Može li Severna Koreja postati kao Vijetnam

Kim je u subotu krenuo iz Pjongjanga u svom oklopljenom vozu s spavaćim sobama i konferencijskim prostorijama na šezdesetočasovno putovanje kroz Kinu do Vijetnama.

U Hanoju se vijore američke i severnokorejske zastave, a premijer Nguen Ksian Fuk je juče obišao centre za izveštavanje međunarodnih medija i kontrolu bezbednosnih službi. Poručio je da je samit značajan međunarodni događaj za mir u regionu i globalno pa je privukao veliku pažnju.

Izbor mesta sastanka Trampa i Kima je, poput prvog njihovog samita u junu 2018. u Singapuru, izuzetno simboličan u diplomatskom smislu. To odražava geopolitička razmatranja dveju država i njihovih saveznika i treba da ima strateške posledice.

Domaćin Vijetnam zadovoljava važne kriterijume. Blizu je Severne Koreje, države pod sankcijama, što Kimu rešava problem transporta. Podjednako važan je neutralan stav Hanoja prema nuklearnom programu Severne Koreje. Vijetnam ima dobre odnose sa Pjongjangom i Vašingtonom

Jedna među preostalim komunističkim zemalja, SR Vijetnam je dugogodišnji saveznik DNR Koreje. Severna Koreja je 1950, četiri godine pre nego što je Severni Vijetnam izborio nezavisnost od Francuske, među prvima diplomatski priznala komunističku vlast. Pružila je materijalnu i pomoć u ljudstvu Severnom Vijetnamu tokom rata sa SAD. Opet, Hanoj je skorije pomogao Pjongjangu u suzbijanju gladi obezbeđujući kontigente hrane, razmenjujući pirinač, čiji je jedan od velikih svetskih proizvođača, za severnokorejsko oružje.

Sa druge strane, Vijetnam i SAD, nisu normalizovali odnose do 1995, dve decenije pošto je Severni Vijetnam porazio južnovijetnamski režim koji su SAD podržavale. No, odnosi Vašingtona i Hanoja su naglo otopleli poslednjih godina. SAD su 2016. ukinule embargo na oružje Vijetnamu i godinu dana kasnije nosač aviona američke mornarice je posetio zemlju prvi put posle Vijetnamskog rata u kome je poginulo preko tri miliona Vijetnamaca i blizu 60.000 američkih vojnika. Sada bivši neprijatelji sve više vojno i bezbednosno sarađuju.

Hanoj bi mogao da bude uključen u posredovanje između SAD i Severne Koreje. Još značajnije, za SAD i njemu bliske Južnu Koreju i Japan bi Vijetnam, jedna od zemlja sa najbržim rastom u svetu, mogao da posluži kao primer Pjongjangu kako staljinistička ekonomija može da bude preobražena.

Vijetnam je važan trgovinski partner tri pomenute visokorazvijene države, najvećih protivnika Severne Koreje, ali potencijalno njenih značajnih trgovinskih partnera. Prethodne dve decenije je trgovinska razmena između Vijetnama i SAD eksponencijalno rasla, sa 451 miliona dolara u 1995. na 52 milijarde u 2016. Odabir Vijetnama za domaćina samita je, takođe, uveliko prihvatljivo za Kinu – velikog igrača na Korejskom poluostrvu. Peking je odavno ohrabrivao Pjongjang da prihvati ekonomsku globalizaciju.

Upućeni kažu da su u Vijetnamu država i Komunistička partija uključeni u sve, ali su fabrike i radnje, restorani i elitna noćna glavna mesta okupljanja kapitalistički poduhvati, živi dokaz velike transformacije koju je zemlja napravila od rigidnih komunističkih principa ka lese fer socijalizmu i kapitalizmu. To Kimu može da posluži kao dokaz da jednopartijska država i tržišna privreda mogu da prežive zajedno, na korist svih, bez rizika po njegovu vlast.