Dobitnici ovogodišnje Nobelove nagrade za hemiju su Žak Diboše sa univerziteta u Lozani, Joahim Frank sa njujorškog Kolumbija univerziteta i Ričard Henderson sa Kembridža, saopštila je Švedska kraljevska akademija nauka.
Najviše naučno priznanje pripalo im je za razvoj krio-elektronske mikroskopije koja je, kako se navodi, pojednostavila i unapredila snimanje biomolekula, čime je otvorena nova era u biohemiji.
Slika je osnov razumevanja i naučni napredak često se zasniva na uspešnoj vizualizaciji objekata nevidljivih ljudskom oku, ali su biohemijske karte dugo bile pune praznina jer je dostupna tehnologija teško uspevala da stvori slike većeg dela molekula. Krio-elektronska mikroskopija to je promenila, ističe se u obrazloženju Švedske kraljevske akademije nauka, prenosi AP.
Precizira se da istraživači danas mogu da zamrznu kretanja u bio-molekulima i da vizuelizuju procese koji nikada ranije nisu bili viđeni, što je presudno za razumevanja hemije života, a veliku ulogu ima i u farmaceutskoj industriji.
Razvoj krio-elektronske mikroskopije počeo je pre pedesetak godina. Prva tehnika korišćena sedamdesetih godina prošlog veka sastojala se od bojenja uzorka u negativu, da bi 2013. godine konačno bila dostugnuta željena rezolucija na nivou atoma, pa naučnici danas mogu rutinski stvarati 3D slike strukture molekula.
Na taj način napravljeni su snimci brojnih struktura bioloških molekula – od proteina koji omogućavaju otpornost bakterija na antibiotike, do površine virusa „zike“.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
