Tri inostrana i jedan domaći

Prvog festivalskog dana, u subotu 15. septembra, za prestižnu nagradu “Statuetu Stevana Mokranjca”natpevavaće se hor pri hramu “Svetog Đorđa”(Beograd), Omladinski hor “Milka Stoeva”iz Burgasa u susednoj Bugarskoj, Mešoviti hor KUD “Jevnica”(Slovenija) i hor “Rozafa Expression”iz Skadra u Albaniji. Nastupe horova ocenjivaće žiri koji čine muzikološkinja prof. dr Sonja Marinković i dirigenti dr Miloje Nikolić i dr Tamara Adamov Petijević.

Jedini domaći predstavnik natpevavanja horova 53. Mokranjčevih dana biće hor pri hramu “Svetog Đorđa”, osnovan 1933. pod nazivom “Čukaričko pevačko društvo”. Hor je, nakon pauze u vreme “Drugog svetskog rata”, svoje aktivnost obnovio 1968. pod imenom “Sveti Đorđe”. Pored učestvovanja na bogosluženjima, što je osnova rada hora, ovaj kamerni ansambl tokom svoje istorije imao je i niz značajnih nastupa na festivalima u zemlji i inostranstvu, na kojima je dobio značajna priznanja. Izdvajaju se “Zlatna medalja”na 15. međunarodnom horskom festivalu Majske muzičke svečanosti 2016. u Bijeljini, sa apsolutnih 100 poena i “Posebna pohvala”na 22. Festivalu duhovne muzike Horovi među freskama u Beogradu. Hor je nastupao i na osmom Vaskršnjem festivalu u hramu “Svetog Save”, na izložbi “Vera koja traje – Pravoslavlje”u “Svetoj zemlji”(organizacija Ambasade Izraela), na Petom međunarodnom festivalu duhovne muzike Muzički edikt (Niš, 2017), Prvom festivalu horske muzike u Sremskoj Mitrovici, Svetopetrovsko-deževskom saboru u Starom Rasu. Prošla godina je trijumfalno završena “Svečanom akademijom”povodom Svetih Ćirila i Metodija u Trstu. Hor je u više navrata nastupao u inostranstvu, i to u Mađarskoj, Austriji, Bugarskoj, Italiji, Sloveniji i Nemačkoj.

Dirigent hora pri hramu “Svetog Đorđa”je Emilija Milin koja je dirigovanje studirala u klasi profesorke Darinke Marić Marović. Deceniju i po, počev od 2001, bila je dirigent Dečjeg hora “Prvog beogradskog pevačkog društva”, a u više navrata je dirigovala i velikim horom. Pod njenim je vođstvom podmladak najstarijeg hora srpske prestonice ovladao je samostalnim pevanjem na liturgiji, priredio veliki broj koncerata i osvojio vredne nagrade na takmičenjima u zemlji i inostranstvu. Hor je snimio i prvi samostalni album povodom stogodišnjice smrti Stevana Mokranjca, koji je objavljen u izdanju “Saborne crkve”u Beogradu 2014. Horom hrama “Svetog Đorđa”na Čukarici diriguje od 2016. i sa ovim kamernim ansamblom je u ovom kratkom vremenskom periodu već ostvarila vidne rezultate.

Omladinski hor “Milka Stoeva”iz Burgasa, početke svog angažovanja beleži 1947, kad je na inicijativu poznatog bugarskog kompozitora i dirigenta Borisa Ibrišimova osnovan omladinski hor koji je kasnije bio osnova za organizovanje jedne od najuglednijih muzičkih škola u Bugarskoj. Neprestani razvoj kvaliteta i stvaranja izuzetne tradicije ovog Hora traje od 1972. i u tome je glavnu ulogu imala dugogodišnja dirigentkinja škole – Milka Stoeva. Hor aktivno učestvuje u kulturnom i društvenom životu, o čemu svedoče brojni koncerti u gradu i širom zemlje, i dobitnik je prvih i specijalnih nagrada na uglednim evropskim takmičenjima: “Prva”i “specijalna”nagrada žirija na 20. Evropskom horskom festivalu (Nirpelt, Belgija), “prva”nagrada u kategorijama narodna pesma i najbolji dirigent na Međunarodnom horskom takmičenju “Bela Bartok”(Debrecin, Mađarska), “prva”i “specijalna”nagrada Međunarodnog horskog takmičenja u Veroni (Italija), “srebrna diploma”na Međunarodnom horskom takmičenju “Riva del Garda”(Italija), “prva”nagrada Međunarodnog horskog takmičenja u Kardici (Grčka), “druga”nagrada na Međunarodnom horskom festivalu u Antaliji (Turska).

Svetla Stoeva diplomirala je na Bugarskom državnom konzervatorijumu u Sofiji, na odseku pedagogije. Na čelu horske škole u “Omladinskom kulturnom centru”u Burgasu nalazi se od 1999. Vodi dva reprezentativna predstavnika ove škole – hor “Milka Stoeva”i mešoviti hor “Burgas”, sa kojima je održala brojne koncerte, učestvovala na međunarodnim takmičenjima i festivalima, i snimala studijske snimke.

Društvo Prijatelji muzike “Rozafa Expression”iz Skadra u Albaniji, aktivno je na muzičkom planu na nacionalnom i međunarodnom nivou. Sam naziv izražava spoj građanske i umetničke dužnosti članova ovog sastava. Rozafa je dvorac, svedok istorije civilizacije stare 2.400 godina – mit o Skadru, legenda koja simbolizuje Žrtvu, izraz je građanske dužnosti. Umetnička dužnost se ogleda u izražajnosti i muzičkim vrednostima. Muzička tradicija u Skadru temelj je iz koga je ponikao ovaj pokret, učvršćujući i integrišući dobre muzičke vrednosti, u atmosferi nastaloj 1990-ih. Repertoar predstavlja spoj albanskih tradicionalnih pesama, aranžmana i odabranih dela horske muzike koja pripadaju različitim stilovima, epohama i zemljama. Hor je učestvovao u mnogim aktivnostima u zemlji i inostranstvu: Međunarodni festivali horova u Tirani (2000, 2019), Androsu (Grčka, 2000), Cetinju (Crna Gora, 2007), Kardici (Grčka, 2000, 2013), Avoli (Italija, 2000), Vibo Valenciji (Italija, 2001), Skadar džezu (2007), Podgorici (Crna Gora, 2007), Tetovu (Makedonija, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017), Ripatransoneu (Italija, 2007), Kragujevcu (2011), Gracu (Austrija, 2017), Skoplju (2018), Tuziju (Crna Gora, 2018).

Dirigent Zef Čoba (Skadar, Albanija, 1951) diplomirao je 1974. horsko dirigovanje na “Umetničkoj akademiji”u Tirani. Posle studija, postavljen je za muzičkog direktora “Kulturnog centra”u Piškopeji, a potom u Skadru. Izučavao je folklor, naročito onih oblasti u kojima je radio. Godine 1991. počeo je da radi na “Radio Skadru”kao muzički urednik, a potom kao novinar i glavni urednik. Od 2003. predaje dirigovanje, pedagogiju horskog dirigovanja, kamernu muziku i druge predmete, na “Umetničkoj akademiji”u Tirani. Dirigent je hora skadarske katedrale “Don Mikel Kolići”(1997-2001), hora katedrale “Sveti Pavle”u Tirani (2004), kao i crkvenog hora “Sveti Franjo”u Skadru. Od 1989. se bavi komponovanjem. Napisao je muziku za 16 albanskih filmova i niz pozorišnih predstava, kao i mnoga vokalna i instrumentalna dela, pesme skadarske urbane tradicije, pesme za decu. Član je “Komisije Balkanskog horskog foruma”, počasni je član Umetničkog društva “BESA”iz Crne Gore i umetničkih društava “Madonna di S. Giovanni”u Ripatransoneu i “Madre Teresa Italijanskog kulturnog centra”u Tirani, kao i Društva “Rrok Jakaj”u Skadru. Član je “Saveza albanskih pisaca i umetnika”od 1978, predsednik društva “Prijatelji muzike Kazivanja Rozafe”Skadar.

Mešoviti hor KUD “Jevnica”potiče iz istoimenog slovenačkog sela (sa nešto više od hiljadu stanovnika), u kome se organizovani kulturni život razvio u drugoj deceniji prošlog veka. Uz osnovnu školu, prve pozorišne predstave i tamburaški orkestar, zaslugom učitelja Mihe Vahna, posle “Drugog svetskog rata”osnovan je hor. Početkom XXI veka (2004) mlađi pevači su, iz želje da osavremene repertoar i učine ga raznovrsnijim, osnovali drugi ansambl. Hor danas čini dvadesetak pevača iz bliže i šire okoline Jevnice. Njihovo međusobno prijateljstvo i ljubav prema horskoj muzici nadvladavaju teškoće vezane za dolazak. Hor najčešće nastupa na prigodnim svečanostima u kraju u kome radi ali je nastupao i u Mađarskoj, Italiji, Hrvatskoj i Srbiji (Niš). Na regionalnim horskim takmičenjima, Hor je tri puta dobio “bronzano”odličje, a jednom “srebrno”priznanje.

Katarina Trček Marušič treći je dirigent hora KUD “Jevnica”i na njegovom je čelu od septembra 2015. Kao doktorka muzikologije bila je zaposlena na institutu “Slovenačke akademije nauke i umetnosti”, gde je istraživala orguljsku muziku u Sloveniji. I sama je orguljaš u svojoj parohiji u kojoj se pre 12 godina upoznala sa horskim dirigovanjem, kad je započela rad sa crkvenim horom “Sv. Marijete”. Nastupa i kao pevačica u kamernom ženskom horu “Čarnice”.

Žiri

Ovogodišnje “Natpevavanje”ocenjivaće tročlani žiri: dr Sonja Marinković – muzikološkinja, redovna profesorka na Katedri za muzikologiju na “FMU”u Beogradu (predaje istoriju muzike i metodologiju naučnog rada), Tamara Adamov Petijević – dirigentkinja, violinistkinja i profesorka, istraživačica u oblasti horske muzike i dirigent, dr Miloje Nikolić koji od 1990. kontinuirano vodi Akademski kamerni hor “Liceum”u Kragujevcu.