Foto: EPA-EFE/ JUSTIN LANENa današnji dan 1946. godine odigrana je prva utakmica u, kako je danas nazivaju, najboljoj košarkaškoj ligi sveta. Tom prilikom susrele su se ekipe Toronto Haskisa i Njujork Niksa, a pobedu je odneo tim franšize iz Njujorka koja se i danas, 75 godina kasnije takmiči u NBA ligi.
Nakon završetka Drugog svetskog rata u svetu su započele brojne promene, koje su bile posebno izražene u svetu sporta. U Americi je godinu dana nakon što se rat završio, 1946. godine, osnovana Košarkaška asocijacija Amerike (BAA), koja je preteča današnje Nacionalne košarkaške asocijacije (NBA).
Tada su u Americi već postojale manje košarkaške lige, a utakmice su organizovane uglavnom u školskim salama ili manjim halama koje su košarkaškim klubovima najčešće ustupali hokejaški i to u danima kada su oni slobodni ili na gostovanju.
U BAA ligi prve sezone se takmičilo 11 klubova, a, poput današnje podele, takmičenje se odvijalo u istočnoj i zapadnoj diviziji. Pravila su bila takva da su se prvoplasirane ekipe iz obe divizije direktno plasirale u polufinale, dok bi drugoplasirane i trećeplasirane ekipe igrale plej-of.
Nije to bila jedina sličnost sa današnjom NBA ligom, već su u BAA ligi utakmice trajale 48 minuta, koliko traju i danas, dok su u ostalim američkim ligama one trajale po 40 minuta. U pomenutoj ligi igrači su mogli da naprave pet faula i da tek nakon šestog budu isključeni iz igre, a u ostalim ligama je ograničenje bilo na manjem broju ličnih grešaka.
Iz svega ovoga jasno je zbog čega se baš BAA smatra pretečom danas najjače košarkaške lige na svetu, ali i zbog čega se baš utakmica odigrana u Torontu 1. novembra 1946. godine smatra prvom ikada odigranom utakmici u NBA ligi.
Njujork Niksi slavili u prvoj utakmici u istoriji NBA lige
Košarka tih godina nije bila popularna koliko je danas, niti su ljudi razumeli pravila tog sporta. Zbog toga je na utakmici u kojoj su se susreli Toronto Haskisi i Njujork Niksi u Mejpl Lif Gardenu u Torontu prisustvovalo samo 7.000 navijača.
Navijači su plaćali ulazak na utakmicu, a interesantan je podatak da su Toronto Haskisi odredili da poštovaoci košarke koji su viši od njihovog najvišeg košarkaša mogu da dobiju ulaznicu besplatno. Tako su svi oni koji su viši od tačno dva metra ovu utakmicu pratili besplatno.
Košarkaš Niksa Osi Šektman postigao je prve poene na utakmici, te je u istoriji ostao upisan zlatnim slovima kao košarkaš koji je postigao prve poene u NBA ligi. Iako smo danas navikli da ekipe u NBA ligi postižu izuzetno veliki broj poena na utakmicama i da neretko broje i preko 100 poena, u prvoj utakmici ikada to nije bio slučaj, te su Niksi odneli pobedu rezultatom 68:66.
Za ekipu Niksa igrali su Lio Gotlib, Sten Stac, Osi Šektman, Ralf Kaplovic, Džejk Veber, Dik Marfi, Henk Rozenstajn, Net Milicok, Tomi Birns, Soni Hercberg i Bob Malins.
Sastav Toronto Haskisa činili su Ed Sadovski, Džordž Nostrand, Čarli Hefer, Majk MekKeron, Rej Vertis, Dik Ficdžerald, Bob Ficdžerald, Heri Miler, Frenk Fukarino, Roj Harli i Frenk Bjasati.
Iako su ova dva tima zapamćena po prvoj utakmici u NBA ligi, oni nisu uspeli da ostvare veliki uspeh u prvoj sezoni. Titulu su te sezone osvojili Filadelfija Voriorsi, a Toronto Haskisima su se već nakon završenog prvog prvenstva ugasili.
Kolike su bile plate košarkaša u prvoj sezoni?
Pre 75 godina, kao što smo pomenuli, košarka nije bila popularan sport. Bila je još uvek u svom nastajanju, nije bilo reklama, sponzora, navijača i ostalih izvora sredstava kakve su u današnje vreme na raspolaganju.
Te 1946. godine klubovi su morali da plaćaju naknadu za učešće u ligi, a ta naknada je iznosila 10.000 dolara.
Košarkaši prvih godina NBA lige, za razliku od savremene situacije, nisu mogli da se pohvale visokim zaradama, te su se njihove plate kretale oko 5.000 dolara po sezoni. Koliko je ta svota mizerna najbolje možemo da vidimo ukoliko je uporedimo sa platama savremenih košarkaša.
Najplaćeniji košarkaš danas je igrač Golden Stejt Voriorsa Stef Kari, koji zarađuje 45.780.966 dolara, a prate ga Džejms Harden i Džon Vol, koji zarađuju po milion manje. Na 28. mestu se nalazi srpski košarkaš Nikola Jokić sa zaradom od 31.579.390 dolara, pokazuju podaci sa sajta ESPN.
Nakon tri sezone, zvanično osnovana NBA liga
Nakon Filadelfija Voriorsa, titule u BAA ligi osvojili su Baltimor Buletsi i Mineapolis Lejkersi, a onda je 3. avgusta 1949. godine BAA liga pristala da se spoji sa Nacionalnom košarkaškom ligom (NBL), čime je i zvanično osnovana NBA liga pod imenom pod kojim postoji i danas.
Ekipe iz ove dve lige su se spojile, te je NBA liga prve sezone brojala 17 timova iz gradova širom Amerike, među kojima su bili i neki timovi iz NLB koji nikada ranije nisu odigrali utakmicu, te se kvalitet klubova znatno razlikovao.
Poslednji događaj koji je BAA održala pre spajanja bio je koledž draft 21. maja te godine.
Među 17 klubova koji su se takmičili prve sezone, nalazi se i nekoliko njih koji postoje i danas. Pobednici prve utakmice u NBA ligi ikada Njujork Niksi, jedna od dve najtrofejnije ekipe današnjice Boston Seltiksi, Fort Vejn Pistonsi koji se danas zovu Detroit Pistonsi i šampioni prve sezone Filadelfija Voriorsi, današnji Golden Stejt Voriorsi takmičili su se te prve sezone pod zvaničnim imenom lige kakvo poznajemo i danas.
Prošlo je od prve utakmice u NBA ligi 75 godina, a za to vreme nizani su mnogi rekordi, stvarani su mađioničari pod obručima, ali i, što je možda najvažnije, košarka je postala jedan od najpopularnijih sportova na svetu i upravo onaj sport za koji se mnoga deca opredeljuju sanjajući da će baš oni jednoga dana zaigrati u najjačoj ligi sveta.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
