Izložba ranih radova iz pariskog preioda Đorđa Ivačkovića otvorena je sinoć u beogradskoj Galeriji „Rima”. U „Rimi” ovom postavkom obeležavaju desetogodišnjicu smrti umetnika.
Postavka se glavninom oslanja na Ivačkovićeve radove iz 1963. godine kada je umetnik u Parizu priredio svoju prvu samostalnu izložbu, ali i započeo svoje pozicioniranje na međunarodnoj umetničkoj sceni. Samo godinu dana ranije umetnik se doselio u Pariz, gde je prvi put obznanio javnosti da se bavi slikarstvom, što je prethodnih godina bilo sasvim nepoznato u Beogradu gde je studirao i diplomirao arhitekturu i aktivno se bavio džezom, dok je kao autodidakt u privatnosti započinjao svoj slikarski put.
Imajući u vidu da se za slikarstvo zainteresovao pod uticajem francuske i američke posleratne apstrakcije koju je prvi put video na gostujućim izložbama u Beogradu pedesetih godina, a koju je razumeo i doživeo kao muzičar, Ivačkovićeva umetnička ishodišta ali i početne pozicije sasvim su se razlikovale od onih slikara njegove generacije koji su stvarali i izlagali na beogradskoj sceni.
Stoga je profesionalnu slikarsku karijeru započeo tek po preseljenju u Pariz gde je prvi put primećen od strane francuske likovne kritike, zastupan od strane pariskih galerija, da bi 1965. godine izlagao na Pariskom bijenalu mladih u selekciji Francuske. Tek nakon učešća na ovoj značajnoj međunarodnoj smotri jugoslovenska javnost je saznala za Ivačkovića te je u narednim decenijama on više puta samostalno izlagao u domovini, Muzej savremene umetnosti otkupio je njegove radove i uključio ga u izložbe kojima se jugoslovenska savremena umetnost predstavljala u svetu.
– Izložba u Galeriji „Rima”, kojom se obeležava deset godina od umetnikove smrti, podseća na Ivačkovićeve pariske početke kada je zahvaljujući likovnom kritičaru Žan Žak Leveku rano prepoznata konstitutivna veza njegovog slikarstva i džez muzike. Ujedno, zahvaljujući istraživanjima sprovedenim u prethodnoj deceniji, pre svega uvidom u umetnikove dnevničke beleške, danas znamo da je već u ovim ranim radovima bio uspostavljan i njegov krajnje analitički odnos prema slici kao autonomnom entitetu sa sopstvenim elementima i zakonitostima, koji stoji između umetnika i posmatrača ali izvan njih, istakla je Nevena Martinović, kustoskinja „Rime”.
Po njenim rečima likovni kritičar Žan Lik Šalimo, koji je 2015. godine otvorio veliku Ivačkovićevu retrospektivu u Galeriji SANU, u svojoj knjizi „Lecture des arts” iz 1981. godine, prvi je precizno definisao autentičnost Ivačkovićeve apstrakcije time što ga je pozicionirao „na mestu ukrštanja dva suprotstavljena modela apstrakcije u francuskoj umetnosti, kolokvijalno nazvanih ’vrućom’ i ’hladnom’, a koja on obuhvata pojmovima ’lirska tradicija i apstraktni pejzaž’ i ’geometrijska tradicija i analitička apstakcija’”, zaključuje Nevena Martinović, koja je ujedno i autorka kataloga Ivačkovićeve izložbe, kojom Galerija „Rima” završava ovogodišnji izložbeni program.
Inače, Galerija „Rima” desetogodišnjicu umetnikove smrti najpre obeležila izložbom Ivačkovićevih radova iz istog perioda, priređenom tokom septembra, u Galeriji DIT u Beču.
Arhitekta odabrao slikarstvo za životni poziv
Đorđe Ivačković (1930-2012) rođen je u Horgošu 1930. godine. Završio Mešovitu gimnaziju u Novom Sadu (1948) i Arhitektonski fakultet u Beogradu (1955). Sredinom pedesetih godina XX veka samostalno počinje da se bavi slikarstvom na šta su presudno uticale izložbe savremenog franscuskog i američkog slikarstva održane u Beogradu. Nakon odsluženja vojnog roka (1956) putuje po Evropi da bi se informisao o tendencijama u likovnim umetnostima (Italija 1957, Nemačka 1959).
Odlučuje da mu slikarstvo bude životni poziv, posećuje Pariz 1961. i trajno se seli u ovaj grad naredne godine. Prvu samostalnu izložbu održava u Parizu 1963. godine. Na pariskom Bijenalu mladih 1965. postiže veliki uspeh u selekciji Francuske. Tom prilikom ga prvi put otkriva jugoslovenska stručna javnost i već od 1967. godine počinje da izlaže u Jugoslaviji. Prvu samostalnu izložbu u domovini priređuje 1971. u Beogradu.
Tokom osme i devete decenije XX veka učestvuje na najznačajnijim likovnim smotrama u Francuskoj i Jugoslaviji, njegovi radovi postaju deo izložbi savremene jugoslovenske umetnosti koje su, u organizaciji Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, proputovale Evropu i svet. Najveći i najznačajniji deo svog opusa stvara u Parizu gde je i živeo do kraja života.
Priredio je blizu trideset samostalnih i učestvovao na velikom broju grupnih izložbi. Poslednji put je samostalno izlagao 2011. godine u Kragujevcu. Preminuo je u Parizu 13. jula 2012. godine.
Velika retrospektiva Ivačkovićevog stvaralaštva priređena je u Galeriji Srpske akademije nauka i umetnosti 2015. godine. Njegova dela danas se nalaze u Muzeju savremene umetnosti, Narodnom muzeju u Beogradu, Centru Pompidu u Parizu, i uglednim privatnim kolekcijama u zemlji i inostranstvu.
Više vesti iz ovog grada čitajte na posebnom linku.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.