Znaci velike razmene zarobljenika između Rusije i Belorusije s jedne strane i Sjedinjenih Država, Nemačke, Slovenije i Britanije s druge strane, umnožili su se u sredu, ali nije bilo zvanične potvrde o tome šta bi mogla biti najveća razmena od Hladnog rata.
Pol Vilan, bivši američki marinac, i Vladimir Kara-Murza, rusko-britanski disident, obojica zatvoreni u Rusiji, nestali su iz javnosti u sredu, rekli su njihovi advokati, nakon što je najmanje sedam ruskih disidenata neočekivano premešteno iz svojih zatvora poslednjih dana.
Ruski medij „Agenstvo“ je izvestio da je najmanje šest specijalnih ruskih državnih aviona letelo u i iz regiona gde se nalaze njihovi zatvori.
Rojters nije mogao odmah da potvrdi te informacije, prenosi USA Today.
U međuvremenu, advokat Aleksandra Vinika, Rusa koji se nalazi u Sjedinjenim Državama, odbio je da potvrdi gde se nalazi njegov klijent za državnu novinsku agenciju RIA „dok se razmena ne dogodi.“
Ali advokat, Arkadij Buh, rekao je za RIA da su mu pravnici koji zastupaju ljude zatvorene u Rusiji rekli da su „na putu.“
Obavijeno tajnom
RIA je takođe izvestila da su četiri Rusa zatvorena u Sjedinjenim Državama nestala iz baze podataka zatvorenika kojom upravlja američki Savezni zavod za zatvore.
Naveli su ih kao Vinika, Maksima Marčenka, Vadima Konoščenka i Vladislava Klušina.
SCOOP: Between 20 to 30 people may be released from Russian prison in a matter of hours, incl. Evan Gershkovich, Vladimir Kara-Murza, Ilya Yashin and many others, a source familiar with planning for the exchange says.
Surreal to think about https://t.co/n5XY105z68
— Samantha Berkhead (@samberkhead) July 31, 2024
Sjedinjene Države takođe drže najmanje još dva ruska državljanina, Vladimira Dunajeva i Romana Seleznjova, osuđene za teže sajber zločine, koji bi takođe mogli biti deo razmene.
Kremlj je odbio da kaže da li se razmena sprema, kao i ruska ambasada u Vašingtonu, i nije bilo komentara sa strane zapadnih zemalja.
Takve razmene obično su obavijene tajnom dok se ne dogode.
Disidenti unutar Rusije čiji pristalice kažu da su obavešteni o naglom premeštanju poslednjih dana opozicionog političara Ilju Jašina, aktivistu za ljudska prava Olega Orlova i Danila Krinara, koji je osuđen za tajnu saradnju sa stranim vladama.
Drugi koji su iznenada nestali u zatvorskom sistemu uključuju nemačko-ruskog državljanina Kevina Lika, osuđenog za izdaju, opozicione aktiviste Liliju Čaniševu i Kseniju Fadejevu, i antiratnog umetnika Sašu Skočilenka.
Ivan Pavlov, istaknuti ruski advokat za ljudska prava koji sada živi u Pragu, rekao je da nestanak toliko ljudi sa sličnim profilima sugeriše da vlasti skupljaju ljude, verovatno u Moskvi, za razmenu.
Slovenian journalists say the big East-West prisoner swap will take place TODAY within hours. On the Western side, it will apparently include the Russian spies Anna and Artem Dultsev. The whole exchange is shaping up to involve a lot of people. https://t.co/VLXkabNd2a
— Kevin Rothrock (@KevinRothrock) July 31, 2024
Rekao je da će predsednik Vladimir Putin morati da ih pomiluje pre razmene, što je neophodna formalnost.
U decembru 2022. godine, Rusija je razmenila košarkašku zvezdu Britni Grajner, osuđenog na devet godina zbog posedovanja uložaka sa uljem kanabisa u prtljagu, za trgovca oružjem Viktora Bouta, koji je služio kaznu od 25 godina u SAD.
An aircraft with the tail number RA-61727, an Antonov-148 operated by Russia’s Special Flight Squadron, is about to land in Kaliningrad. A plane with the same tail number has been used in past prisoner exchanges, including in Dec 2022 for Viktor Bout and Britney Griner.… pic.twitter.com/UUUZhnZ7oK
— Kevin Rothrock (@KevinRothrock) August 1, 2024
Najveća razmena zarobljenika od Hladnog rata dogodila se 2010. godine, uključujući ukupno 14 ljudi.
Zapad zatvorenike vidi kao političke zatvorenike
Na Zapadu, disidenti se vide od strane vlada i aktivista kao nepravedno zatvoreni politički zatvorenici.
Svi su, iz različitih razloga, označeni od strane Moskve kao opasni ekstremisti.
Očekuje se da razmena uključi i dva novinara.
Američki novinar Evan Gerškovič je nedavno brzo osuđen za špijunažu, što on negira.
Dobio je kaznu zatvora od 16 godina i Rusija je već potvrdila pregovore o njegovoj mogućoj razmeni.
Alsu Kurmaševa, rusko-američka novinarka za Radio Slobodna Evropa/Radio Sloboda, takođe je osuđena na brzinu u tajnom suđenju istog dana i osuđena na šest i po godina, optužena za širenje lažnih informacija o ruskoj vojsci.
Ona negira krivicu.
Drugi američki državljani koji se nalaze iza rešetaka u Rusiji uključuju bivšeg učitelja Marka Fogela, osuđenog 2022. godine zbog posedovanja marihuane, za koju je rekao da je koristi u medicinske svrhe.
U Belorusiji je, u međuvremenu, predsednik Aleksandar Lukašenko, blizak saveznik Putina, u utorak pomilovao Rika Krigera, Nemca osuđenog na smrt zbog optužbi za terorizam, opet neobičnom brzinom i medijskim praćenjem.
Među onima koje je Moskva nagovestila da želi je Vadim Krasikov, Rus koji služi doživotnu kaznu u Nemačkoj za ubistvo bivšeg čečenskog militanta.
Slovenački sud je u sredu osudio dva Rusa na vreme provedeno u pritvoru zbog špijunaže i korišćenja lažnih identiteta, i rekao da će biti deportovani, izvestila je državna novinska agencija STA, što je potez koji je slovenački TV kanal rekao da je deo šire razmene. Rojters nije mogao nezavisno da potvrdi tu informaciju.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.