Razvija li Rusija nove vrste biološkog oružja?

„Nuklearni udari“,“hemijsko i biološko oružje“, „tajne rakete, laboratorije i otrovi“ su postali česta tema saopštenja kako iz Kremlja, tako i iz Vašingtona i Brisela.

Sam Putin je više puta od početka agresije navodio kao ‘činjenicu’ da Zapadne zemlje, pre svega SAD, imaju ‘tajne biološke laboratorije unutra Ukrajine’.

Iako se smatralo da je širenje i upotreba – ili barem dalja proizvodnja biološkog i hemijskog oružja zaustavljena 1992. potpisivanjem međunarodnog sporazuma ‘UNOG-CPBT’ iz 1992, a ratifikovanog 2002. u svojoj poslednjoj reviziji, brojne laboratorije širom sveta su nastavile istraživanja izuzetno opasnih virusa i bakterija, te bolesti životinja koje mogu preći i na čoveka.

Da razvoju i korišćenju oružja za masovno uništenje nisu ‘sklone’ samo velike sile, pokazao je i rat u Siriji, gde su snage Bašara Al-Asada u najmanje nekoliko desetina slučajeva koristile različito hemijsko oružje i nervne bojne otrove, poput napada na civile u oblasti Ghouta u avgustu 2013. godine.

Ruske fabrike strave i užasa

Najpoznatija baza u kojoj se istražuju virusi bakterije i različite hemijske supstance u vojne i odbrambene svrhe je svakako američka ‘Fort Detrick’ (Tvrđava Detrick) u gradu Frederick u saveznoj državi Merilend.

Deo ove ustanove je pod komandom ‘Odeljenja za medicinska istraživanja i razvoj’, a u poznato je da su (barem do 2010. godine) tu istraživani virusi ebole i velikih boginja.

Iako je 2019. saopšteno da se sva biološka istraživanja ukidaju nakon čitave serije bezbednosnih incidenata i propusta, veoma je izvesno da su neka od njih ipak nastavljena, ili pak premeštena u druge slične vojne ustanove.

‘Fort Detrick’ i sam Pentagon su u prošlosti bio optuživani i da su vršili testove nad ljudima, pa čak i nad generalnom populacijom, bez njihovog znanja i pristanka.

U ovakve svrhe su korišćeni i različiti insekti, poput komaraca.

Takođe, interesantno je i da je nakon poslednje velike epidemije velikih boginja u svetu koja se desila u bivšoj Jugoslaviji 1972. godine, na nivou Svetske zdravstene organizacije i UN odlučeno da se preostale zalihe virusa za istraživanja mogu čuvati na samo dva mesta u svetu – ‘Centru za kontrolu zaraznih bolesti’ u Atlanti, SAD, te u tadašnjem SSSR-u, u ‘Centru za biološka istraživanja i virusologiju’ u gradu Koltsovo, u Novosibirskoj oblasti u Sibiru.

Ovaj Centar postoji i danas, i jedno je od glavnih mesta u celoj Ruskoj Federaciji za proučavanje virusa i zaraznih bolesti.

Sredinom decembra 2019, u njemu se desila velika eksplozija, a ruske vlasti su saopštile da je u pitanju bila ‘boca gasa pod pritiskom, te da nema opasnosti od širenja uzoraka virusa’.

Ipak, kasnije se ispostavilo da je požar bio zahvatio dobar deo petog sprata zgrade od šest (nadzemnih) spratova.

Naime, glavna istraživanja se obavljaju u podzemnom kompleksu pod imenom ‘Vektor’, u kome važe mere bezbednosti najvišeg, četvrtog stepena (Biolevel-4).

Zaposleni nose specijalne skafandere, nalik na one koje koriste kosmonauti, sa tzv. ‘pozitivnim pritiskom’ – pritisak je veći unutar odela nego spolja, da bi se u slučaju incidenta izbegli da patogeni, koji se lako prenose vazduhom, uđu u odelo i zaraze istraživače.

Sa sigurnošću se zna da se u ovom Centru istražuju (ili su se istraživali) virusi velikih boginja, antraksa i ebole.

Prema podacima međunarodnih organizacija, ‘Vektor’, uz američki CDC, i dalje čuva veće količine uzoraka velikih boginja, iako se sama bolest smatra istrebljenom putem programa vakcinacije.

‘Vektor’ se danas smatra civilnom ustanovom, dok sličan centar postoji i u blizini Moskve. ‘Posad-6’ (nekada ‘Zagorsk-6’) je neka vrsta legende i unutar same Rusije.

Još od šezdesetih godina su o ovoj ustanovi kolale najrazličitije glasine, što je odgovaralo i tadašnjem KGB-u kao sredstvo širenja dezinformacija ka Zapadu.

U ovom Centru su za vreme Hladnog rata istraživane zoonoze, tačnije, one bolesti životinja koje mogu da pređu i na ljude naravno u svrhu njihove potencijalne upotrebe u vojne svrhe.

Iako je tadašnja SSSR bila potpisnica prve konvencije o neširenju oružja za masovno uništenje iz 1972, istraživanja su nastavljena u ‘Zagorsku-6’.

Sredinom 1992, tadašnji predsjednik Rusije Boris Jeljcin zvanično je priznao da se ovakva istraživanja i dalje sprovode, nakon čega je ime ustanove promenjeno u ‘Posad-6’ (Oblast-6).

Američki State Department i Pentagon, kao i obaveštajna zajednica i danas su na stanovištu da ‘Rusija nikada nije ni prekidala razvoj biološkog i hemijskog oružja do današnjeg dana’, te da je ‘ubrzala istraživanja nakon početka agresije na Ukrajinu’.

Zbog ovoga su SAD uvele i nekoliko rundi sankcija zajedno sa EU i svojim partnerima u svetu.

Ukrajinske službe bezbednosti su još 2022, nakon početka ruske agresije navele da ‘Posad-6 danas ima napredne programe genetskih istraživanja virusa, kao i sintetičke biologije’.

To, u praksi, znači da je Rusija, barem u nekom delu, u mogućnosti da modifikuje postojeće viruse, te da ih proširi u smislu oružanih dejstava.

Iako slična istraživanja postoje na još nekoliko lokacija u svetu, iskustva sa globalnom pandemijom korona virusa bi trebala da budu jasno upozorenje kako ona mogu ugroziti celo čovečanstvo.

Pre par meseci, američki Kongres je objavio finalni dokument o poreklu samog korona virusa u kome se navodi da američke obaveštajne službe podržavaju ideju da je virus potekao iz laboratorije u Vuhanu u Kini, najverovatnije zbog nepoštovanja procedura biozaštite.