Francuzi naučili da se graniče s Brazilom

Medijsko zatišje je prekinula priprema sastanka u Bijaricu glavnih svjetskih lidera između 24. i 26. avgusta. Novine su tako desetak dana bile pune samita G7, iako je bilo jasno, u okolnostima vrlo efikasno organizovanog embarga, da će do javnosti doći samo zanemarljiva količina neautorizovanih informacija.

Štampa i televizija su posvetile možda manje prostora za komentare i analize o važnosti samog događaja za sudbinu svijeta (tvrdeći na osnovu poznatih presedana da se sa njegovim značajem uglavnom pretjeruje), nego reportažama o restrikcijama i ograničenim slobodama usred sezone u jednom od najpopularnijih francuskih ljetovališta.

Preko trinaest hiljada pripadnika javnog reda je obeshrabrilo ili onemogućilo akcije antimondijalista, altermondijalista, blak-blokova i ostalih pripadnika raznih nevladinih organizacija. NJima je bilo dozvoljeno okupljanje tridesetak kilometara južnije od polupraznog Bijarica, na španskoj granici. NJihove demonstracije su okupile manje učesnika od broja mobilisanih policajaca i žandarma.

Unaprijed je bilo najavljeno da neće biti finalnog saopštenja, koje je Emanuel Makron ipak uspio konačno nametnuti u vidu zajedničke deklaracije (koja je stala na samo jedan list) u kojoj potpisnici “podvlače svoje veliko jedinstvo i pozitivni duh razgovora”.

Deklaracija navodi pet tačaka: jednu posvećenu paušalnim intencijama za poboljšanje slobodne trgovine, a ostale četiri su o Iranu, o Ukrajini, o Libiji i o Hongkongu. Čitaoci Danasa, čak i ako nisu doslovno pročitali stavove iz tog saopštenja, vjerovatno su u stanju zamisliti zaključke lidera G7 o ovim pitanjima.

Ipak, francuska štampa je jednoglasno pozdravila samit G7 kao uspješan, odnosno kao veliku zaslugu Emanuela Makrona. Nezaobilazne činjenice ilustruju to uvjerenje.

Nekoliko dana prije samita, ugostio je Vladimira Putina u ljetnoj rezidenciji francuskih predsjednika. NJegova posjeta je ostala zabilježena, po svom raspoloženju, kao mali pomak u pravcu reintegracije Rusije u klub lidera koji odlučuje o sudbini svijeta. Rusija je “izbačena” iz kluba 2014. poslije aneksije Krima. Donald Tramp, kao jedini u Bijaricu, ali čiji se glas najviše računa, je jasno podržao povratak Rusije u G8.

Zatim je uslijedio senzacionalni dolazak iranskog ministra inostranih poslova u Bijaric i njegov odvojeni susret sa Makronom, za koji je francuski predsjednik – to je posebno podvukao – imao saglasnost ostalih učesnika samita. Za saglasnost Donalda Trampa komentatori su, međutim, rađe koristili termin “neprotivljenje”. Ipak, opšte je mišljenje da je i po pitanju iranskog nuklearnog programa Makron uspio napraviti korak naprijed.

Epizoda sa Bolsonarom i uzvratne uvrede, posebno one poslate sa brazilske strane na račun Brižite Makron, potisnule su u drugi plan suptilniju analizu uzroka tragičnih požara u Amazoniji. Ipak, našlo se nekoliko upućenih komentatora da podvuku indirektnu odgovornost Francuske, kao jednog od najvažnijih uvoznika brazilske soje, za tragično smanjenje (sječom ili podmetnutim ili nesrećnim požarima) šumskih i prašumskih površina u Brazilu.

Istovremeno, tako su Francuzi – odnosno većina od njih za koje geografija nije nikad bila drag predmet – definitivno naučili da se Francuska graniči i sa Brazilom. NJihova Gvijana, koja ima status i sreza i regije, je jedan od sjevernih brazilskih susjeda sa šumskom granicom od 730 km. To susjedstvo je odavno jedna od francuskih briga, sa razvijenim tokovima raznih oblika ilegalne trgovine i imigracije i divljim kampovima tragača za zlatom.

Samit G7 je dakle ispraćen zvučnim aplauzom, bez značajnijeg incidenta, uz sekvence koje nisu bile upisane u inicijalni scenario. Turisti su ponovo zaposjeli ljetovalište, a trgovcima je obećano obeštećenje za izgubljeni obrt.

Čak je i Donald Tramp prošao kroz događaj nekako pripitomljeno (mada je uoči samog sletanja na aerodrom u Bordou ponovio tvit sa prijetnjom o dodatnim taksama za francuska vina).

Makron se uz svoj nesmanjeni aktivizam i nevjerovatnu energiju suvereno održao na vrhu talasa, kao istinski šampion u surfu. (Ova predstava se ovdje spontano nameće jer Bijaric važi za evropsku prestonicu tog sporta.) Slika se može prenijeti i u francuski unutarpolitički pejsaž gdje se za naredni period prognoziraju veći talasi.

Ne može se reći, pogotovo poslije iskustva sa žutim prslucima koji su se zasada pritajili, kako će francuski predsjednik preskočiti ove jeseni brojne prepreke, koje je kao izazove, a poneke možda i za ispit vlastite hrabrosti, sam na putevima svojih reformi postavio.

Od jesenskih radova, kao najteži izgledaju radovi na reformi penzijskog osiguranja. U pitanju je temeljita revizija cijelog sistema koji danas počiva na nevjerovatnih četrdesetak kategorijalnih režima. Cilj je uspostavljanje jedinstvenog režima, gdje bi se svaki evro iz doprinosa pretvarao u jedan poen za penziju. Najteže će biti doći, osim usklađivanja između kategorija, do saglasnosti o starosnom dobu za punu penziju (da li će to biti 64 godine?) u kombinaciji, naravno, sa godinama radnog staža.

Iako ankete javnog mjenja pokazuju da je većina Francuza za zakon koji će omogućiti materinstvo uz medicinsku asistenciju za sve žene (što podrazumijeva i žene koje žive same ili su u neformalnim ili bračnim lezbijskim parovima), reforma će puno lakše proći u parlamentu nego na ulici, gdje se očekuju masovne demonstracije.

Kad na pitanje novinara Makron želi izbjeći da govori o nekoj odluci ili mjeri, za koju se se smatra da je neposredna, on koristi jednu uobičajenu francusku izreku: “Svaki dan – nova muka”. NJegova muka za naredne dane je mogućnost da matematičar svjetskog glasa Sedrik Vilani potvrdi svoju namjeru da će, kao makronistički disident, biti kandidat za gradonačelnika Pariza. Time bi se znatno umanjile šanse zvaničnog kandidata Makronovog pokreta, Benžamena Grivoa, bivšeg portparola vlade.