Rusija je drugi najveći izvoznik naoružanja na svetu: četvrtina je namenjena Indiji, drugi kupac je Kina, a slede Alžir, Egipat i Vijetnam.
Rusija je drugi najveći izvoznik oružja na svetu, nakon Sjedinjenih Američkih Država, te pokriva 20 odsto ukupne svetske prodaje oružja.
Između 2016. i 2020. godine Moskva je prodala oružje u vrednosti od 28 milijardi dolara u 45 država.
Gotovo 90 odsto izvoza oružja namenjeno je za 10 država.
Najveći kupac je Indija, koja je u proteklih pet godina kupila 23 odsto ruskog oružja, u vrednosti od 6,5 milijardi dolara.
Polovina indijskog uvoza oružja, odnosno 49,4 odsto, otpada na Rusiju.
Drugi najveći kupac je Kina, koja je u istom periodu na rusko oružje potrošila 5,1 milijardi dolara.
Slede Alžir (4,2 milijarde dolara), Egipat (3,3 milijarde dolara) i Vijetnam (1,7 milijardi dolara), prema Institutu za međunarodno mirovno istraživanje iz Štokholma.
Oružje koje Rusija prodaje
Rusija izvozi raznovrsno oružje – avione, motore, projektile, oklopna vozila i sisteme protivzračne odbrane.
Na avione otpada gotovo polovina ruskog izvoza oružja – 48,5 odsto.
Između 2016. i 2020. godine Rusija je isporučila oko 400 borbenih aviona iz porodice Suhoj i MiG u najmanje 13 država; Indija je kupila najmanje pola od toga.
Indija je, takođe, jedna od samo šest država na svetu koje koriste nuklearne podmornice, a one su pozajmljene od Rusije.
Dok je većina ruskog oružja zapravo poboljšana verzija arsenala iz sovjetske ere, Moskva sve više razvija naprednije sisteme, kao što je S-400, odbrambeni sistem zemlja-zrak, koji je prodat Kini, Indiji, Siriji i Turskoj.
Nekoliko drugih država izrazilo je interes za kupovinom dalekometnih sistema, koji koštaju oko 400 miliona dolara po jedinici.
AK-47: Najpoznatije oružje u svetu
Najpoznatije rusko oružje je AK-47, odnosno automatska puška “kalašnjikov”.
Razvio ju je general sovjetske armije Mihail Kalašnjikov u drugoj polovini 1940-tih godina prošlog veka.
Ova jeftina i izdržljiva pešadijska jurišna puška, laka za održavanje, koristi se u više od 100 država.
Oznaka AK se odnosi na “Avtomat Kalašnjikova“, ruski naziv za automatski “kalašnjikov”, a broj 47 označava godinu u kojoj je razvijen.
Procenjuje se da u svetu ima 100 miliona primeraka AK-47 ili sličnih varijanti, što ga čini najkorištenijom jurišnom puškom u svetu.
Najveći svetski potrošači na oružje
U 2020. godini SAD je za vojsku potrošio 778 milijardi dolara, što je najveća potrošnja u tu svrhu na svetu i više od vojnih budžeta 10 ostalih najvećih potrošača zajedno, prema SIPRI-ju.
Kina je druga (252 milijardi dolara), Indija treća (73 milijardi dolara), Rusija četvrta (62 milijardi dolara), a Velika Britanija peta (59 milijardi dolara).
Ruska vojna potrošnja
Ruska vojna potrošnja je značajno rasla u protekle tri decenije.
Godine 2020. Moskva je vojsci namenila 62 milijarde dolara (četiri odsto bruto domaćeg proizvoda – BDP).
Rusku industriju oružja čini gotovo 3.000 kompanija, koje zapošljavaju oko dva miliona ljudi.
Najveća je Rostec, koju je 2007. godine osnovao ruski predsednik Vladimir Putin.
Od kako je postala federacija, nakon raspada SSSR-a u decembru 1991. godine, Rusija je učestvovala u brojnim konfliktima.
Godine 1994. Kremlj je pokrenuo ofanzivu na Čečeniju, otcepljenu republiku koja se graniči s Gruzijom, u nastojanju da svrgne separatističku vlast, ali je poražen nakon 20-mesečnih borbi.
Tri godije posle Rusija je pokrenula drugi rat kako bi preuzela Republiku Čečeniju.
Nametnula je veliku opsadu Groznog, glavnog grada Čečenije, koji su Ujedinjeni narodi opisali kao “najuništeniji grad na planeti“.
Godine 2014. Rusija je napala Ukrajinu i anektirala Krim.
Iste godine su proruski separatisti počeli stavljati teritoriju regija Donjeck i Lugansk na istoku Ukrajine pod svoju kontrolu.
Godinu kasnije Rusija je formalno ušla u rat u Siriji na strani predsednika Bashara al-Assada, a njeno teško naoružanje pomoglo je da se promeni stanje na bojištu.
Rat, u kojem su raseljene desetine miliona, a ubijene stotine hiljada ljudi, sada je u jedanaestoj godini.
Pre četiri godine je vlada Centralnoafričke Republike, koju je potresao građanski rat, pozvala Rusiju da pošalje vojne snage da po ugovoru treniraju njenu armiju.
Eksperti UN-a su u više navrata izražavali zabrinutost zbog izveštaja o “teškom kršenju ljudskih prava“ od plaćenika, a Rusija je poricala navode.
Izvor: Al Jazeera Balkans
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.