficira u potrazi po bespuću Patagonije za kćerkom odbeglom sa španskim vojnikom, sve u toku istorijske španske misije istrebljivanja domorodaca, ponudiće nam ponovo osebujni argentinski autor Lisandro Alonso u svom prvom kostimiranom filmu sa profesionalnim glumcima „Hauha“. Prethodni Alonsovi filmovi očito su se dojmili i Viga Mortensena, koji se u Južnoj Americi oseća kao kod kuće, zbog detinjstva u Venecueli i Argentini, te se uključio u projekat ne samo da odigra oca već i kao koproducent, jer to motivisano Mortensenovo kretanje kroz onostrane pejzaže vuče gledaoca po ivici između dokumentarnosti i linearne naracije, koja bi, bez jednog ishitrenog iskoka u nadrealnost u funkciji nepotrebnih objašnjenja situacije, bila idealna.

Pojedini žanrovi kao da se trude da negiraju lepotu, eksploatišući bizarno, do najmračnijih ljudskih potencijala, ali ne uspevaju, upadajući u tradiciju modernistički ružnog kao kategorije lepog. Upravo takav neuspeh događa se glavnom osveženju programa Ponoćno ludilo „Šta radimo u senci“ Novozelanđanina Taike Vaititija i Džemeina Klementa, čije je poigravanje sa kodovima vampirskog podžanra, u inovativnom hibridu sa rijaliti šouom koji humanizuje karaktere, pravo uživanje u komici strave.

Isao Takahata, uz Hajao Mijazakija najznačajniji autori animiranog filma u Japanu (produkciji njihovog studija Gibli posvećen je simpatični ovogodišnji dokumentarac „Kraljevstvo snova i ludosti“), reditelj je „Priče o princezi Kaguji“, filma koji gledaoca stavlja u poziciju deteta, iz čije se perspektive uživa u pastelnoj ilustraciji klasične priče o magičnoj devojci dok odrasta, koja se doživljava kao igrani film sa karakterima poučnim i za odrasle.

Za neumornog hongkonškog žanrovca Džonija Toa iznenađujuća je romantična komedija „Ne odlazi lomeći mi srce 2“, sa elementima skrubol-komedije u miljeu kineskog Volstrita koji je, u ironičnom Toovom socijalnom komentaru, samo kulisa ljubavnih zavrzlama prelepih likova, kojima sva lova kojom barataju kao da uopšte nije važna. Artističko-festivalska dimenzija ovog nefestivalskog nastavka Toovog hita od pre tri godine proizilazi samo iz narativnih i rediteljskih bravura koje vode vrtoglavoj oblakoderskoj kulminaciji.

Vrlo je gledljiv i „Preko tvog mrtvog tela“ Japanca Takešija Miikea, koji se ne oseća dobro samo u ekstremnim žanrovskim provokacijama, već, evo, majstorski odrađuje i jednu artistički dizajniranu samurajsku dramu koju doživljavamo šekspirovski. Majstorstvo u svim elementima režije mu je bilo najpotrebnije za održavanje dve paralelne priče bez padova, jedne iz pozorišne drame koju pratimo kroz probe, a koja razgrađuje samurajski kod, a druge iz realnih života glumaca iz iste predstave, u kojoj je najprimetnija drastično različita pozicija žena. Umesto međusobnog ometanja dobijamo kao udvostručenje i smisla i težine svake od priča, koje ne remeti ni završni zaokret u mikeovski stilizovani horor.

Konačno, fazbinderovski produktivan Fransoa Ozon u „Novoj devojci“ postiže slično pojačanje melodrame „dupliranjem“, na bazi činjenice da je u svakom čoveku mešavina muških i ženskih hormona, a u skladu sa modernim trendovima, od jednog lika tako dobijaš dva. I, ako imaš recimo ljubavni trougao, dobijaš ljubavni šestougao. Ozon i te kako zna kako da od te pretpostavke ne napravi haos već baš slojevitu dramu, a i kako dramu da upakuje u komediju, čiju blagu razdraganost, uz pravovremena nabadanja mračnijih tonova seksualnih podvajanja, doživljavamo kao jedan kontinuirani valcer.

Ukoliko se prevarite i skrenete na projekciju upečatljivog dokumentarca „Cena koju plaćamo“ Kanađanina Harolda Kruksa, uživanje u lepom tek dobija na dragocenosti, jer, ako uspete da shvatite i deo objašnjenja finansijskih i političkih stručnjaka o novom finansijskom imperijalizmu, te šta je to recimo digitalna ekonomija, ili ekonomije oblaka, ili kako funkcioniše internet, ispašće da svet odlazi dođavola, da vremena ima sve manje, i da možda još jedino možemo da se oslonimo na „oko za lepo“.