Split je bio trostruki, a Cibona dvostruki šampion Evrope: Zašto hrvatski klubovi danas tavore u donjem domu ABA lige, bez ikakvih evropskih ambicija?

Godine prolaze, a u hrvatskoj klupskoj košarci stanje je toliko mirno da bi neupućeni pomislili da je sve potaman, kao u nemačkoj automobilskoj industriji.

Zapravo sve deluje pusto i razrušeno kao posle olujnog tornada koji ume da zapljusne hrvatsku obalu, doduše ne toliko često.

Novca nema, rezultati su nezapaženi, igrači dolaze i odlaze i samo se retki zadržavaju na splitskoj, zadarskoj i zagrebačkoj adresi duže od godinu dana. Hrvatski klubovi naprosto tavore u slabim rezultatima.

Kao da nikoga ne tangira to što je reč o trostrukom (Split) i dvostrukom (Cibona) šampionu Evrope, odnosno klubu u kojem je igrački stasao jedan od najboljih jugoslovenskih igrača ikada, Krešimir Ćosić (Zadar).

Gradske uprave najveći finansijeri

Opšte je poznata stvar da sva tri kluba finansijski veoma loše stoje. Cibona je tokom leta dugo koketirala sa stečajem, a ne tako mala dugovanja imaju i Zadar, kao i Split.

Kao članica Evropske unije, Hrvatska mora da poštuje zakone i propise i veoma vodi računa o tome na koji način raspodeljuje i ulaže novac. S tim u vezi, ona ne učestvuje u finansiranju košarkaških klubova, već na to ima pravo samo gradska uprava.

Cibona, Zadar i Split najveći deo budžeta pokrivaju novcem koji dobijaju od grada, s tim da su u obavezi da transparentno obrazlažu na koji način koriste sredstva, koja, pak, ne mogu biti korišćena za vraćanje dugova iz prošlosti.

U skladu sa tim, problem dugovanja jeste nešto što opterećuje nekadašnje jugoslovenske velikane, a novac koji dobijaju od grada nije dovoljan da bi klubovi mogli da naprave ozbiljnije projekte.

Igrači maltene imaju status zaposlenih, što znači da klubovi moraju da pokriju njihove troškove za zdravstveno, socijalno i penziono kao i da plate pun iznos poreza na njihove prihode.

Nijedan klub nema godišnji budžet veći od milion evra; Zadar možda ima nešto jasniju finansijsku situaciju, dok je u najtežem položaju Cibona.

Odsustvo iz evropskih takmičenja sigurno sputava privatnike da ulože određena finansijska sredstva, a bez ulaganja nije moguće napraviti ni rezultatski iskorak.

U poslednjoj deceniji, Zadar i Split, baš kao i Cibona prolazili su ili su još uvek u finansijskoj agoniji, uprkos tome što su mnogi košarkaški pregaoci poput Dina Rađe, Aleksandra Ace Petrovića, Mihovila Nakića… pokušavali da pronađu model po kojem bi klubovi napokon prodisali.

Ništa manji problem nije ni odnos Košarkaškog saveza Hrvatske prema domaćim klubovima koji učestvuju u ABA ligi.

Vodeći se nekom čudnom politikom, Savez je pre par godina primorao Cibonu, Split i Zadar da paralelno sa regionalnim takmičenjem igraju i domaću ligu, neretko praveći raspored na način da klubovi u 48 sati igraju dve vezane utakmice, odnosno da nemaju ni obavezni dan odmora.

Takođe, radio je na tome da najveći hrvatski klubovi napuste ABA ligu, međutim, u tom agitovanju nije uspeo jer od samog učešća klubovi imaju samo benefite i gotovo nikakve finansijske troškove.

Logistika po evroligaškim standardima

Teško je razumeti kako Zadar, Cibona i Split ne mogu godinama da isplivaju iz prosečnosti. Ako bi se u obzir uzela samo logostika, sva tri kluba mogli bi da funkcionišu po evroligaškim standardima.

U pitanju su gradovi koji imaju aerodrom, kao i moderne sportske objekte koji ispunjavaju sve najviše standarde. Takođe, reč je o mestima u kojima postoji košarkaška navijačka kultura i nema nikakve sumnje da bi određeni iskoraci u smislu finansija ali i igračkog kadra bili ispraćeni od strane publike.

Gostovanja Crvene zvezde i Partizana i ove sezone pobuđuju veliku pažnju publike, a ako se zna da su ulaznice oko 10 evra (najjeftinije) finansijski benefit nije zanemarljiv, uzimajući u obzir ukupne budžete klubova.

Uslovi, dakle, postoje, kao i prostor za ozbiljna ulaganja, koja u početku ne bi trebalo da budu velika.

Za učešće, recimo u Evrokupu, dovoljan je jasan i ostvariv projekat kao i budžet ne veći od neka dva do tri miliona evra, možda i manje ako se recimo kao parametar uzme Lijetkabelis koji je prošle sezone na plate igrača izdvajao 700.000 evra.

Kada se zna da hrvatski velikani godinama nisu učestvovali u respektabilnim međunarodnim takmičenjima, uspeh je i sam opstanak na regionalnoj sceni.

Istovremeno, sve tri sredine imaju talentovane mlade igrače, a Cibona bi trebalo da u tom pogledu ima najveću bazu, samim tim i resurse koje bi mogla da koristi, a od čijeg bi „brušenja“ rezultate imala i hrvatska reprezentativna košarka.

Da bi projekti imali smisla i bili ostvarivi potrebno je imati kvalitetan i obrazovan menadžerski kadar, kao i ljude vizionare koji bi se bavili van košarkaškim stvarima poput marketinga, tiketinga, animiranja publike, mlađe populacije…

U skladu sa tim, pojavili bi se i poslovni ljudi spremni da ulože određeni novac koji verovatno ne bi bio odmah oplodiv, ali kao i u svakom biznisu prve dve godine obično „pojedu skakavci“.