Angela Merkel prvi put ide u Aušvic

Poseta je povezana s obeležavanjem 75 godina od oslobađanja tog nacističkog koncentracionog logora za Jevreje koji se nalazi u Poljskoj.

Poslednja poseta šefa nemačke vlade bivšem logoru Aušvic-Birkenau gde je ubijeno skoro milion Jevreja, bila je pre 24 godine, pred obeležavanje pola veka od kada su sovjetski vojnici januara 1945. oslobodili grupu preživelih logoraša.

Kancelarka Merkel će s premijerom Poljske Mateušeom Moravijeckim odati poštu žrtvama minutom ćutanja ispred „Zida smrti“ u Aušvicu gde su streljane hiljade zatočenika, a potom će posetiti i logor Birkenau gde će održati govor i položiti venac, najavila je agencija AFP.

Helmut Šmit je bio prvi šef Vlade Nemačke u poseti tom logoru, 32 godine posle njegovog oslobađanja 27. januara 1945. godine. Drugi ga je, i to dvaput – 1989. i 1995. godine, posetio kancelar Helmut Kol.

Tokom Drugog svetskog rata, od 1940. do 1945. godine, 1,1 milion ljudi, skoro u celini Jevreja, ubijeno je na masovan, industrijski način – gasom i drugim sredstvima, i spaljeno u logoru Aušvic-Birkenau koji su nacisti otvorili na jugu okupirane Poljske.

Zvanično nazvan „Koncentracionii logor Aušvic“ (Konzentrationslager Auschwitz) bio je kompleks od više od 40 logora za zatvaranje i istrebljenje. Sastojao se od „Aušvica 1“ – glavnog logora (Stammlager) u Osvjenćimu; „Aušvica 2 – Birkenau“ – koncentracionog i logora za istrebljenje u Bžežinki, udaljenoj tri kilometra; „Aušvica 3 – Monovica“ – radni logor u Monovicama, za rad u fabrici sintetičke gume firme „IG Farben“; i nekoliko desetina drugih logora.

Poljska je 1947. godine zakonom uspostavila državni spomenik u znak sećanja na „mučeništvo poljske nacije i drugih naroda u Osvjenćimu“. Muzej je otvoren u „Aušvicu 1“, dok su u „Aušvicu 2-Birkenauu“ barake uglavnom demontirane i preseljene da bi se koristile na gradilištima u Varšavi skoro do temelja razorenoj tokom rata.

Poljski istoričari tvrde da je „Aušvic 1“ imao veću ulogu u progonu poljskog naroda, a „Aušvic 2“ u istrebljenju poljskih Jevreja.

U „Aušvicu 1“ je 1955. godine otvorena izložba zvaničnih logoraških fotografija pri registraciji novopridošlih zatočenika, a izloženi su i kosa, koferi i cipele koji su odzeti ubijenima, uz to i kante od peleta „Ciklon B“ – lijim se mešanjems vodom dobijao gas kojim su ugušeni. Izloženi su i drugi predmeti i oprema za masovno ubijanje.

UNESKO je Aušvic uvrstio na Listu svetske kulturne baštine 1979. godine.

Do 1990. godine, svi direktori muzeja su bili bivši zatvorenici u Aušvicu. To mesto godišnje poseti više od dva miliona ljudi.