Francuzi od reformi dobijaju vrtoglavicu

Većina od njih je u prvo vrijeme imala široku podršku glasača jer su se oslanjale na originalan politički diskurs – ni sa desnice, ni sa ljevice – prilagođen novim težnjama u biračkom tijelu spremnom da se odrekne već prevaziđene tradicionalne formule političkih konfrontacija.

Makronova vizija novog društva potvrđena je na parlamentarnim izborima: 313 makronista, u Skupštini koja broji 577 poslanika. Među njima je najviše nepoznatih i neiskusnih aktivista koji su sa raznih strana prišli Makronovom pokretu neposredno pred izbore i koji su na taj način postali jedna vrsta poslanika-pripravnika.

Mediji pred nervnim slomom

Nije bilo teško, u takvoj prilici, usvojiti ozbiljnu mjeru o smanjenju penzija za 1,7 odsto za sve čija su primanja mjesečno iznad 1200 evra. Sedam milijardi evra ostvarenih kroz tu fiskalnu mjeru namijenjeni su u 2018. godini za kompenzaciju smanjenja stope jednog od doprinosa koji plaćaju svi zaposleni u aktivnom radnom odnosu i koji će kroz to prelijevanje ostvariti „dobitak“ od oko 260 evra.

Ne ulazeći u detalje svake reforme većina Francuza dobija vrtoglavicu već od samog njihovog nabrajanja: novi zakon o radu (sa značajnim olakšicama za poslodavce), donesen „uredbom“, bez glasanja u Skupštini; novi (oštriji) uslovi dobijanja naknade za nezaposlene; nova (stroža) procedura registrovanja migranata i dobijanja azila; reforma mature (jedina koja je dobila široku podršku); novi principi selekcije za upis na visokoškolske ustanove; smanjenje maksimalne brzine na svim putevima (osim autoputeva) sa 90 km/h na 80 km/h; temeljita reforma pravosuđa itd… i konačno drastična reforma željeznica. Svi sindikati željezničara su već krenuli u nezapamćeni generalni štrajk po principu: dva dana štrajka – tri radna dana, naizmjenično, i tako do kraja juna, osim ako Vlada odustane od svoje namjere. Željezničari imaju podršku studentskih asocijacija koje već nekoliko dana blokiraju dvadesetak fakulteta širom zemlje buneći se protiv „svoje“ reforme. Oni sanjaju o „novom proljeću 68“.

Mediji su pred nervnim slomom jer su im informacije iz Jelisejske palate i Vlade dostupne samo iz jednog, zvaničnog izvora. Čak je zabilježeno da su intervjui nekih ministara, prije objavljivanja, davani na čitanje i ispravku kod premijera. Francuska je zbunjena, a jedina predsjednikova reakcija je povećana arogancija.

Granica kao opsesija

Nikad se, otkako postoji Evropska unija, nije u Francuskoj toliko govorilo o granicama kao u ovom periodu. Tu su u prvom planu nepoznanice o posljedicama brexita koje posebno zabrinjavaju oko 300.000 Francuza koji žive, rade ili studiraju u Velikoj Britaniji. Njihov budući status zasad nije jasan jer teoretski, izlaskom Velike Britanije iz Unije, evropski državljani tamo postaju klasični stranci i gube prava koja su im dosad bila zagarantovana evropskim regulativama.

Kohezija zajedničkog evropskog prostora je narušena i situacijom u Kataloniji, a Korzika, tabu-tema, je pri posljednjim regionalnim izborima dala većinu koaliciji autonomista i secesionista.

Nepopravljivi Evropljanin Emanuel Makron je nestrpljivo čekao da Angela Merkel razreši haos oko formiranja svoje koalicione vlade. Sad pripremaju zajednički konsolidacioni plan za evropski samit u junu. Ipak, dvije Makronove zamisli sa ciljem jačanja Evrope, izgleda, ne mogu proći. Prva, o „dvije Evrope“, odnosno o Evropi čije bi jezgro bile države evrozone kao okosnice Unije. I druga, sa federalističkom intencijom, u perspektivi budućih izbora za evropski parlament, po kojoj bi Makron patronirao jednu transverzalnu višenacionalnu listu kandidata sa ciljem da se neutrališu centrifugalni nacionalistički kaprici određenih parlamentarnih grupa i antievropski nastrojenih poslanika pojedinih država članica. Evropski parlament je jasno isključio takvu mogućnost.

Iako obični narod uglavnom precizno ne zna šta je Šengen, rasprave o „spoljnjim granicama“ Unije su sveprisutne. Najaktivniji je, naravno, Nacionalni front Marine Le Pen, ali su tu i Republikanci, sarkozijevci pod novim imenom, koji su jasno postavili nacionalne teme u prvi plan jer im se na tom dodirnom prostoru sa lepenovcima nalazi glavna rezerva birača.

Posebno je za podvući da je granica kao tema prisutnija i u intelektualnim, filosofskim krugovima. Na primjer, Režis Debre, nekad radikalni internacionalista kao bivši saborac Če Gevare u Boliviji, pa onda tamošnji zatočenik, prije nego što je postao savjetnik za spoljnu politiku Fransoa Miterana, ponavlja u jednosatnom intervjuu na radiju svoju „pohvalu granicama“. On je već prije nekoliko godina objavio knjigu pod tim naslovom. A sada insistira na granicama kao efikasnom otporu globalizaciji i mondijalizaciji, istovremeno izražavajući pohvalu mostovima kao srećnim spojnicama između kultura, tradicija i identitetâ.