Republikanci, Makronovi najbliži protivnici

Loran Vokije, predsjednik republikanaca, istovremeno je i predsjednik regije Overnja-Rona-Alpi, koja je u svim statistikama druga po važnosti od 17 regija u Francuskoj. U njoj živi, sa Lionom kao glavnim gradom, 7,81 miliona stanovnika (dok pariska regija broji 12,01 miliona).

Stopa nezaposlenosti je ista u obe regije, 8,8 odsto. Ima unutrašnji bruto proizvod od 242 milijarde evra (naspram 631 milijarde za parisku oblast). Prosječna godišnja plata u toj regiji je 24.948 evra (u pariskoj oblasti, 32.964 evra). Sve druge regije su, ponekad i daleko, iza ove dvije najvažnije.

Susret Makron-Vokije, iako bi bilo bolje obrnuti redoslijed, jer je Vokije bio domaćin, organizovan je u okviru Velike nacionalne debate. Predsjednik republike je inicirao tu debatu prije dvije nedelje pred oko šesto načelnika opština u Normandiji, sa priznatim uspješnim ishodom, ali je već poslije druge istovjetne „seanse“ u Oksitaniji, postalo jasno da formula neće „izdržati“ u svim regijama. Tako je došlo do ovog trećeg okupljanja, sa malim brojem načelnika, u prisustvu predsjednika regije, ali bez TV-kamera. Loran Vokije koji je već, ponekad i do granica političke korektnosti, bio Makronov sistematski kritičar, danas je rekao da predsjednik mora da „iziđe iz svog mjehura od spunice“.

Kao da ga je Makron poslušao, iako je samo koincidencija, informativne televizije koje su pratile predsjednika, kad su se otvorila za medije zatvorena vrata, dobile su nepredviđenu priliku da prate u stopu posjetu predsjednika jednom staračkom domu. Tu nije za njega bilo posebnog rizika jer su penzioneri, iako prvi pogođeni mjerama restrikcije, ipak demokratski raspoloženi, u starinskom smislu riječi.

Drugo iznenađenje, i malo žustrija konfrontacija sa građanima, je uslijedila kad je Emanuel Makron ušao, i ovdje naizgled sasvim nepredviđeno, u jednu salu gdje se održavao skup mještana u okviru Nacionalne debate. Tri sata pitanja i odgovora, u briljantnom Makronovom stilu, kao i na predizbornim mitinzima koji su ga i odveli do pobjede na predsjedničkim izborima.

Tako je benefit koji su Republikanci računali izvući iz ovog njegovog izleta u „protivnički tabor“ bio anuliran. Oni ostaju ono što su i prije ove epizode bili: najvažnija francuska opoziciona stranka u parlamentu (druga po broju u Skupštini, sto poslanika, i prva u Senatu, sa 145 mandatara). Ali Makron ih je toliko kanibalizovao, kako se to ovdje kaže, tako da su status prvih opozicionara (sa zanemarljivom brojem poslanika) stekli lepenisti, na krajnjoj desnici i melanšonisti, na ljevici. Sa pokretom Žutih prsluka samo je pojačan taj fenomen.

Analitičari znaju da je upravo na toj strani političkog spektra Makron utemeljio svoju doktrinu. Čak je i premijera i nekoliko ključnih ministara izveo iz redova Republikanaca. U Skupštini postoji I posebna grupa od 35 poslanika, koja se naziva „konstruktivci“, uglavnom proizišlih iz istih redova, tako da se može reći da su Republikanci Makronovi najdraži protivnici.

Već mjesecima, Republikanci ne znaju na kojoj su strani. Izbor Lorana Vokijea za predsjednika je imao za posljedicu neviđeno osipanje članstva i što je još značajnije, povlačenje priličnog broja vodećih figura stranke, posebno onih koji inkarniraju istorijsku degolističku tradiciju. Najveći odjek u javnosti je dobila nedavno objavljena vijest da Alen Žipe, bivši premijer, širakovac, nije obnovio svoje članstvo već dvije godine zaredom, tako da se sam isključio iz partije.

Žipeisti i u nešto manjoj mjeri sarkozijevci (jer u toj partiji je odomaćeno takvo imenovanje različitih struja) su, kao garanti poštovanja degolističkog naslijeđa, glavni kritičari nove ideološke orijentacije stranke. Fijonisti su, izgleda definitivno van igre, poslije kraha na predsjedničkim izborima.

A ta orijentacija se svodi na Vokijeovo sve izraženije približavanje tezama Nacionalnog zbora Marine le Pen, posebno u domenu socijalne politike (da budemo konkretniji: uslova za dobijanje i iznosa društvenih davanja za nezaposlene i dodataka za djecu) ali i imigracije po kom pitanju su Vokijeovi stavovi gotovo istovjetni sa tradicionalnim stavovima Marine le Pen.

Najgore za Republikance, naravno, je to što ih ne prati veliki dio njihovog tradicionalnog biračkog tijela. Nedavno objavljena anketa u perspektivi evropskih izbora pokazuje da bi oni bili tek četvrti, po broju glasova (oko 10 odsto), poslije Makronovog pokreta (23 odsto), Le Penove (21 odsto) ali čak i iza liste Žutih prsluka (13 odsto) koja u trenutku sondiranja još nije bila najavljena.