Crnu Goru pretvaraju u teološku državu

Istorija je, piše, pokazala da “pre ili kasnije pravda mora biti zadovoljena. Zato, gospodo, vi koji odlučujete o sudbini ove zemlje pitam: Da li ste svesni svoje odgovornosti, jer i vaši potomci će trpeti posledice vaših postupaka? Zbog toga najponiznije molim – zaboravite u ovom trenutku na Temeljni ugovor”.

Belada napominje da je i pre nego je objavljena ova verzija Temeljnog ugovora javno govorio da je nužno upoznati javnost sa sadržajem, kao i laičkoj i stručnoj javnosti da iznesu mišljenje, primedbe, predloge. Potom, da se sve to dostavi Vladi, a onda na izjašnjenje Skupštini.

“Uradili se suprotno – dovodi se u pitanje građanska Crna Gora, ustavni poredak, pretvara se Crna Gora u teološku državu i krše se svi međunarodni standardi. Ono što je još ozbiljnije, u situaciji međuverskih i međunacionalnih tenzija, pali se fitilj i ozbiljno dovodi u pitanje građanski mir, tolerancija i dijalog u Crnoj Gori”.

Kaže da je, sa stanovišta struke, pročitao tekst ugovora koji su objavile podgoričke Vijesti – te da je, po njegovoj oceni, Temeljni ugovor “ništavan pravni akt, suprotan Ustavu Crne Gore, međunarodnim standardima, stavovima OEBS-a, Venecijanske komisije i odredbama američkog zakona o verskim slobodama iz 1998.”

To je, smatra, diskriminatorski akt i kao takav isključivo je obično političko štivo. “Potpisivanjem ovog dokumenta Crna Gora bi bila precrtana sa evropske mape građanskih država”.

U članu 2 takvog Temeljnog ugovora, napominje Belada, kaže se da Crna Gora priznaje kontinuitet pravnog subjektiviteta i jemči crkvi i njenim crkveno-pravnim licima vršenje javno-pravnih ovlašćenja u Crnoj Gori, u skladu sa pravoslavnim kanonskim pravom i Ustavom Srpske pravoslavne crkve.

“Pitam, gospodo visokopreosvešteni, odnosno pitam obe ugovorne strane – jeste li vi ista ugovorna strana, što ćemo raditi sa Ustavom Crne Gore i zakonima ove države koji su usvojeni u Skupštini Crne Gore.

Ali ono što zabrinjava svakog neopterećenog, prosečnog građanina je totalna anemičnost, pasivnost i mirenje sa manipulacijama i populizmom crnogorske javnosti”.

Javnost je, kaže, uglavnom ćutala i kada je predstavio uverenja Ministarstva pravde, ljudskih i manjinskih prava od  juna prošle godine kojim su Mitropoliji crnogorsko-primorskoj SPC i Eparhiji budimljansko-nikšićkoj SPC priznali osnivanje i postojanje od 1220.

“Po Zakonu o verskim slobodama države Srbije iz 2006. Srpska crkva se tretira kao tradicionalna, sa subjektivitetom i kontinuitetom od 1836.

I na osnovu samo ove činjenice očigledno je da se zakonima logike, zdravorazumski i pravno ispravno ovo što piše u Temeljnom ugovoru koji treba da bude potpisan sa Državom Crnom Gorom ne može tumačiti. Jer, ne znam ko bi i kako mogao objasniti da srpska država Srpskoj crkvi priznaje kontinuitet od 1836. a mi u Crnoj Gori njenim organizacionim delovima od 1220”. Razlika, ukazuje, od nekih 800 godina, izgleda, za njih i nije mnogo velika, pa je „normalno“ da se ovo prihvati kao nesporno.

Ističe I da su izmene i dopune Zakona o slobodi veroispovijesti i položaju verskih zajednica usvojene u Skupštini Crne Gore, krajem decembra 2021, bez ijednog, jedinog dana javne rasprave.

“I tako je usvojen jedan zakon koji je diskriminatorski i koji jednostavno proglašava samo jednu crkvu i afirmiše načelo nejednakosti verskih zajednica u Crnoj Gori što je suprotno svim međunarodnim standardima. Javnost je i to prihvatila”. Na kraju nam je, dodaje, predočena sadržina temeljnog ugovora. “I ponovo ćemo ćutati? Nadam se da će buduće generacije sankcionisati, za sva vremena, pojedince i neke institucije, za neviđenu upornost u urušavanju jednog naroda i jedne države”, zaključuje Belada.