Lokalni izbori u Tiringiji: AfD podbacio zbog skandala?

Na izborima za načelnike okruga i gradonačelnike u Tiringiji, nemačkoj pokrajini na istoku zemlje koja se smatra utvrđenjem desničarske stranke, Alternativa za Nemačku (AfD) je ostvarila manji uspeh od očekivanog.

Nakon prvih prebrojavanja glasova nazire se ujednačena borba između AfD i CDU. Od 13 okruga AfD-ovi kandidati su u devet izborili ulazak u drugi krug izbora – koji se održavaju 9.juna. AfD-ov kandidat je u samo jednom okrugu osvojio više glasova od CDU. AfD je posebno loše prošao u većim gradovima: u Erfurtu, Vajmaru, Geri i Jeni, kandidat AfD-a nije prošao u drugi krug za izbor gradonačelnika.

Javnost je istovremeno šokirana ulaskom nezavisnog kandidata Tomija Frenka – neonaciste koji je poznat širom Nemačke – u drugi krug izbora za načelnika okruga Hildburghauzen.

AfD nije osvojio Tiringiju

U prvoj reakciji javnosti se oseća olakšanje zbog činjenice da AfD na ovim izborima nije uverljivo pobedio, kako se to očekivalo. U ovoj saveznoj pokrajini AfD u ispitivanjima javnog mnjenja poslednjih meseci s 30 posto podrške uverljivo vodi ispred CDU s 20 posto.

Stranke na vlasti u Tiringiji – Levica, koja daje i premijera Boda Ramelova, SPD i Zeleni – zadovoljne su rezultatima lokalnih izbora. „Građani su sprečili ‚smeđe‘ preuzimanje vlasti u Tiringiji“, rekla je predsednica Levice za ovu saveznu pokrajinu Ulrike Grose-Retig. Boja uniformi pripadnika NSDAP-a (nacista) je bila smeđa, pa se u nemačkom političkom žargonu koristi kao opis za radikalno desničarske snage.

Slab uspeh AfD-a posledica skandala?

Uprkos izostalom velikom uspehu AfD-a na ovim lokalnim izborima, ostaje činjenica da je, uz CDU, ova stranka najjača politička snaga u Tiringiji. Po mišljenju politikologa Olivera Lembkea, AfD se u Tiringiji etablirala kao stranka i na lokalnom nivou, ali joj nije pošlo za rukom da tamo postigne uspeh kakav inače pokazuju anekte.

On to povezuje s brojnim skandalima poslednjih sedmica vezanim za Maksimilijana Kraha i Petra Bistrona kojima se prebacuje špijuniranje za Kinu odnosno primanje mita od jednog, Kremlju bliskog, medija.

Pre nekoliko dana poslanici AfD-a su izbačeni iz poslaničkog kluba desničara u Evropskom parlamentu što je popraćeno komentarima kako je AfD i svojim desničarskim kolegama iz Evrope preradikalan. „AfD poslednjih sedmica ima najgoru moguću sliku u javnosti“, kaže Lembke. On računa da će u drugom krugu izbora uglavnom pobediti kandidati CDU-a.

Ekstremno krilo AfD-a

Izbori za gradonačelnike i načelnike okruga u Tiringiji se smatraju i važnim pokazateljem za izbore za parlament ove savezne pokrajine koji se održavaju 1. septembra. Iako Tiringija s oko 2,4 miliona građana spada među manje nemačke pokrajine, pobeda AfD-a bi označila prekretnicu u političkom pejzažu Nemačke.

Pobeda bi imala posebnu težinu i zbog činjenice da se celokupni ogranak AfD-a za Tiringiju nalazi pod prismotrom Ureda za zaštitu ustavnog poretka zbog „dokazano ekstremno desničarskih tendencija“. Predsednik AfD-a za Tiringiju Bjern Heke, važi i kao predvodnik ekstremnog krila stranke. On je nedavno nepravosnažno osuđen zbog korišćenja parola iz vremena nacionalsocijalizma.