Hrvatska među pet zemalja sveta sa narušenom slobodom medija

Hrvatska je u društvu Indije, Poljske, Burundija i Jemena, koje su izdvojene kao pet država sveta u kojima je u tom periodu smanjena sloboda medija.

Organizacija Article 19 osnovana je 1987. godine, a njen naziv se odnosi na član 19 Deklaracije o ljudskim pravima u kojem se navodi da “svako ima pravo na slobodu mišljenja i izražavanja“.

U ovogodišnjem izvještaju Article 19 se ističe da se sloboda medija urušava u svetu deset godina, i da je urušavanje postalo akutno u poslednje tri godine i to i kod nekih članica Evropske unije. Oni podsećaju i da je prošle godine u svetu ubijeno 78 novinara i 312 aktivista za ljudska prava i da je 326 novinara završilo u zatvoru. Kao ključan razlog urušavanja slobode medija navode uspon autoritarnih političara, koji ne trpe kritiku medija.

“Naše istraživanje pokazuje da je sloboda medija i izražavanja na najnižoj točki u poslednjih deset godina. U 2017. godini su bez kazne ubijani novinari i aktivisti u rekordnim brojevima, protesti se suzbijaju nasiljem, a naš onlajn rad je sve više kontrolisan i ograničavano“, navodi Article 19.

U izveštaju se prozivaju Kina, Rusija i Iran kao države koje najviše i najuspešnije sprovode cenzuru vlastima neodgovarajućih delova interneta, ali se ističe da je problem za slobodu izražavanja i što “mali broj velikih korporacija dominira u području komunikacija među pojedincima i komunikacijom građanskog društva“.

Kada je reč o slobodi medija u Evropskoj uniji, u izveštaju se zbog antinovinarskih izjava prozivaju bivši slovački premijer Robert Fico, koji je novinare nazvao “antislovačkim prostitutkama“, i češki predsednik Miloš Zeman, koji je novinare nazivao “đubretom“ i “hijenama“ je čak došao na press konferenciju s plastičnim kalašnjikovom na kojemu je pisalo “novinari“ što je impliciralo da bi hteo kišom metaka pokositi novinare.

Kao jedan od ključnih problema zbog kojih se urušava sloboda medija i izražavanja navodi se i autocenzura novinara. Hrvatska se uz Rumuniju, Poljsku i Mađarsku navodi kao članica EU u kojoj se u protekle tri godine najviše smanjila sloboda medija.

Poljska se direktno proziva zbog toga što su javni mediji stavljeni pod apsolutnu kontrolu vladajuće stranke PiS (Pravo i pravda) i zbog toga što političari zastrašuju nezavine medije, dok se za Mađarsku navodi da je postala zemlja u kojoj se vlada autokratski, a primjer je i “donošenje jednog od najrepresivnijih zakona protiv nevladinih organizacija“.

Da bi bilo jasnije koliko je zabrinjavajuće uključivanje Hrvatske u pet zemalja sveta u kojima se u periodu 2014.-2017. smanjila sloboda medija vredi obratiti pažnju na društvo u kojem se nalazi. Uz Hrvatsku su navedeni još i Burundi i Jemen, navodi portal inde. hr.

U Jemenu se godinama vodi zastrašujući rat koji je kombinacija građanskog rata i agresije Saudijske Arabije, a rezultat toga je velika glad i potpuno urušavanje svih institucija u toj državi.

Logično je da se u Jemenu u takvoj situaciji urušila sloboda medija. Kada je pak riječ o Burundiju, tamo se situacija za medije značajno pogoršala zbog pokušaja državnog udara 2015., nakon čega su vlasti zatvorile skoro sve privatne medije, a zabranili su i BBC.

Predsednik Burundija Pjer Nkurunziza – koji si je osmislio i službenu titulu “večnog vrhovnog vođe“ – stalno proganja novinare i krši ustav, zbog čega je cela zemlja godinama u velikoj krizi. To je društvo u kome se nalazi Hrvatska, ističe portal.