Teatarska umetnost Mira Gavrana

Reč je o festivalu posvećenom delima ovog najizvođenijeg savremenog hrvatskog pisca sa 50 drama prevedenih na 40 jezika i više od 350 pozorišnih produkcija širom sveta.

Osim što je najizvođeniji Gavran je i jedni savremeni pisac na svetu koji ima svoj festival. Posle Slovačke, Poljske, Češke i Nemačke, Srbija je peta zemlja koja organizuje Gavran fest na kome će do nedelje biti izvedena tri Gavranova komada i predstavljeno srpsko izdanje njegovih „Odabranih komedija“.

O knjizi bi u subotu u Madlenianumu trebalo bi da govori makedonski teatrolog Venko Andonovski, dok će u prvom javnom čitanju Gavranove komedije „Pivo“, koja govori o odnosu oca i sina tokom više decenija, učestvovati: Dragan Vujić Vujke, Lako Nikolić i Nadežda Kostić.

Pored „Noći bogova“ na Velikoj sceni Madlenianuma u subotu i nedelju na repertoaru Gavran festa su predstave „Sladoled“, u produkciji  Narodnog pozorišta iz Niša, a u režiji Spasoja Ž. Milovanovića.

Reč je komadu koji govori o odnosu majke i ćerke tokom šest decenija,a u predstavi igraju majka i kći u stvarnom životu Ivana Nedović i Nađa Nedović Tekinder.

Ova predstava je gostovala početkom godine.

Prvi Gavran fest u Srbiji završiće se monodramom „Hotel Babilon“ u produkciji zagrebačkog Teatra Gavran i sa glumicom Mladenom Gavran, koja se  pojavlje u 11 lica.

Ova predstava je, kako se juče čulo, obnovljena pred izbijanje pandemije virusa korona i u tom novom izdanju izvedena samo jednom pre gostovanja u Beogradu.

Za večeras najavljena predstava „Teško je reći zbogom“ u produkciji Teatra Vihor iz Beograda otkazana je zbog bolesti glumice.

– Ovaj festival biće radost teatarske umetnosti koja je krhka i osetljiva. Za mene vreme pandemije je vreme solidarnosti i podrške, zbog čega čestitam Madlenianumu da se odvažio da organizuje ovaj mali festival. Treba imati na umu i uzdržanost publike kakva postoji i u Zagrebu, iako smatram, što sam više puta i javno rekao, da je teatar bezbedniji od gradskog prevoza – rekao je Miro Gavran, koji je u protekle 33 godine imao 16 pozorišnih premijera u Srbiji, uključujući i „Tajnu Grete Garbo“ u Madlenianumu sa Tanjom Bošković u naslovnoj ulozi.

Gavran je u susretu sa beogradskim novinarima objasnio da je 2011. odabrao Madlenianum, kome je poslao test „Tajne Grete Garbo“ zato što sarađuje sa pozorištima čiji „repertoar ima ljudsku dimenziju i neguje priče koje imaju glavu i rep“.

– Ja sam staromodan pisac koji voli savremene teme i likove, kao i teatre koji se ne srame da takve priče stave na scenu i da ih publika voli i razume. Na kraju i Šekspir i Molijer opstali su do danas i nisu zaboravljeni u teatru zahvaljujući publici. Nisam pobornik eksperimenta koji je sam sebi cilj, nego eksperimenta koji utiče u glavni tok i priču. Smatram da se i najozbiljnije stvari naše egzistencije mogu reći kroz komediju koja nije ništa manje značajna od drame – naglasio je Miro Gavran.

Glumac Dejan Lutkić ocenio je da je čast igrati u Gavranovim  predstavama jer je reč o piscu koji voli glumce, misli o njima i piše za njih. Lutkić je sinoć bio jedan od trojice protagonista u komadu „Noć bogova“ u kome francuski kralj Luj Četrnaesti, pisac Molijer i dvorska luda kroz piće, druženje i uspomene preispituju odnos vladara i umetnika.

Slogan prvog Gavran festa u Srbiji je „Smeh je lek“, direktor Festivala je Madlena Cepter, osnivač i vlasnik Madlenianuma, a selektor Ana Zdravković Radivojević, direktor Drame ove kuće. Prema rečima Ane Radivojević Zdravković, program Gavran festa u velikoj meri odredila je pandemija virusa korona zbog koje njen najveći deo čini srpska produkcija.

Dela, nagrade, manifestacije…

Pored drama, koje je videlo više od četiri miliona gledalaca širom planete, Miro Gavran je objavio i 10 romana, dve zbirke kratkih priča, jednu zbirku poezije, 10 knjiga za decu i mlade. Autor je tri libreta za mjuzikle i jednog za operu, filmska scenarija, šest televizijskih dela i 32 radio drame. Rođen je 1961, diplomirao je dramaturgiju na Akademiji za kazalište, film i televiziju u Zagrebu. Dobitnik je tridesetak književnih i pozorišnih nagrada. Dopisni je član Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti, član Ruske akademije književnosti i Slovenske akademije književnosti i umetnosti. Prvi Gavran fest posvećen njegovim delima održan je u Trnavi u Slovačkoj 2003, a potom su festivali organizovani i u Krakovu, Pragu u Češkoj, Augzburgu u Nemačkoj, a 2019. u Mostaru su održani „Dani Mire Gavrana“. Od 2014. U Malom Lošinju se svakog leta održavaju se „Dani teatra Gavran“, a od 2015. svake jeseni Nova Gradiška je domaćin književno-pozorišne manifestacije „Let s Gavranom“, na kojoj je prve godine održan i međunarodni simpozijum „Miro Gavran – prozni i kazališni pisac“. Pre 18 godina Gavran je sa suprugom Mladenom Gavran osnovao u Zagrebu  Teatar Gavran.