Ekologija na francuski način

Ministrima je zabranjeno da odu daleko, na primjer u Amazoniju, i trebalo bi da se desi nešto krupno pa da se oglase. Samo je ministrica zdravlja, sveprisutna u medijima, dežurala početkom avgusta. Zemlja je bila pod vrućinama i alarmom jer je period juli-početak avgusta bio jedan od tri najtoplija u istoriji, otkako se bilježe temperature.

Žega je podgrijala i rasprave o planetarnom zagrijevanju. Da li čovječanstvo, koje živi od otimanja od prirode, neposredno utiče na klimatske promjene ili su one ciklični fenomeni koje je moguće sagledati samo u najširoj vremenskoj perspektivi? Čeka li možda neku buduću generaciju i novo ledeno doba?

Ipak, dominantna je bojazan o opštem zatopljenju čije je objašnjenje u velikoj mjeri u „ljudskom faktoru“. Jedino će obavezujući sporazum na planatarnom nivou možda moći postupno obrnuti trend. Znamo da je uz veliku upornost Francuske 12. decembra 2015. potpisan u Parizu sporazum između 196 država i organizacija sa prvim ciljem da se suzbije dodatno zagađivanje atmosfere i ograniči „efekat staklene bašte“. Drugi – implicitni – cilj sporazuma je promovisanje oblika održivog razvoja.

Zatim je izabran gospodin Tramp i on je vrlo brzo povukao potpis SAD-a iz tog sporazuma. Tako je potvrdio ono sto smo već znali: Sjedinjene Države ne prihvataju ideju opšteg održivog razvoja i ponašaju se kao su one planeta za sebe.

U međuvremenu je obilježen i dan kad je svijet pao u ekološki deficit, to jest dan do kog smo već potrošili sve što priroda može normalno obnoviti za godinu dana. U stvari, samo je ponovljen datum za cijeli globus iz prošle godine, 2. avgust, a nevladina organizacija Global Footprint Network je objavila podatke, država po država, o onome što je postalo jedna od glavnih svjetskih tema i što se lijepo zove ekološki otisak. Izračunato je da kad bi cijeli svijet živio kao Francuzi, taj datum (početka ekološkog duga) bi spektakularno pao na 5. maj. To znači da bi na toj bazi (kad bi svi živjeli kao što žive Francuzi) bilo potrebno 2,9 planeta Zemlja da bi svijet mogao živjeti u ravnoteži sa prirodom,

Prema tom istraživanju najgore stoji Katar koji je za tekuću godinu „potrošio“ sve već 9. februara. Među najgorim „prestupnicima“ su SAD (14. mart), Kanada (17. mart), Australija (31. mart), Švedska (3. april) i Rusija (17. april). NJemačka je malo gora od Francuske (1. maj), a Velika Britanija, Španija i Portugal su malo bolji (7. maj, 10. maj i 17. maj). Na kraju tabele su Kolumbija, Maroko i Vijetnam koji su puno bliži ravnoteži sa prirodnom obnovom resursa (16. novembar, 20. novembar i 20. decembar). Srbija je ušla u „ekološki dug“ na dan vrlo blizu svjetskog prosjeka (30. jula), puno poslije Slovenije (12. maj), dok su ispred nje i Hrvatska (19. jun), Crna Gora (29. jun), Bosna i Hercegovina (6. jul) i Makedonija (19. jul).

Ovih dana se i jedna druga ekološka tema vratila na naslovne stranice štampe. Počelo je od vijesti da je jedan sud u San Francisku osudio američkog agrohemijskog giganta Monsanto da plati odštetu od 289 miliona dolara jednom baštovanu oboljelom od raka, sada u završnoj fazi. NJegov rak je posljedica korištenja glifosata, herbicida pod komercijalnim imenom raundop, koji se najviše koristi na svijetu, i protiv kog u Evropi već nekoliko godina postoji snažan „pokret otpora“. Francuski ekologičari, ali i jedan manjinski sindikat poljoprivrednika na krajnjoj ljevici, zalažu se za njegovu zabranu. Evropski parlament je odbacio termin od tri godine roka do potpune zabrane pod izgovorom da još ne postoji alternativa za tu hemikaliju koja se upotrebljava na većini površina u ekstenzivnoj poljoprivredi.

Akcije Bajera, koji je sada vlasnik Monsanta, odmah su pale na frankfurtskoj berzi. Oglasio se i Nikola Ilo, francuski ministar za ekološku tranziciju i najpopularnija figura u vladi, da ponovi francuski zahtjev za zabranu. Uplela se i Brižit Bardo koja je još davno dovela ekologiju na estradu, svojim zalaganjem protiv lova, krznarske i kožarske industrije i, načelno, u prilog zaštite životinja.

Ona kaže za ministra: „Kukavica prvog reda koja ničemu ne služi“. Ministar odgovara: „Treba prestati sa pojednostavljivanjem stvari i davanjem savjeta iz daljine sa pogledom Mediteran“, pri čemu aludira na vilu u kojoj glumica živi u Sen-Tropezu koja je istovremeno i njen vrhovni štab.

Ministar inače ostavlja utisak da je stalno u depresiji i pred ostavkom. Tako je postao i opsesivna meta medija koji mu ne daju oduška. Makron ga je namamio obećanjima što nisu uspjeli ni Sarkozi ni Oland. NJegovo ministarstvo je u vladi na trećem mjestu u protokolarnom redoslijedu, iako to sigurno nije bilo presudno u trenutku kad je oklijevao da li će prihvatiti ili ne predsjednikovu ponudu. Makronova obećanja su bila važnija, ali su ona, u većini, još uvijek neostvarena, osim onog o prekidu radova na konstrukciji aerodroma Notr-Dam-de-Land.