„Srbija je ključni posrednik ruskog uticaja u Crnoj Gori“: Digitalno forenzički centar iz Podgorice objavio novu studiju

Kako se navodi, državi Crnoj Gori nedostaje adekvatna reakcija institucija u suzbijanju malignih stranih uticaja u zemlji.

Na okruglom stolu koji je tim povodom okupio predstavnike diplomatskog kora, nevladinih organizacija, akademske zajednice i medija, analitičar DFC-a Marko Banović govorio je o kanalima za širenje tog uticaja, istakavši političke organizacije, verske organizacije, krajnje desničarske grupe, medije, i kulturno-obrazovne organizacije.

🔵 Danas smo u Podgorici predstavili novu #DFC studiju: Neraskidive veze ili geopolitička strategija: Uticaj Srbije u Crnoj Gori.

👉🏻 Na okruglom stolu koji je tim povodom okupio predstavnike diplomatskog kora, nevladinih organizacija, akademske zajednice i medija, analitičar… pic.twitter.com/w8mIvN3q7v

— Digitalni forenzički centar – DFC (@dfcmedotme) March 21, 2024

„Nastojanja i strateški ciljevi Rusije u regionu Zapadnog Balkana mogu se posmatrati kroz njene hibridne aktivnosti na opstrukciji evropskih i evroatlantskih integracija zapadno-balkanskih država, uz podsticanje antizapadnog raspoloženja i podrivanje interesa Zapada širom Balkana, čineći probleme akutnijim i nanoseći štetu reformama koje su preduslov za dalju integraciju regiona u evroatlantske ekonomske, političke i bezbednosne strukture.

Kao bazu za svoje aktivnosti u regionu Rusija koristi Srbiju, fokusirajući se na oblasti pretežno naseljene pravoslavnim stanovništvom, s akcentom na one delove pravoslavne populacije čije su frustracije zbog političkih, socijalnih, ekonomskih i drugih problema, artikulisane animozitetom prema vrednostima zapadne civilizacije, stoji, između ostalog u zaključku studije DFC-a od 95 strana.

Kontinuirana antizapadna i proruska kampanja nakon dolaska na vlast Srpske napredne stranke, efektuirala je značajnim sužavanjem manevarskog prostora za Vučićev režim koji se nalazi u raskoraku između proklamovanih evropskih ambicija i otvorenog antizapadnog sentimenta kojeg je svesno i sračunato podsticao u srpskoj javnosti.

Zahvaljujući stavovima u vezi sa Kosovom, Rusija je obezbedila poštovanje i prihvatanje u srpskom društvu, u kojem je široko rasprostranjeno mišljenje da je Rusija najveći prijatelj i najznačajniji saveznik Srbije. To do prinosi stalnom opadanju podrške za pristupanje Evropskoj uniji, koja je u Srbiji najniža u regionu Zapadnog Balkana, navodi se.

Povremene tenzije i eskalacija etničkog nasilja na severu Kosova i situacija u Bosni i Hercegovini koja je u kontinuitetu pod senkom separatističke agende Milorada Dodika upozoravaju na dalekosežni destabilizirajući potencijal nerešenih sukoba iz prošlosti u regionu Zapadnog Balkana.

Težnje Zapada da Srbiju izvuče iz orbite Rusije i usmeri je ka realizaciji deklarativno proklamovanih evropskih strateških ciljeva nisu doprinela demokratizaciji srpskog društva. Suprotno od toga, Vučićev režim je učvrstio svoje pozicije i koristeći centralnu poziciju Srbije u regionu manipuliše regionalnom stabilnošću, eskalirajući i deeskalirajući krize u skladu sa svojim potrebama.

„Populistički predsednik Srbije, Aleksandar Vučić je usavršio sposobnosti kreiranja kriza i napetosti kako bi sebe predstavio kao nespornog lidera i zaštitnika države i nacije, uz istovremeno delegitimisanje nepatriotske ili čak izdajničke opozicije i minimiziranje brojnih problema nastalih kao posljedica njegove neograničene autoritarne vladavine“.

Navodi se da su Identitetske dileme unutar pravoslavne većine u Crnoj Gori prerasle u duboke etničke podele i postale izvor borbe za kontrolu nad geopolitičkom orijentacijom zemlje.

„Glavni pravci delovanja podrazumevaju sveobuhvatni uticaj SPC na društveno-političke prilike, klerikalizaciju društva primenom sofisticiranih metoda uticaja na javno mnenje preko pravoslavnih bratstava, medija, kulturnih udruženja sa srpskim predznakom i političkih aktera u izvršnoj vlasti.

„SPC se sve otvorenije nameće kao vrhovni moralni i ideološki arbitar – počev od vaspitanja najmlađe populacije i omladine, do kulturne i civilizacijske orijentacije društva u celini. Verski poredak prodire u crnogorski obrazovni sistem, gde crkveni velikodostojnici indoktriniraju decu od najranijeg uzrasta da se odreknu crnogorskog nasleđa. Vrednosti koje se pri tome promovišu odlikuju se nacionalizmom, antizapadnjaštvom i ksenofobijom“.

Agresivno delovanje srpskog režima i nacionalističkih struktura iz Srbije i Crne Gore, ukazuju, nije naišlo na adekvatan odgovor crnogorskih institucija i državnih organa, koji su oportunistički svoje stavove prilagođavali političkom interesu.

„Relativizovanje ili negiranje stranog malignog uticaja, pogotovo onog iz Srbije, obeležilo je nastupe gotovo svih državnih funkcionera i političkih lidera vlasti nakon 2020. godine, a oslabljeni bezbednosni sektor nije predstavljao ozbiljniju prepreku malignom ruskom i srpskom uticaju“.

Zaključuju da je više nego ikada ranije, evidentno je da je samo jasna državna strategija u borbi protiv stranog malignog uticaja, uz odlučnu i proaktivnu ulogu institucija sistema jedini garant da kontinurani napadi na građanski identitet i suverenitet neće postati slika savremene Crne Gore, odnosno da ona neće postati poligon za hibridne aktivnosti autoritarnih režima u njihovoj borbi za uspostavljanje novog-multipolarnog svetskog poretka.