Vinča – praistorijska metropola

Ova izložba predstavlja razultat saradnje četiri partnerske institucije – beogradskog Filozofskog fakulteta, Narodnog muzeja u Beogradu, Muzeja grada Beograda i SANU, a organizuje se povodom veka istraživanja na lokalitetu Vinča. Cilj izložbe je upoznavanje javnosti sa značajnom ulogom ovog izuzetnog arheološkog nalazišta za kreiranje identiteta prestonice, osvetljavanje enigme neolitskog perioda jugoistočne Evrope i praćenje razvoja i uspeha domaće arheologije, istakli su organizatori.

Akademik Tasić, podsetio je na značaj rodonačelnika srpske arheologije Miloja M. Vasića, koji je svetu podario otkriće metropole iz kamenog doba, stare više od sedam hiljada godina, i ukazao da ona predstavlja centar koji je privlačio, gde se razvijao život, koji je uticao na sve susedne oblasti. Stevan Đuričić, konzervator u Arheološkoj zbirci Filozofskog fakulteta, jedan od autora izložbe, upoznao je novinare sa organizacijom postavke izložbe u prostoru, koja je, kako je objasnio kreirana na savremen način posredstvom upotrebe informacionih tehnologija, multimedijalnih sadržaja, printova, zvukova i pokretnih slika. On je objasnio da se izložba sastoji iz tri međusobno povezane celine, od kojih prva prikazuje najveće umetničke domete vinčanske kulture, druga se bavi 100 godina dugim istorijatom arheoloških istraživanja i razvojem metodologije arheoloških istraživanja, dok treća celina, posvećena svakodnevnom životu Vinče, predstavlja vrhunac izložbe. U tom delu se nalazi i rekonstrukcija kuće, koja se trenutno istražuje.

Celokupna postavka izložbe je usredsređena na razdoblje mlađeg kamenog doba i savremenim pristupom interpretira vreme u kome su Vinčanci živeli i tokom koga su postavili temelje razvoja evropskih civilizacija. Autori izložbe su dr Dubravka Nikolić – šefica Arheolške zbirke Filozofskog fakulteta, Stevan Đuričić – konzervator u Arheološkoj zbirci Filozofskog fakulteta, dr Nenad Tasić – rukovodilac arheoloških istraživanja u Vinči, mr Jasna Vuković – asistentkinja Odeljenja za arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu i Milorad Ignjatović – kustos Muzeja grada Beograda. Izložbu su podržali Ministarstvo kulture Republike Srbije i Sekretarijat za kulturu grada Beograda, a posetioci će moći da je pogledaju do 5. decembra.

Prateći program

U okviru izložbe Vinča – praistorijska metropola, biće organizovan prateći program, koji obuhvata javna vođenja, svakog dana u terminima od 12 do 13 sati, a utorkom, sredom, subotom i nedeljom i u popodnevnom terminu od 18 do 19 sati. Stručna vođenja će se održavati petkom od 18 sati, kada će kroz postvaku voditi autori izložbe, a u okviru dečjeg kluba, subotom u 13 sati biće organizovane radionice za najmlađe posetioce uzrasta od 8 do 12 godina.

Ugrožen lokalitet

Nenad Tasić, rukovodilac arheoloških istraživanja izložbe u Vinči i jedan od autora izložbe, rekao je da je u trećoj kampanji koju on vodi od 1998. bilo dovoljno novca za istraživanja u Vinči i organizaciju letne arheološke škole. Međutim, ono što je nedovoljno shvaćeno od institucija i donatora je stanje u kome se Vinča danas nalazi. On je naglasio da je ovaj lokalitet prirodno ugrožen sa više strana i to ilustrativno potkrepio, između ostalog, i činjenicom da na jednoj polovini arheološkog lokaliteta živi trideset domaćinstava sa septičkim jamama, dok drugu polovinu oru seljaci. Lesna zemlja na kojoj se nalazi lokalitet stabilna je samo dok ne primi vodu, pojasnio je Tasić i naglasio da za zaštitu Vinče nema puno vremena. Svake godine nekoliko kubika zemlje, odnosno, neprocenjivog blaga nestane, ukazao je Tasić apelujući da se nešto preduzme i ovaj „dragulj evropske kulturne baštine“ spasi.