Foto: N1Prvi put od završetka rata Visoki predstavnik u BiH Kristijan Šmit neće predstaviti svoj izveštaj pred Savetom bezbednosti UN, niti se u tekstu rezolucije UN spominje kancelarija visokog predstavnika (OHR). I sve to na insistiranje Rusije, koja je od početka insistirala da se OHR izbaci iz teksta a protivila se i Šmitovom obraćanju pred Savetom bezbednosti UN.
Zauzvrat, Rusija će, kako se navodi, glasati za rezoluciju o produženju mandata snaga Eufora u BiH.
Da li je kredibilitet visokog predstavnika ovim poljuljan Bodo Veber, stručnjak za Balkan i viši saradnik Saveta za politiku demokratizacije u Berlinu, za Danas kaže da jeste, mada, kako dodaje, „formalno pravno brisanje dosadašnjih rečenica o OHR-u i visokom predstavniku iz teksta rezolucije nema pravnu težinu.
*Zašto nema konkretnog odgovora međunarodne zajednice iako je jasno da se prave konkretni koraci koji prete stabilnosti BiH?
Politički signal koji time šalju stalni zapadni članovi Saveta bezbednosti (SAD, Velika Britanija i Francuska) je opasan. Zašto se to radi – nedostatak pažnje zapadnih prijestolnica na razvijajuću krizu u BiH, zbog čega nisu bili spremni da se ozbiljno sukobljavalju sa Moskvom oko naizgled marginalne Bosne. Duboko su se precijenile – pristanak na rusku ucjenu u situaciji najveće prijetnje za suverenitet, teritorialni integritet BiH i mir u zemlji šalje opasan politički signal zapadne slabosti prema Banjaluci, Beogradu, cijeloj regiji, i Moskvi.
*Objavljeno je da Gabriel Eskobar već krajem nedelje stiže u BiH, ranije nego što je bilo prvobitno najavljeno. Verujete li da „donosi“ sankcije protiv Dodika ili pak entiteta Republika Srpska?
Nisam siguran. Čini se da Bajdenova administracija još nije napustila onu prvobitnu fazu, u kojoj nižerangirane zvaničnike poput Metjua Palmera koji svoju ulogu jos vuče iz Trampove administracije i dalje kroje politiku prema Zapadnom Balkanu, konkretno prema BiH – a to je opasna, antizapadna politika koju smo vidjeli na propaloj epizodi razmjene teritorije Kosovo-Srbija.
*Kako tumačite izjavu bivšeg visokog predstavnika Švarca Šilinga da se „ne sme dozvoliti Rusiji da preko Srbije uništi Evropu“?
On griješi – ovdje Evropa, i SAD, sama sebe podriva na Zapadnom Balkanu svojom političkom slabošću. Te potpuno bespotrebno pruža priliku Rusiji da zagorča život EU, te potencijalno ugrožava sigurnost na svojoj južno-istočno evropskoj periferiji. Beograd u svemu ovome igra nekonstruktivnu ulogu, mada ne znam koliko je ona vodeća naspram Banjaluke. Jer gospodin Milorad Dodik već jedno desetljeće duže od srpksog predsjednika Aleksandra Vučića uspješno igra na političkoj slabosti Zapada, prije svega EU-a.
*Stranka SPD je nakon pobede na izborima u Nemačkoj najavila je da neće više ignorisati kršenje demokratskih vrednosti na Zapadnom Balkanu. Može li se ovo tumačiti kao priznanje da je do sada Nemačka, kao vodeća zemlja EU, gledala kroz prste na ozbiljna narušavanja ljudskih prava, vladavinu prava i slično? I kakvu politiku Nemačke možemo očekivati prema Rusiji budući da bi to moglo da odjekne i na Balkanu?
Možemo prije svega očekivati kraj „ljubavne veze“ između Berlina i Beograda te gledanja kroz prste, jer ova veza, lični odnos Merkel-Vučić je bio proizvod, kolateralna šteta propale politike Merkelove o dijalogu Kosovo-Srbija, zbog nedostatka dugoročne strateške politike. To ide u istoriju sa Merkel. Puno više u budućem odnosu Berlina sa Beogradom očekujem od Zelenih nego SPD-a. Što se tiče Rusije, tu ima potencijal za konflikt unutar buduće koalicije, zbog određenih tradicionalnih, nostalgičnih simpatija prema Moskvi, koje se vuku od hladnog rata.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
