Umetnička dela za slepe i slabovide

Na otvaranju su govorile: dr Tijana Palkovljević Bugarski, upravnica Galerije Matice srpske, mr Željka Bosnar Salihagić, direktorka Tiflološkog muzeja u Zagrebu i dr Sarita Vujković, direktorka Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske i jedna od autorki izložbe. Takođe, otvaranju su prisustvovali i predstavnici Saveza slepih Vojvodine i Gradske organizacije slepih Novi Sad.

Reč je o specijalizovanoj izložbi za slepe i slabovide osobe koja obuhvata grafike, slike, crteže i skulpture iz kolekcije Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske i posvećena je umetničkoj grupi „Prostor – Oblik“, osnovanoj 1975. godine, koja je sedamdesetih godina XX veka uvela apstrakciju u bosanskohercegovačku umetnost.

Izložba je prvi put predstavljena u Muzeju savremene umjetnosti Republike Srpske povodom obeležavanja 40 godina od osnivanja grupe „Prostor – Oblik“ i tada je realizovana uz stručnu pomoć i podršku Tiflološkog muzeja u Zagrebu. Izložba je potom predstavljena u Tiflološkom muzeju u Zagrebu i Narodnom muzeju Crne Gore na Cetinju, a sada je predstavljamo i javnosti u Novom Sadu. Gostovanjem izložbe Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske nastavlja se uspešna saradnja Galerija Matice srpske s ovim muzejem, ali se i teži ka međuinstitucionalnom i međusektorskom povezivanju i kreiranju mreže muzeja, čiji je osnovni cilj da se putem specijalno osmišljenih programa i savremene muzeološke prezentacije doprinese integrisanju slepih i slabovidih osoba u kulturni život sredine.

Izložbom je obuhvaćeno stvaralaštvo devet autora: Voje Dimitrijevića, Tomislava Dugonjića, Bekira Misirlića, Enesa Mundžića, Nikole NJirića, Edina Numankadića, LJubomira Perčinlića, Mustafe Skopljaka i Radoslava Tadića, koji su u određenim periodima života delovali u okviru grupe „Prostor – Oblik“. Postavka je priređena s ciljem da se apstraktna umetnička dela kao značajna kulturna baština koju čuva Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske, predstave u skladu s novim muzeološkim standardima i to na način da budu pristupačna slepim i slabovidim osobama.
Ovakav vid inkluzivne prezentacije muzejskih predmeta omogućen je putem njihovih specijalnih prilagođavanja, pripremljenih namenski za ovu izložbu, a koja obuhvataju taktilne replike dela umanjenih dimenzija, adaptacije pomoću zvuka i mirisa, kao i originalne primerke dostupne za dodir. Sve izložene radove prate opisne legende na Brajevom pismu, kao i audio zapisi koji nose biografske podatke o svakom od autora i tumače njihov umetnički koncept za određena dela. Prateći element izložbe je i katalog s tekstovima na Brajevom pismu, koji je svojim dizajnom prilagođen slabovidim osobama.

„Prostor, oblik, dodir“ autorski je projekat direktorke Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske dr Sarite Vujković i kustoskinje Žane Vukičević, u čijoj je produkciji učestvovao ceo tim kustosa Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske.

Tokom trajanja izložbe biće priređen prateći program u vidu grupnih obilazaka članova Gradske organizacije slepih Novog Sada kao i drugih gradskih organizacija slepih iz Vojvodine. Takođe, ideja je da se putem izložbe kod dece i mladih razvija svest o inkluziji osoba s invaliditetom te su planirane posete osnovnih i srednjih škola u Novom Sadu. U petak 8. decembra u 19.00 sati biće održano stručno tumačenje izložbe Jelene Ognjanović, muzejske edukatorke Galerije Matice srpske, dok će poseban program u okviru izložbe predstavljati međunarodna konferencija za muzejske stručnjake „Open Museum“ koja će se održati u Galeriji Matice srpske od 4. do 6. decembra 2017. godine.

Izložbu u Galeriji Matice srpske omogućili su Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije i Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske. Podršku u realizaciji pružili su Savez slepih Vojvodine i Gradska organizacija slepih Novog Sada.