Masakr na Markalama: Znate li da su na današnji dan pre 29 godina ubijene 43 osobe na sarajevskoj pijaci?

Članovi porodica, delegacije različitih nivoa vlasti, kao i predstavnici više udruženja položili su cveće na mesto masakra na severnom ulazu u Gradsku tržnicu.

U 11 sati ujutru, Vojska Republike Srpske (RS) ispalila je minobacačke granate 120 milimetara, iz pravca Trebevića – 43 osobe su ubijene, dok je 84 ranjeno.

Senida Karović, predsednica Unije civilnih žrtava rata Kantona Sarajevo, izjavila je da je nezadovoljna time kako Tužilaštvo Bosne i Hercegovine, ali i Kantona Sarajevo radi na procesuiranju osoba odgovornih za ratne zločine.

Ona je navela da za 11.541 ubijenog građanina Sarajeva postoje samo četiri haške presude.

„Na stotine civilnih žrtava rata je svedočilo i davalo iskaze u vezi sa ubijanjem sa Špicaste stijene, sa Jevrejskog groblja, iz Nedžarića. Međutim, do danas Tužilaštvo nije podiglo nijednu optužnicu. I to je najbolnija stvar“, rekla je Karović novinarima.

Ona je pozvala sve relevantne institucije da rade svoj posao da bi, kako je naglasila, pravda stigla one koji su ubijali i ranjavali građane Sarajeva.

Srpsko granatiranje Markala bio je direktan povod za kampanju NATO bombardovanja srpskih položaja.

Od 30. avgusta do 14. septembra 1995. godine avioni NATO-a počeli su niz napada na odabrane ciljeve u Bosni i Hercegovini koje je držala Vojska Republike Srpske.

Učestvovale su vojske osam zemalja: Sjedinjenih Američkih Država (SAD), Ujedinjenog Kraljevstva, Francuske, Holandije, Njemačke, Turske, Italije i Španije.

„Iako je pokrenuta kao odgovor na granatiranje sarajevske pijace koje je izvela Vojska bosanskih Srba operacija Namerna sila (Deliberate Force) bila je kulminacija događaja i povezanog planiranja tokom dugog perioda“, saopštio je tad NATO, prenosi Radio Slobodna Evropa (RSE).

Godinu i po ranije, 5. februara 1994. godine, između 12.10 i 12.20 kada je s Mrkovića ispaljena minobacačka granata kalibra 120 milimetara, počinjen je prvi masakr na ovoj sarajevskoj pijaci u kojoj je ubijeno 68 osoba a ranjeno 144.

Za ratne zločine nad stanovnicima Sarajeva, uključujući i dva masakra na Markalama, Međunarodni sud u Hagu osudio je visoke oficire Vojske Republike Srpske – Stanislava Galića na doživotni zatvor, a Dragomira Miloševića na 29 godina.

Haški sud je 30. novembra 2006. godine u presudi Galiću, prvoj u kojoj je izrečena doživotna kazna zatvora, naveo da je „minobacačka granata koja je prouzrokovala eksploziju ispaljena s područja pod kontrolom Sarajevsko-romanijskog korpusa Vojske Republike Srpske“.

Galić je komandovao tim korpusom od 10. septembra 1992. do 10. avgusta 1994. godine.

Dragomir Milošević, koji je nasledio Galića na mestu komandanta Sarajevsko-romanijskog korpusa VRS-a od avgusta 1994. do kraja rata 14. decembra 1995. godine, prvostepenom presudom je osuđen i za drugi masakr na Markalama počinjen 28. avgusta 1995. godine.

Pravosnažnom presudom je 12. novembra 2009. pred sudom u Hagu na 33 godine zatvora za zločine na području Sarajeva, ali je oslobođen je odgovornosti za taj zločin.

Haški sud je u presudi Dragomiru Miloševiću utvrdio da je tokom ovog perioda komandant bio Čedomir Čedo Sladoje, koji je izdavao naređenja.

Zločin na Markalama navodi se u presudama tadašnjem predsedniku RS-a Radovanu Karadžiću i komandantu VRS-a Ratku Mladiću koji su osuđeni na doživotne zatvorske kazne.

Prema podacima sa službene stranice, za zločine na području Sarajeva pred državnim Sudom BiH osuđeno je deset pripadnika Vojske Republike Srpske. Na nižim sudovima za zločine na području Sarajeva osuđeno je još najmanje 20 osoba, prenosi RSE.

Vojska Republike Srpske je počela opsadu Sarajeva 5. aprila 1992. godine.

Glavni grad BiH je bio pod opsadom 1.423 dana i za to vreme je ubijeno više od 11.000 ljudi.

Prema podacima Istraživačko-dokumentacijskog centra Sarajevo, u ratu je ukupno poginulo više od 97.000 osoba u Bosni i Hercegovini.

Procena Demografske službe Haškog tužilaštva je da je reč o broju od 105.000 osoba.