Preminuo Norvežanin koji je zaustavio nacistički nuklearni program

Norvežanin Joakim Roneberg, koji je pokrenuo jednu od najvećih sabotaža protiv nacista tokom Drugog svetskog rata, umro je u nedjelju u dobi od 99 godina.

Roneberg je vodio grupu od devet pripadnika Pokreta otpora koji su u noći između 27. i 28. februara 1943. godine izvršili diverziju na norvešku fabriku koja je proizvodila tešku vodu za izradu atomske bombe i tako zaustavili nacistički nuklearni program.

„Roneberg je verovatno bio poslednji od najistaknutijih boraca Pokreta otpora“, izjavila je norveška premijerka Erna Solberg, prenosi Hina.

Centrala Vemork, blizu grada Rjukan, na jugu Norveške, u to doba jedina na svetu proizvodila je veće količine teške vode.

U trci s vremenom sa saveznicima za kontrolu atomskog oružja, nacisti su preuzeli to postrojenje kada su okupirali Norvešku 1940. godine.

„Junaci Telemarka“

Taj događaj, o kojem su snimljeni filmovi Bitka za tešku vodu Džeana Drevilea 1947. glodine i Junaci Telemarka s Kirkom Daglasom 1965. godine, predstavlja najveći podvig norveškog Pokreta otpora.

Joakim Roneberg nakon rata nije želeo da govori o onome šta je preživio, a tek je 70-tih godina počeo iznositi svoje uspomene.

„Shvatio sam da ljudi čekaju odgovor. Važno je da svi znamo što se dogodilo i da zatim zauzmemo stav“, rekao je 2015. godine.

Roneberg se posle rata bavio novinarstvom i antiratnim aktivizmom.

Tekst preuzet sa portala Al Jazeera.