Šta se dešava sa manastirom Esfigmen na Svetoj Gori i zašto se spominje ruski faktor: Monasi tvrde da će se braniti „do smrti“

Kako prenosi naftemporiki.gr, sve je počelo curenjem pisma, kojim grčka policija poziva zvaničnike iz drugih manastira da pomognu u eventualnoj akciji prevoženja ljudstva i opreme.

Navodno je reakcija 118 monaha okupiranog manastira bila oštra. Rekli su da će se braniti „do smrti“.

Međutim, prema najnovijim vestima iz Grčke, prenosi N1, Sveta Epistasija, upravno telo Svete Gore, nije odobrila zahtev grčke policije da jake snage sa „velikim vozilima“ uđu na Svetu Gore kako bi se izvršila odluka suda i iselilo „ilegalno“ monaštvo manastira Esfigmenu. Umesto toga, Epistasija je tražila da policija precizira svoj zahtev.

Ovakva odluka Svete Epistsije odložila je iseljenje za barem mesec dana, pošto su prema Zakonu o parničnom postupku u Grčkoj iseljenja zabranjena od 1. do 31. avgusta. To znači da sudski izvršitelj ima rok da iseli monahe do srede 31. jula, što je malo verovatno.

Prema nekim procenama, policiji je potrebno više dana da sprovede akciju. Postoje i mišljenja da je dokument koji je policija poslala Svetoj Gori bio „opipavanje terena“.

Šta se tačno desilo pre 50 godina?

Monasi iz Efsigmena, podseća skai.gr, ne prihvataju vaseljenskog patrijarha kao duhovnog poglavara monaške države kao što je to slučaj sa ostalim manastirima Atosa.

„Sveta svađa“ traje od 1972. godine, a povod je bio susret tadašnjeg vaseljenskog patrijarha Atinagore sa tadašnjim papom Pavlom VI i ukidanje ranije izvršenih anatema, što su starokalendarski monasi smatrali “izdajom” pravoslavlja.

Tako su monasi Esfigmena prestali da obeležavaju pomen Patrijarha Atinagore, kao i onima posle njega (Dimitrija i Vartolomeja), zatvorili su se u manastir i odbijaju da ga napuste.

Ova priča je nastavljena odvajanjem Esfigmena od normalnog poretka koji važi na Svetoj Gori, odnosno njihovim izbacivanjem iz “tela” Svete Zajednice sa svime što to podrazumeva.

Pre dvadesetak godina Vaseljenska patrijaršija sa dvostrukim svetim saborom Svete Gore – (treći organ u „Bogorodičinom vrtu“) – proglasila ih je za raskolnike, pa sami tim država treba da pristupi uklanjanju “dezertera iz centralne zgrade”, ali i ostalih objekata u kompleksu manastira.

Sveta Gora je samoupravni deo grčke teritorije, a vaseljenski patrijarh je nadležan za Svetu Gorru i monasi moraju da ga pominju u svetim službama. A monasi Esfigmena to ne rade 50 godina.

Esfigmenitsko monaško bratstvo ima igumana, arhimandrita Vartolomeja, i potpuno je priznato od strane Svete opštine Svete Gore, Vaseljenske Patrijaršije i Grčke države. Bratstvo manastira Esfigmen privremeno je smešteno u Kareji, u novoizgrađenoj zgradi.

“Spremni smo da branimo manastir do smrti; ovo je naša duhovna domovina. Ovde smo se duhovno rodili i ovde ćemo umreti“, javljaju grčki mediji reakciju igumana Metodija na novu najavu iseljenja, prenosi N1.

On je dodao da policija proganja bratstvo i da će se monasi boriti, ukoliko dođe do pokušaja iseljenje.

„Ako oci manastira i policija dođu ovde da se Grci bore protiv grčkih monaha, trebalo bi da im izbiju ovu ideju iz glave. Ali neka dođu. I šta god da bude, neka se desi. Ako me policija vuče, hoće li monasi sedeti vezanih ruku? Ili ako vide da policajac udara monaha, da li će oci sedeti i gledati? Zločini će biti počinjeni, podstaknuti od ovih monaha koji nemaju svrhu“, naveo je Metodije.

Grčki mediji pišu da se u manastiru viori zastava s natpisom „Pravoslavlje ili smrt“, parola po kojoj su postali poznati.

Monahe nazivaju zilotima i starovercima, koje kanoske pravoslavne crkve smatraju fundamentalističkom sektom.

Patrijarh je 2005. godine postavio novo bratstvo, koje zbog nemogućnosti da uđe u manastir od tada boravi u Kareji, prestonici Svete Gore. Grčki sud je 2020. godine doneo odluku da se otac Metodije i njegovi monasi isele iz manastira i omogući ulazak „legalnog“ monaštva.

Prvi pokušaj deložacije i preuzimanja manastira od strane novih monaha 2013. godine završio se nasilno, pošto su raskolnici napali policiju molotovljevim koktelima.

Iguman i još jedan monah su 2017. godine bili osuđeni na 20 godina zatvora, dok je šest drugih dobilo kazne od 10 godina i četiri meseca. Kazne su kasnije smanjene na 17 i devet godina i pet meseci 2019. godine, a zatim ponovo na 5,5 godina i dve godine i devet meseci 2021.

Ono što je interesantno, a što prenose grčki mediji jeste da se ruski superhumanisti nalaze u glavnoj zgradi manastira Esfigmenu.

Ako je to tačno, grčki skai.gr postavlja pitanje – kakav je odnos monaha sa ruskim faktorom?

Patrijarh Vartolomej je tokom godina iznosio niz optužbi na račun odmetnutog bratstva, optužujući ih da među svojim zidinama goste predstavnike desničarske i neonacističke grčke organizacije Zlatna zora.

Patrijarh je 2020. godine čak izjavio da sumnja da se Hristos Papas, potpredsednik Zlatne zore osuđen na 13 godina, krije u manastiru.

Papas, koji je tada bi poslanik, nakon devet meseci u bekstvu 2021. uhapšen je u jednom stanu u prizemlju u predgrađu Atine.

Grči sud je presudio da je stranka Zlatna zora zločinačka organizacija, odgovorna za ubistvo grčkog rep pevača Pavlosa Fisasa 2013. godine, kao i za prebijanje egipatskih ribara 2012. godine i levičarskih aktivista 2013.

Zlatna zora koja je najpre bila mala polutajna neonacistička grupa osnovana 1980-ih, a potom sasvim marginalna stranka, uzdigla se tokom finansijske krize u Grčkoj 2010-2018. godine, osvojivši poslanička mesta na četiri izbora i po snazi bila treća najveća grčka politička stranka.

Manastir Esfigmen nalazi se na obali mora, na severoistoku Atosa. Sagrađen je krajem 10. i početkom 11. veka, a pirati su ga uništili 1531. godine.

Manastir je ponovo podignut na istom mestu, a u kasnijim vekovima imao je podršku ruskih careva i vladara Moldavije i Vlaške.

Freske su oslikane u 19. veku i na njima je prikazano vaznesenje Hristovo. Manastirska biblioteka sadrži 372 rukopisa i 2.000 štampanih knjiga.

Esfigmeu je 18. manastir po hijerarhiji na Svetoj Gori.