Uzbudljiva studija o Beogradu, Srbiji, prvoj i drugoj Jugoslaviji u proteklom stoleću u izdanju Arhipelaga

Ova neobična knjiga je istorija izgradnje beogradskog železničkog čvora od 1919. godine do danas., koja odlazi i korak dalje, do vremena izgradnje pruge Beograd – Niš 1881. godine.

Ranka Gašić na zanimljiv način razotkriva istorijske, političke, društvene i ekonomske razloge zbog kojih su nastajali i odbacivani planovi za izgradnju beogradskog železničkog čvora, razloge zbog kojih je kasnila njegova izgradnja i šta je sve to značilo za sam Beograd i njegov razvoj, a šta za neku od država kojoj je Beograd bio glavni grad u poslednjih više od sto godina.

Opisujući istoriju izgradnje beogradskog železničkog čvora, autorka odgovara na brojna pitanja.

Kako je uspostavljana železnička veza između savske i dunavske veze Beograda, kako su beogradski mostovi preko Save uključivani u železničku mrežu, da li je beogradski železnički čvor saobraćajni ili urbanistički problem, kao i na možda najizazovnije pitanje ove vrste: Zašto je beogradski železnički čvor u proteklih sto godina neprestano bio tačka razdora između grada i države?

Pre ove knjige nedovoljno izučena tema, istorija izgradnje beogradskog železničkog čvora pokazuje se kao moguća i zanimljiva istorija Beograda, Srbije, prve i druge Jugoslavije u proteklom stoleću.

– Nesistemski razvoj beogradskog železničkog čvora rezultat je vrlo promenljivih i nestabilnih istorijskih okolonosti. Pozicija pograničnog grada, kao i periferije carstava, kasnije političkih i vojnih blokova i uticajnih zona, trajno je obeležila razvoj Beograda, što se odrazilo i na koncepte i izgradnju železničkog čvora. Srbija je od kraja 19. veka do danas prešla „obilazni put od periferije do periferije“. Razvoj železnice, kao ekološki povoljnijeg prevoznog sredstva, danas je ponovo aktuelan u svetu i kod nas – kaže autorka knjige.

– Umrežavanje u regionalni i nadregionalni saobraćajni sistem svakako je perspektiva Beograda i železničkog sistema u Srbiji. Mogućnost prevazilaženja pozicije periferije ne zavisi svakako samo od toga, ali treba imati na umu veoma važno svojstvo velikih infrastrukturnih projekata: kada se jednom izgrade, bez njih nije moguće zamisliti dalji razvoj – ističe Ranka Gašić.

Sastavni deo ove uzbudljive knjige su i planovi pojedinih elemenata izgradnje beogradskog železničkog čvora u poslednjih sto godina.

Ranka Gašić (1965) je naučna savetnica u Institutu za savremenu istoriju u Beogradu, gde je zaposlena od 1996. godine. Autorka je tri monografije i niza radova u domaćim i stranim časopisima i zbornicima.

Bavi se društvenom i kulturnom istorijom Beograda i bivše Jugoslavije, istorijom elita, modernizacije, srpsko-hrvatskih odnosa, kao i istorijom urbanizacije Beograda i istorijom privrede u socijalističkoj Jugoslaviji.