Ruska najava da se balistička raketa „Sarmat“ dovodi u borbenu pripravnost potez je potpuno novih dimenzija i implikacija u kontekstu kontinuiranog rasta tenzija u odnosima sa Zapadom, u jeku rata u Ukrajini koji je u toku. To dovodi do intenziviranja neprijateljstava na linijama dodira sa zemljama Severnoatlantskog saveza (NATO), koja su poslednjih meseci sve izraženija na beloruskoj i poljskoj granici, piše Al Džazira.
Sarmat je trostepena interkontinentalna raketa na tečno gorivo, dometa 18.000 kilometara i masom prilikom polijetanja od 208 tona, a naziva se i kraljem ruskih raketa.
Sarmat može nositi do 10 velikih bojevih glava ili 16 malih bojevih glava, a dizajniran je da zameni rakete sovjetske proizvodnje “Vojvoda” u strateškim raketnim snagama.
Ove rakete se proizvode u fabrici Kramash u regiji Krasnojarsk pod nadzorom Ruske svemirske agencije (Roskomos).
Tron nuklearne trijade
Ovo strateško oružje, po svom dometu i efikasnosti, premašuje kriterije za njenu upotrebu na bojnom polju, što je slučaj s Ukrajinom, a krajnji okvir u kojem Rusija može koristiti svoj vojni arsenal ostaje ograničen na taktičko oružje.
Bombe korišćene u Hirošimi i Nagasakiju ne predstavljaju ništa u odnosu na razornu snagu i ubojitost rakete Sarmat, koja je oko dve hiljade puta jača od dve spomenute bombe. Ova ruska raketa je u stanju “izbrisati” s lice zemlje velika područja, otprilike kolika je površina Francuske (više od 551 hiljada kilometara kvadratnih), do koje ova raketa može stići za otprilike tri minute.
Ministarstvo odbrane Rusije je 20. aprila 2022. godine saopštilo da su završena poslednja lansirna testiranja rakete iz vojne svemirske baze Pleseck, te da su u potpunosti potvrđene dizajnerske karakteristike u svim fazama njenog leta.
Moskva konstantno najavljuje da će nastaviti modernizaciju svog nuklearnog oružja, a broj ruskih nuklearnih bojevih glava trenutno iznosi blizu 6.000, strateških i taktičkih.
Prekretnica
Raspoređivanje raketnog sistema Sarmat predstavljalo je prekretnicu, s obzirom na to da ova raketa nema pandana u svetu po svojim borbenim i operativnim karakteristikama. Zbog toga se zasluženo smatra okosnicom ruskih kopnenih strateških nuklearnih snaga.
Među najvažnijim karakteristikama ovog sistema je njegova sposobnost da pokrene napad preko Severnog i Južnog pola, a poseduje i izrazito napredan mehanizam za izbegavanje radara i protivraketne odbrane duž svoje putanje.
Vašington je priznao sposobnosti ovog sistema prošlog marta, kada je general Glen VanHerck, šef Severnoameričke komande vazdušno-kosmičke odbrane, rekao da je “Sarmat vrlo sposobno strateško oružje, što zahteva od Sjedinjenih Američkih Država da pronađu sredstvo odvraćanja od njega”.
Poruka odvraćanja
Što se tiče mišljenja ruskih vojnih i političkih stručnjaka, ona osciliraju između vojnih i političkih dimenzija odluke o uvođenju najubojitijeg ruskog oružja. Međutim, jednoglasni u tome da u svim slučajevima to znači poruku odvraćanja “teškog kalibra”.
Prema rečima ruskog vojnog stručnjaka Viktora Litovkina, raketni sistem Sarmat će, nakon što bude stavljen u borbenu službu, povećati sposobnosti ruskih strateških nuklearnih snaga u odvraćanju potencijalnih protivnika, posebno nakon pokušaja NATO-a da nagovesti da bi se mogli otvoriti novi frontovi za ometanje Rusije, preko Belorusije.
Litovkin objašnjava za Al Džaziru da ova raketa ima karakteristiku zastrašivanja zbog prilično kratke faze pojačanja, a to je vreme potrebno od izlaska s lansirne rampe u svemir, gde raketa provodi minimalno vreme u atmosferi. Na taj način se američkim i evropskim sistemima protivraketne odbrane otežava njeno presretanje, posebno onima koji se nalaze u Poljskoj i Rumuniji.
Vojni ekspert je potvrdio da Sarmat može gađati ciljeve s različitih putanja, između ostalog i preko Južnog pola Zemlje, ”što znači da će nakon prolaska preko Južne Amerike, bojeve glave ući na teritoriju Sjedinjenih Američkih Država sa južne strane, a tada se američki sistemi protivvazdušne odbrane neće moći suprotstaviti ruskoj Sotoni”.
Politička poruka
S druge strane, analitičar za strateške poslove Roland Begamov smatra da je stavljanje sistema Sarmat u službu vrlo jasna politička poruka Sjedinjenim Američkim Državama i njihovim saveznicima da je Rusija spremna na sve mogućnosti kako bi se suprotstavila konstantnim pokušajima eskalacije.
Begamov je rekao za Al Džaziru da je sukob sa Zapadom, uključujući rat u Ukrajini, “prešao u mnogo ozbiljniju fazu kojom sada upravljaju atlantske politike (Evropa i SAD) čime se guraju stvari prema propasti bez shvatanja štetnih i destruktivnih posljedica toga.”
Ruski analitičar dodaje da bi ponovljeni državni udari na afričkom kontinentu mogli, s druge strane, predstavljati novu arenu sukoba u budućnosti između Rusije i Kine s jedne strane, i između zemalja NATO-a s druge strane.
Pretnje izuzetno opasnim i destruktivnim oružjem dobijaju dodatne dimenzije u ovom kontekstu i predstavljaju “poruku upozorenja zapadnim političarima da su nacionalna sigurnost i geopolitički interesi Rusije nešto s čime se ne treba šaliti.”
Analitičar za strateške poslove očekuje da će Evropa ovog puta jasno razumeti rusku poruku, jer će “države NATO-a odmah početi izjavljivati da nemaju agresivne namere prema Moskvi”.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.