Azerbejdžan obeležava 29 godina od genocida u Hodžaliju

Zbog ovakve politike Azerbejdžanci su bili prinuđeni da kao izbeglice i raseljena lica napuste svoje istorijske zemlje. Da bi ostvarili svoj cilj, Jermeni, koji su živeli sa mitom o velikoj Jermeniji, uz pomoć pokrovitelja iz inostranstva, sprovodili su u razna vremena teror, genocid i etničko čišćenje usmereno protiv Azerbejdžanaca. Samo u dvadesetom veku četiri puta su Azerbejdžanci bili izloženi genocidu i etničkom čišćenju – u periodu između 1905. i 1906, 1918. i 1920, 1948. i 1953, a zatim i u skorije vreme u periodu između 1988. i 1993. godine.

Republika Jermenija je odmah nakon raspada Sovjetskog Saveza počela da primenjuje nasilje i da vodi agresivni rat protiv Republike Azerbejdžan. Usled ratnih dejstava gotovo petina teritorije Republike Azerbejdžan bila je privremeno okupirana, a na otetim zemljama i u samoj Jermeniji više od milion autohtonih Azerbejdžanaca bilo je podvrgnuto etničkom čišćenju. Tokom ove agresije počinjeni su brojni zločini protiv civilnog azerbejdžanskog stanovništva, uključujući dela genocida. Odgovornost za ove zločine snosi Republika Jermenija kao zemlja agresor.

Najveća tragedija dogodila se u gradu Hodžali. Ovaj grad, smešten u azerbejdžanskom regionu Nagorno-Karabah, imao je 7.000 stanovnika pre rata. Počev od oktobra 1991. godine grad je u potpunosti bio okružen oružanim snagama Jermenije. U noći između 25. i 26. februara 1992. godine, nakon masovnog artiljerijskog bombardovanja, jermenske oružane snage zauzele su Hodžali uz pomoć 366. motorizovanog puka bivšeg SSSR-a. Okupatori su u potpunosti uništili grad i izložili njegove mirne stanovnike neviđenoj okrutnosti.

U ovom genocidu okrutno je ubijeno 613 osoba, uključujući 106 žena, 63 dece i 70 staraca, a 1275 ljudi je zarobljeno i mučeno. Sudbina 150 zarobljenika, uključujući 68 žena i 26 dece, još uvek nije poznata. Od posledica masakra teško je ranjeno 487 ljudi. Pored toga, 8 porodica je potpuno iskorenjeno, 130 dece izgubilo je jednog, a 25 dece oba roditelja. Ljudi su nemilosrdno ubijani zbog njihove nacionalnosti – samo zato jer su bili Azerbejdžanci. Zbog okupacije Hodžalija od strane oružanih formacija Jermenije država Azerbejdžan i njeni građani oštećeni su za više od 170 miliona američkih dolara.

Agresija na Republiku Azerbejdžan, počinjeni masovni zločini protiv čovečnosti i genocid u Hodžaliju, kao i sistemsko istrebljenje Azerbejdžanaca samo na osnovu njihove etničke pripadnosti, predstavljaju ozbiljno kršenje ljudskih prava i međunarodnog humanitarnog prava, posebno Ženevske konvencije iz 1949. godine, Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida, Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, Međunarodnog pakta o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima, Konvencije protiv mučenja i drugih okrutnih, neljudskih ili ponižavajućih postupaka ili kažnjavanja, Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije, Konvencije o pravima deteta, Konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda.

Azerbejdžanska država preduzima potrebne korake kako bi istina o Hodžaliju došla do međunarodne zajednice i kako bi se postiglo priznanje ove tragedije kao čina genocida nad azerbejdžanskim narodom. Aktivnosti na ovom planu započete su odmah nakon povratka nacionalnog lidera Hejdara Alijeva na vlast. Na inicijativu ovog velikog državnika data je politička i pravna potvrda genocida u Hodžaliju, a 26. februar proglašen je Danom hodžalijskog genocida. Osim toga, Međunarodna kampanja „Pravda za Hodžali!“, koja je pokrenuta 2008. godine na inicijativu Lejle Alijeve, potpredsednice Fondacije Hejdar Alijev, dodatno je intenzivirala aktivnosti usmerene na informisanje široke javnosti.

Kao rezultat sistematskog rada usmerenog na priznavanje genocida u Hodžaliju na globalnom nivou, u relevantnim dokumentima Parlamentarne unije Organizacije islamske saradnje, kao i u dokumentima parlamenata Meksika, Pakistana, Češke, Perua, Kolumbije, Paname, Hondurasa, Sudana, Gvatemale i države Džibuti masovno ubistvo potvrđeno je kao čin genocida. Parlamenti Bosne i Hercegovine, Rumunije, Jordana, Slovenije, Škotske, kao i izvršna i zakonodavna tela 22 američke države osudili su tragediju u Hodžaliju, ocenivši je masovnim zločinom. Presudom od 22. aprila 2010. godine, Evropski sud za ljudska prava utvrdio je da je istrebljenje azerbejdžanskog civilnog stanovništva Hodžalija „posebno težak prekršaj koji se može smatrati ratnim zločinom ili zločinom protiv čovečnosti“.

Republika Jermenija je, namernim napadima na azerbejdžansko mirno stanovništvo, nastavila da sprovodi zločine protiv čovečnosti i za vreme Drugog rata u Karabahu 2020. godine. Napadajući civilno stanovništvo i infrastrukturu gusto naseljenih azerbejdžanskih gradova kao što su Gandža, Barda i Tartar, koji su smešteni daleko izvan bojnog polja, Republika Jermenija je ponovo pribegla sprovođenju istih ratnih zločina 2020. godine kao i 1992. godine, uz to, da je ovaj put upotrebljeno još smrtonosnije oružje, kao što su kasetne bombe i raketni sistemi, kako bi žrtve među civilima bile još veće.

Prema podacima kojima raspolaže Kancelarija glavnog tužioca Republike Azerbejdžan, usled raketnih i teških artiljerijskih napada, više od 100 civila je ubijeno, uključujući 12 dece i 27 žena, a 423 civila su ranjena. Tokom ovih napada uništeno je više od 5000 stambenih kuća i više stambenih zgrada, 76 javnih objekata, uključujući škole, bolnice i vrtiće, 24 proizvodna pogona, 218 trgovinskih objekata, 51 javni ugostiteljski objekat, 41 administrativna zgrada i 19 verskih objekata.

Genocid u gradu Hodžali 1992. kao i bombardovanje mirnog stanovništva 2020. godine predstavljaju jasan dokaz namerne politike i sistematskog nasilja vlasti Republike Jermenije nad azerbejdžanskim civilima.

Godišnja komemoracija povodom sećanja na žrtve genocida na nacionalnom nivou svedoči o činjenici da monstruozni masakr koji su počinili Jermeni u Hodžaliju nikada neće biti izbrisan iz sećanja azerbejdžanskog naroda i da će zločinci koji su počinili genocid pre ili kasnije biti izvedeni pred lice pravde.