Kad deca rađaju decu, majke i sa 14 godina

Iz Instituta za javno zdravlje (IJZ) Crne Gore kazali su za CIN-CG da rana trudnoća ostavlja zdravstvene posledice u vidu rizika od ponovne mogućnosti rađanja, a da je karakteristično i to da se zbog fizičke nezrelosti porodilje porođaji uglavnom završavaju carskim rezom, renose Vijesti.

”Takođe, maloletničko roditeljstvo najčešće utiče na društveno-socijalni život maloletnice. Rana trudnoća najčešće dovodi do promena raspoloženja, razdražljivosti, depresivnog stanja, iskrivljenog doživljaja sebe i novorođenčeta, poremećaja u vršnjačkim odnosima i školovanju”, poručuju iz IJZ

Istraživanje koje je UNICEF sproveo u Bugarskoj pokazuje i da porodice nisu ni zabrinute, niti svesne rizika od ranih trudnoća i da većina Roma, na primer, smatra da mlade majke rađaju zdravu decu i da rano rađanje nije rizično ni za nju ni za bebu. Čak i kada im medijatorke predstave podatke o negativnim posledicama ranog rađanja, to nema značajan uticaj na praksu dečjih brakova, što, navodi se u dokumentu UNICEF-a, znači da ih običajne norme nadjačavaju.

UNICEF je, u saradnji sa Upravom za statistiku (MONSTAT), više puta u poslednjih deset godina sproveo istraživanja višestrukih pokazatelja u romskim naseljima u Crnoj Gori (MICS). Istraživanje je pokazalo i da 18,2 odsto ispitanica i 6,5 odsto ispitanika prvi put stupilo u brak ili zajednicu pre navršene 15. godine

Pre navršene 18, taj procenat je 56,4, odnosno 34,9 odsto

Procenat mladih starosti od 15 do 24 godine koji su imali seksualne odnose pre navršene 15. godine kod žena je bio 19,5, a kod muškaraca 11,4 odsto.

Jedno od tih istraživanja pokazalo je da je 36,9 odsto ispitanica u starosnoj grupi od 20 do 24 godine rodilo najmanje jedno dete pre svoje 18. godine.

IJZ je dostavio CIN-CG podatke o ukupnom broju porođaja u Crnoj Gori, ali i udeo porodilja koje su u trenutku porođaja imale do 19 godina. Prema Svjetskoj zdravstvenoj organizaciji, trudnoće i porođaji u kojima majka ima manje od 20 godina smatraju se adolescentskim.

U periodu od 2010. do 2020. godine ukupno je bilo 80.430 porođaja, a udio porodilja do 19. godine činilo je 3.193. To je oko četiri procenata od ukupnog broja.

Evidenciju o maloletničkim porođajima imaju zdravstvene ustanove, pa je u najvećoj zdravstvenoj ustanovi u državi – Kliničkom centru Crne Gore (KCCG) – u poslednjih pet godina zabeleženo 48 slučajeva.

Najveći broj maloljetničkih porođaja je, međutim, imala beranska bolnica; u poslednjih pet godina, u bolnici su obavljena 103 maloljetnička porođaja, a najmlađa majka imala je 15 godina.

Direktor barske bolnice Igor Karišik kazao je da je u slučaju porođaja maloletnica praksa da se obaveste policija i lokalni Centar za socijalni rad.

Psihološkinja iz Centra za romske inicijative (CRI) Jovana Knežević kazala je za CIN-CG da “možemo sa sigurnošću da kažemo da je problem maloljetničkih trudnoća veoma izražen kada je RE zajednica u pitanju, imajući u vidu da je dječji ugovoren brak usko povezan sa ranim trudnoćama”.

Knežević je mišljenja da se poslednjih desetak godine povećao trend ne samo maloletničkih trudnoća i porođaja, nego i pobačaja.

I Evropska komisija je u poslednjem godišnjem izvještaju o Crnoj Gori istakla da sve zdravstvene usluge nisu dostupne za osobe bez regulisanog pravnog statusa, ukljčujući pripadnike RE populacije.

Kada je u pitanju rasprostranjenost dječjih brakova, podaci iz MICS istraživanja iz zemalja regiona pokazuju da su oni najčešći u crnogorskoj romskoj zajednici. Tako je u Crnoj Gori najveći procenat Romkinja koje su stupile u brak do 15. godine – 18,2, dok je kod opšte populacije taj procenat 0,5. U grupi do 18 godina taj procenat je među Romkinjama čak 56,4 odsto, a u opštoj populaciji 6,2. U ovoj drugoj grupi neznatno viši stepen ima samo Srbija – 57 odsto Romkinja uđe u brak do 18. godine.

Ovo istraživanje obuhvatilo je i Bosnu i Hercegovinu, Kosovo i Severnu Makedoniju.