“Nećemo tolerisati dalje napade na KFOR”: CNN izveštava o nasilju na Kosovu

Tenzije su porasle u protekloj nedelji nakon što su etnički albanski gradonačelnici preuzeli dužnost na severu Kosova, oblasti sa većinskim kosovskim Srbima, posle aprilskih izbora koje su kosovski Srbi bojkotovali, piše ovaj američki medij.

Italijansko ministarstvo odbrane saopštilo je da je 14 vojnika njihovih pripadnika Kfora povređeno kada su demonstranti bacali “molotovljeve koktele, sa ekserima, petardama i kamenicama“.
Mađarski i moldavski vojnici takođe su među povređenim mirovnim snagama, saopštilo je italijansko ministarstvo odbrane.

“Italijanski i mađarski kontingent KFOR-a su bili predmet ničim izazvanih napada i zadobili traumatične rane sa prelomima i opekotinama usled eksplozije zapaljivih sredstava“, navodi se i dodaje da su sanitetske jedinice Kfora pružile pomoć vojnicima.

🎥 Dhunë, të shtëna e gaz lotsjellës pas intervenimit të KFOR-it

Disa pjesëtarë të lënduar të KFOR-it janë parë në rrugë të Zveçanit pas intervenimit për t’i shpërndarë protestuesit serbë në Zveçan.

©️ Arben Hoti/REL

🔗https://t.co/xqZrgCQlBg pic.twitter.com/fEzbN1FhLz

— Radio Evropa e Lirë (@evropaelire) May 29, 2023

Italijanska premijerka Đorđa Meloni izrazila je saosećanje sa povređenim vojnicima dodajući u svom saopštenju da je “ovo što se dešava apsolutno neprihvatljivo i neodgovorno. Nećemo tolerisati dalje napade na KFOR.

U međuvremenu, Nemanja Starović, državni sekretar Srbije u Ministarstvu odbrane, ponudio je, piše CNN, drugačiju verziju događaja od one koju su iznele zemlje NATO-a. On je rekao da je “mnogo” demonstranata povređeno u sukobima i optužio KFOR da je upotrebio šok bombe kada su “mirni“ demonstranti “odlučili da se raziđu i nastave protest sutra ujutru“.
Kosovo, koje je uglavnom etnički albansko, proglasilo je nezavisnost od Srbije 2008. Ali Srbija i dalje smatra Kosovo sastavnim delom svoje teritorije kao i Srbi koji žive na severu Kosova.

NATO ima trupe stacionirane na Kosovu radi održavanja mira, a tenzije između Srbije i Kosova često rastu.

Rastuće nasilje

Multinacionalni kontingenti predvođeni NATO-om bili su raspoređeni u četiri opštine u regionu kako bi obuzdali “nasilne demonstracije“ dok su “novoizabrani gradonačelnici poslednjih dana pokušavali da preuzmu dužnost“, navodi se u saopštenju KFOR-a.

Predsednik Srbije Aleksandar Vučić stavio je u petak oružane snage u najviši stepen borbene gotovosti. Ta odluka usledila je nakon sukoba kosovske policije sa demonstrantima koji su pokušali da spreče novoizabranog gradonačelnika etničkog Albanca da uđe u svoju kancelariju.

U ponedeljak je oko zgrade opštinske uprave u opštini Leposavić postavljena bodljikava žica, a vojnici Kfora su, kako se izveštava, nosili opremu za borbu protiv nereda. Dodaje se da su specijalne jedinice kosovske policije podigle ogradu u blizini zgrade opštinske uprave u Zvečanu.

Kosovska policija saopštila je da su demonstranti u ponedeljak pokazali nasilje dok su se okupljali u opštinama “Leposavić, Zubin Potok i Zvečan“. Policija je dodala da su ispred jednog objekta u Zvečanu demonstranti bacili suzavac i „pokušali da pređu bezbednosne kordone kako bi nasilno ušli u opštinski objekat“.

Premijerka Srbije Ana Brnabić ocenila je pojačano prisustvo KFORA-a na severu Kosova u ponedeljak kao “zakasnelo” i rekla da je “zadatak ove međunarodne misije bio da štiti interese i mir naroda na Kosovu i Metohiji, a ne uzurpatora”.

Brnabićeva je rekla da je situacija na Kosovu i Metohiji „napeta i teška” i poručila: „Nikada nije bila teža”. Brnabićeva je izrazila i „zahvalnost Srbima u pokrajini što su ostali mirni i uzdržavali se od nasilja“.

U međuvremenu, ambasador Sjedinjenih Država na Kosovu Džef Hovenier osudio je „nasilne akcije“ demonstranata, navodeći upotrebu eksploziva.
Šef kancelarije EU na Kosovu Tomaš Šunjog takođe osudio je akcije demonstranata, navodeći štetu na vozilima medija.

Ruski ministar spoljnih poslova Sergej Lavrov takođe je govorio o situaciji u ponedeljak, opisujući je kao “veliku erupciju koja se sprema u centru Evrope“.