Ustavni sud BiH u privremenoj meri obustavio učenje o Karadžiću i Mladiću u RS

U saopštenju nakon vanredne sednice u petak, 11. oktobra, ističe se da obustava stupa na snagu odmah do konačne odluke Ustavnog suda po apelaciji 13 poslanika Parlamenta Bosne i Hercegovine.

„Ustavni sud je, između ostalog, istakao da bi provođenje Pravilnika i Priloga u osporenom delu imalo ozbiljne i neotklonjive štetne posledice koje se ogledaju u postojanju opasnosti od eventualnog prouzrokovanja dalje segregacije i podele među učenicima različitih etničkih zajednica, te povećanja osećaja isključenosti i marginalizacije učenika iz drugih etničkih zajednica, što bi moglo stvoriti atmosferu diskriminacije“, stoji u saopštenju Ustavnog suda BiH.

Dodaje se i kako primena delova Pravilnika i Priloga, s obzirom da je školska godina već počela, „može potencijalno ugroziti ljudska prava učenika i naneti im znatnu štetu koja se neće moći retroaktivno popraviti“.

„Stoga je Ustavni sud ocenio da je donošenje privremene mere u interesu stranaka i pravilnog vođenja postupka. Ustavni sud podseća da odluka o privremenoj meri ne prejudicira odluku o dopustivosti, odnosno o meritumu zahteva“, istakli su u najvišoj pravosudnoj instanci u zemlji.

Apelacija Ustavnom sud BiH podnesena je 16. septembra, a uslijedila je nakon što je na stranici Prosvetno-pedagoškog zavoda RS objavljeno da će učenici devetih razreda u osnovnim školama u RS u novoj školskoj godini učiti više o ratnim bitkama iz devedesetih godina prošlog veka o stradanju srpskog naroda, prenosi RSE.

Apelaciju su podneli poslanici opozicionih stranaka u Parlamentu BiH- Stranke demokratske akcije (SDA), Demokratske fronte (DF) i Narodnog evropskog saveza (NES).

Novi nastavni plan inicirali su tokom ove godine predstavnici demobilisanih boraca u RS, a ideju je podržala entitetska vlast na čelu sa Savezom nezavisnih socijaldemokrata (SNDS) proruskog lidera Milorada Dodika.

Nastavni plan je izmenjen, odnosno proširen temom pod nazivom „Republika Srpska i Odbrambeno otadžbinski rat“, ali su udžbenici istorije za deveti razred ostali nepromenjeni.

Iz Ambasade Sjedinjenih Američkih Država (SAD) poručili su 4. septembra kako bi „takav nastavni plan i program produžio patnju žrtava svih etničkih grupa i njihovih porodica, educirao buduće generacije na lažnim istorijskim narativima, potkopao napore u procesu pomirenja i ugrozio stabilnost BiH“.

Šta stoji u udžbenicima istorije za deveti razred u RS?

Rat u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. u udžbeniku istorije za deveti razred osnovnih škola u RS predstavljen je kroz poglavlje „Građanski rat u BiH: Stvaranje Republike Srpske“.

Tako, među ostalim, piše da su u „građanskom ratu u BiH međusobno ratovale vojske Srba, Hrvata i muslimana“, kao i da je „iako malobrojnija, srpska vojska bila nadmoćnija, naročito u početku rata“.

Za Radovana Karadžića u opisu je navedeno da je imao „izuzetno važnu ulogu u stvaranju RS“, te da je 2019. osuđen na doživotni zatvor. Istovremeno, nema informacija o zločinima zbog kojih je osuđen u Haškom tribunalu.

Mladić je opisan kao general koji je „imao važnu ulogu u odbrani Srba u Hrvatskoj 1991. i da je od 1992. do 1996. bio načelnik Glavnog štaba vojske RS“.

Navodi se i da su Mladića vlasti Srbije 2011. godine isporučile Haškom tribunalu, bez podataka o ratnim zločinima za koje se teretio, a kasnije i osuđen.

Takođe, pobrojano je desetak naselja i gradova, kao mjesta masovnog stradanja, no nema dodatnog objašnjena šta se u tim područjima dogodilo tokom rata.

Među mestima stradanja je i Srebrenica, ali nema spomena da je u tom gradu u julu 1995. godine Vojska RS ubila više od 8.000 bošnjačkih muškaraca i da je međunarodnim presudama taj zločin okvalifikovan kao genocid.