Francuzi najviše vezani za svoju zemlju

Ona se završava stijenom visokom preko osamdeset metara od koje su okean i erozija napravili čudesnu kapiju. Mjesto je bilo prebivalište Morisa Leblana (koji je izmislio Arsena Lupena), a popularizovali su ga u 19. vijeku i Gi de Mopasan, Gustav Flober, Klod Mone i Gustav Kurbe.

Međutim, mala mirna ribarska luka sa svojim pejsažom – koja je već više od sto godina uglavnom važila kao draga francuska razglednica – danas se citira kao ilustracija za jednu od karakterističnih manifestacija savremenog života: fenomen masovnog turizma.

Nešto više od 1.300 stalnih stanovnika gradića (u zvaničnom statističkom registru) ugosti godišnje preko milion turista. Kroz ovaj podatak, lako je zamisliti sa kakvim problemima i teškoćama je suočena mala opštinska uprava, u domenu komunalija, saobraćaja, stanovanja, snabdijevanja, zaštite okoline, bezbjednosti… Uz to treba dodati i „dugoročnije“ poremećaje kao što su špekulacija na tržištu nekretnina i nivo cijena u trgovinama i cijena ugostiteljskih i drugih usluga.

U Francuskoj ima više od trideset mjesta, atrakcija, spomenika, zdanja ili kompleksa koje godišnje posjeti preko milion turista. Na prvom mjestu se, prema posljednjoj raspoloživoj statistici iz 2016, kao rječit simbol demokratizacije turizma, nalazi Evro-Diznilend sa 13 miliona posjetilaca. Slijede Notr-Dam (do požara), Luvr i Bazilika na Monmartru, sa više od po deset miliona posjetilaca. Najposjećenija destinacija izvan pariske oblasti je u Vandeji, park na istorijske teme Pui di Fu (Puy du Fou) sa preko dva miliona turista.

Stav Francuza prema „njihovom“ Diznilendu (i demokratizaciji turizma koju on predstavlja) je kontradiktoran. Među onima koji idu kod Mikija, kako se ovdje često kaže, oni predstavljaju malo manje od polovine posjetilaca (49 odsto), dok su u većoj polovini najzastupljeniji Britanci (17 odsto). Francuzi bi sigurno bili sretniji da se na prvom mjestu po posjećenosti nalazi neka „čisto“ njihova destinacija, sa nacionalnim kulturno-istorijskim obilježjima.

Istovremeno, svako zna da je teško argumentovano osporiti značaj tog gigantskog rekreativnog centra na prilazu Parizu. On osigurava direktno oko 16.000 radnih mjesta. Uz to ide i odgovarajući fiskalni prihod, kao i cifra od 6,2 odsto koja predstavlja udjel Diznilenda u ukupnom francuskom prihodu od turizma. To, naravno, ne zanemaruje ni Emanuel Makron kad poslije susreta sa glavnim menadžerom američke kompanije pozdravlja namjeru vlasnika da u vodeću evropsku atrakciju investira još dvije milijarde evra, počev od 2021.

Upravo zahvaljujući Diznilendu, Francuska je i dalje vodeća svjetska turistička destinacija. U tome nema dileme jer je prema podacima iz 2017. u Francusku ušlo 86 miliona turista, dok je Španija na drugom mjestu sa 81 milion posjetilaca, a Sjedinjene Države, kao treće, sa 76 miliona. Zanimljivo je da je redoslijed po prihodima iz turizma za istu godinu obrnut: Sjedinjene Države prve (preko 210 milijardi dolara), Španija druga (68 milijardi), a Francuska treća (60 milijardi).

Mediji, međutim, znaju – ili osjećaju – da Francuze interesuje i druga strana medalje, iako su oni izgleda još daleko od antiturizma ili turizmofobije, prisutnih u Španiji. Centralni dnevnik prvog kanala je početkom nedelje posvetio veliku sekvencu situaciji u Veneciji u kojoj lokalno stanovništvo sve jasnije izražava netrpeljivost prema „hordama turista“ i svim, brojnim, pratećim nevoljama. Na drugom mjestu je prepričano iskustvo Barselone u kojoj su, u jednoj anketi, stanovnici naveli „najezdu turista“ kao prvi problem grada.

Evociran je i primjer Dubrovnika, koji je citiran kao najozbiljniji, sve dok gradske vlasti nisu primjenile restriktivne mjere, posebno u odnosu na kratkotrajna pristajanja gigantskih kruzera, prema kojima jača u Francuskoj opšte neraspoloženje i iz ekoloških razloga. Dubrovnik je citiran i kao odredište masovnih „hodočašća“ na mjesta snimanja sekvenci iz trijumfalne serije „Igra prestola“, fenomen sa kojim je suočena sa više blagonaklonosti i Sjeverna Irska (pored Islanda, možda sa manje entuzijazma).

Međutim, glavna ljetna tema u Francuskoj, u masovnim medijima, ostaje godišnji odmor najširih slojeva i vremenska prognoza. Tradicionalno se smatra, globalno, da Francuzi nisu veliki svjetski putnici. Mogu se čak naći u štampi i insinuacije da važe kao najgori turisti na svijetu.

I kao turisti, najviše su vezani za svoju zemlju. Svakog ljeta ili bar jednom godišnje, oko 80 odsto njih putuje iz jedne vreve u drugu vrevu. Oni koji kreću u julu, zovu se julijanci. Ovih dana su krenuli avgustovci. U toku je najteža nedelja u godini: mimoilaženje julijanaca i avgustovaca, sa puno crnih tačaka.

Gradovi su poluprazni, a na puno nacionalnih popularnih destinacija nedostaje kapaciteta. Pariz je prepušten jednoj novoj većinskoj sorti turista koji se zovu „potrošači dekora“. Sorta je srodna gorespomenutim „hodočasnicima“, a njihovo jevanđelje je samo brza i laka razonoda. Njihove svete slike su narcisoidni klišeji pod imenom selfiji. Pokazuje djevojka u prolazu novinarki iz Figaroa sliku na svom smartfonu i pita na engleskom: „Znate li gdje je ovo mjesto?“ Na slici je selfi njene drugarice snimljen na prilazu kamenoj kapiji kod gradića Etreta s početka ovog članka.