foto: Shutterstock/Vasilisa_Musina2Pre 32 godine Hrvatsku su priznale članice Evropske unije, a Nemačka, koja je uz Vatikan u tome imala ključnu ulogu, uspostavila je 15. januara i diplomatske odnose s Hrvatskom, koja je istog datuma 1998. završila i mirnu reintegraciju u ratu okupiranog hrvatskog Podunavlja.
Kada je Hrvatska 15. januara 1992. postala međunarodno priznata, Domovinski rat bio je u jeku, a gotovo trećina države bila je pod okupacijom tadašnje JNA i srpskih pobunjenika.
Na svoje priznate granice Hrvatska je izišla tek šest godina posle, nakon mirne reintegracije istočne Slavonije i Podunavlja.
U večeri priznanja prvi hrvatski predsednik Franjo Tuđman naciji je poručio: „Današnji dan – 15. januar 1992. – biće zlatnim slovima uklesan u celu 14-vekovnu istoruju hrvatskog naroda na ovome prostoru, za nas svetom tlu, između Mure, Drave, Dunava i Jadrana.“
Svojim je saradnicima rekao: „Stvorili smo međunarodno priznatu Hrvatsku. Slavimo noćas, a onda zasučimo rukave na izgradnji nove demokratske države.“
Međunarodno priznanje Hrvatske postupno je sledilo nakon proglašenja nezavisnosti 25. juna 1991.
Toga se dana od Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) razdružila i Republika Slovenija, a već idućeg dana novonastale države su se međusobno priznale.
Usporedno je tekao i proces rasparčavanje Sovjetskog Saveza, u kojemu su prednjačile baltičke države i Ukrajina, koje su tokom 1991. priznale Hrvatsku iako tada ni one same nisu bile međunarodno priznate.
Prva je od njih to učinila Litvanija 30. jula 1991, a sledile su je Ukrajina 11. decembra, te Letonija 14. decembra i Estonija 31. decembra.
Island prvi priznao Hrvatsku
Kao prva međunarodno priznata država koja je priznala Hrvatsku ostaće zapamćen Island (19. decembar 1991.), a istog dana to je učinila i Nemačka, iako uz odluku da njeno priznanje stupa na snagu 15. januara 1992, zajedno s ostalim članicama EU.
Dva dana pre EU, 13. januara 1992., Hrvatsku je priznao Vatikan.
Vatikan je priznanje Hrvatske i Slovenije najavio još 20. decembra 1991. posebnim dokumentom kojim se odredio prema hrvatskom i slovenačkom zahtevu za diplomatskim priznanjem.
Vatikanska diplomatija kao prva u svetu još je 3. oktobra 1991. objavila da radi na međunarodnom priznanju Hrvatske.
Dan nakon Svete Stolice Hrvatsku je priznao i San Marino.
Nakon toga, 15. januara 1992. sledila su priznanja Velike Britanije, Danske, Malte, Austrije, Švicarske, Holandije, Mađarske, Norveške, Bugarske, Poljske, Italije, Kanade, Francuske, Španije, Portugala, Irske, Luksemburga i Grčke.
Dan posle to su učinile i Argentina, Australija, Češka, Čile, Lihtenštajn, Novi Zeland, Slovačka, Švedska i Urugvaj.
Do kraja januara 1992. Hrvatsku je priznalo još sedam država – Finska, Rumunija, Albanija, Bosna i Hercegovina, Brazil, Paragvaj i Bolivija.
Među ostalima, sledila su priznanja Rusije (17. februara), Japana (17. marta), Sjedinjenih Američkih Država (7. aprila), Izraela (16. aprila, iako su diplomatski odnosi uspostavljeni tek pet i po godina poslije) i Kine (27. aprila).
Prva azijska država koja je priznala Hrvatsku bio je Iran (15. marta 1992.), a afrička Egipat (16. aprila 1992.). Hrvatska je 22. maja 1992. postala i članica Ujedinjenih nacija, a 1. jula 2013. i 28. članica EU.
Četiri države još nisu priznale Hrvatsku
Hrvatsku do danas još nisu priznale četiri zemlje, a to su Butan, Liberija, Niger i Tonga.
Među zemljama koje su nedavno priznale Hrvatsku su Somalija, koja je to učinila u februaru 2022, dok su Srednjoafrička Republika i Togo to učinile 18. septembra 2023.
Pedesetak zemlja nikad nije formalno donelo odluku o priznanju, ali su uspostavile diplomatske odnose, što se tretira kao priznanje, prenosi Indeks.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.
