Na današnji dan pre 60 godina počela izgradnja Berlinskog zida

Ideju o izgradnji zida donela je istočnonemačka vlada Valtera Ulbrihta, a odobrio je sovjetski vođa Nikita Hruščov. Zid je bio duga barijera između Zapadnog Berlina (koji je pripadao Saveznoj Republici Nemačkoj) i Demokratske Republike Nemačke (koja je često nazivana Istočna Nemačka), koji je čvrsto zatvorio granicu između Istočnog i Zapadnog Berlina u trajanju od 28 godina.

Ulbrihtov predlog za drugu vazdušnu blokadu je odbijen, a izgradnja barijere je dozvoljena. Bilo je predviđeno da se u početku izgradi od bodljikave žice. Da je Zapad ugrozio barijeru, Istočni Nemci bi se povukli i ne bi prvi pucali ni pod kakvim uslovima.

Zid je sagrađen sa namerom da se zaustavi odliv radnika i ekonomski bilans koji je bio povezan sa dnevnom migracijom velikog broja profesionalnih i kvalifikovanih radnika između Istočnog i Zapadnog Berlina, i bekstva koja su imala političke i ekonomske posledice po Istočni blok.

Šta je prethodilo igradnji?

Nakon Drugog svetskog rata, Nemačka je bila podeljena na četiri okupacione zone. Prestonica Berlin se nalazila unutar sovjetske okupacione zone i bila je sedište Savezničkog kontrolnog veća. Berlin je bio podeljen na četiri okupacione zone, a sovjetski sektor je bio najveći.

Iako je namera bila da okupacione sile zajednički upravljaju Nemačkom u granicama iz 1947, početak hladnoratovskih napetosti je doveo do toga da se francuska, britanska i američka zona ujedine u Saveznu Republiku Nemačku (i Zapadni Berlin) 1949, isključivši sovjetsku zonu koja je postala Nemačka Demokratska Republika (i Istočni Berlin) iste godine.

Od 1949. do 1961. godine veliki broj profesionalnih i obučenih radnika je dnevno prelazio između Istočnog i Zapadnog Berlina, često zbog koristi na Maršalovim planom obnovljenom Zapadu. Jednog dana je tako prebegla cela matematička katedra Lajpciškog univerziteta.

Ovaj protok radnika i ekonomska proizvodnja su pretili ekonomskim kolapsom Istočnoj Nemačkoj. Ovo se odrazilo na ceo komunistički blok, a posebno na Sovjetski Savez, pošto je njegova vlada potpomagala istočnonemačku ekonomiju, i istovremeno sada ugrožena istočnonemačka proizvodnja je morala da isplati sve ratne odštete Poljskoj i Sovjetskom Savezu.

Posledice izgradnje zida 

Podizanje zida je bila propagandna katastrofa za Istočnu Nemačku i ceo Istočni blok. On je postao ključni simbol onoga što su zapadne sile smatrale komunističkom tiranijom, naročito nakon ubijanja potencijalnih begunaca.

Mnoge porodice su bile razdvojene. Mnogi stanovnici Istočnog Berlina su bili odsečeni od svojih poslova i šansi za finansijsko poboljšanje, a Zapadni Berlin je postao izolovana enklava na neprijateljskoj teritoriji. Stanovnici Zapadnog Berlina su protestovali na čelu sa njihovim gradonačelnikom Vilijem Brantom, koji je oštro kritikovao SAD zbog neodgovaranja.

Tokom godina, zid je prošao kroz četiri odvojene faze i korišćeno je osam graničnih prelaza između Istočnog i Zapadnog Berlina, koji su dozvoljavali posete Zapadnih Nemaca, zapadnih državljana ili savezničkog osoblja u Istočni Berlin, kao i posete istočnonemačkih građana u Zapadni Berlin, pod uslovom da su nosili specijalne dozvole.

Ti prelazi su bili ograničeni prema tome kojoj je nacionalnosti bilo dozvoljeno da ga koristi (Istočni Nemci, Zapadni Nemci, Zapadni Berlinci, druge nacionalnosti).

Tokom postojanja zida je bilo oko 5.000 uspešnih bekstava u Zapadni Berlin. Različiti izveštaji tvrde da je ubijeno ili 192 ili 239 ljudi koji su pokušali da pređu, a mnogo više njih je ranjeno.

Ovaj zid je srušen 1989.godine i njegovi delići se danas prodaju kao suveniri. Ostaje kao uspomena na simbol jednog vremena i podele na dva sveta.