Rusija u Francuskoj

Nedavno putovanje francuskog predsjednika kod Vladimira Putina pobudilo je, međutim, složenije osjećanje ozbiljnosti i nepredvidljivosti. Taj utisak nije doslovno potvrđen u tom i tom mediju, ili u analizi određenog posmatrača, ali on lebdi tu negdje u vazduhu između većine onih koji prate međunarodna politička zbivanja. Ako bi iz jednog utiska bilo dopušteno izvući konkretan zaključak, onda je za Trampa raširena slika da je on nepredvidljiv ali neozbiljan, a za Putina da je nepredvidljiv i ozbiljan. Trampova „neozbiljnost“ bi na sudu opasnosti bila olakšavajuća okolnost, a Putinova „ozbiljnost“ otežavajuća.

Putinu nisu potrebne nove otežavajuće okolnosti: toliko toga se nagomilalo u periodu od jednog stoljeća, bijela i emigracije drugih boja, jako prisutne i aktivne poslije 1917. godine, njegovale su, kroz umjetnost, kulturu i ostale oblike života, uspomenu na vječnu Rusiju Katarine Velike i Denisa Didroa, General De Gol je u internoj komunikaciji Sovjetski Savez zvao Rusija, kao što je i Istočnu Njemačku zvao Pruska.

Ali, na drugoj strani, počev od 1920. i utemeljenja Komunističke partije, postepeno je se, kao nigdje na Zapadu, širila i sovjetofilija, sa vrhuncem u godinama odmah poslije Drugog rata pa sve do Hruščova. U tom periodu je i sam De Gol morao, u nekoliko svojih kratkotrajnih vlada, uključiti ministre komuniste, slijepo odane Staljinu.

U sadašnjim okolnostima opšte rusofobije u zapadnoevropskim okvirima, na nivou francuske političke klase stavovi su iznijansirani. Među makronovcima nijedan glas ne odstupa od predsjednikovog stanovišta, posebno kad se razmatra sirijska kriza: rasplet je nemoguć bez uvažavanja stavova i interesa Rusije, što znači i priznanje preimućstva na terenu za Asadov režim.

„Treba prestati sa ponižavanjem Rusije“, rečenica je koja je često izgovorena na više čak i suprotstavljenih strana. Nacionalni front Marine le Pen je u Putinovoj Rusiji prepoznao svoju nacionalističku ambiciju za Francusku. Na ljevici, kod Žan-Lik Melanšona, nije riječ o otvorenoj podršci, nego više o suptilnom razumijevanju konteksta, ne samo trenutnog, geopolitičkog (sa NATO-om pred vratima Rusije) nego i istorijskog, s obzirom na ideološko porijeklo značajnog dijela biračkog tijela „Nepokorene Francuske“. Kod republikanaca, Fransoa Fijon je kao predsjednički kandidat u više navrata insistirao na nužnosti saradnje sa Putinom i nedjelotvornosti sankcija koje je usvojila Evropska unija. Njihova lična veza, iz vremena kad je Fijon bio premijer, nije bila tajna.

Sa svim ovim otišao je Emanuel Makron u Sankt Peterburg. Otišao je ali nije zaboravio ni nekoliko skorijih činjenica: Vladimir Putin je, kao jedini od značajnih državnika u svijetu, primio u srdačnu posjetu Marinu le Pen, u jeku francuske predsjedničke kampanje, što je protumačeno kao da je ona „njegov kandidat“. Uz to, jedino su ruske banke, a nijedna francuska, odobrile Nacionalnom frontu kredite neophodne za kampanju.

Makron nije zaboravio ni da je u „vitrinama“ ruske spoljne politike, Russia today i Sputnjik, on prikazan kao homoseksualac, čak uz citiranje i imena njegovog navodnog partnera. Na to je već podsjetio Putina prilikom zajedničke konferencije za štampu godinu dana ranije u Versaju, 29. maja 2017: rekavši: „Oduvijek sam imao odlične odnose sa stranim novinarima, ako su stvarno novinari. Kad neki mediji prenose lažne i odvratne neistine, ne radi se više o novinarima. Radi se o agentima sa zadatkom da utiču na događaje, o agentima za propagandu i to lažnu propagandu. Eto zašto je RT i Sputnjiku, i jedino njima, bio uskraćen pristup u moj izborni štab.“

Istu ocjenu je Makron ponovio na konferenciji za štampu prije neki dan u Sankt Peterburgu, pred Putinom u istom stavu ravnodušnosti, kao da ga se tema uopšte ne tiče. Iako je ova epizoda anegdotična u poređenju sa brojnim drugim značajnim pitanjima sa dnevnog reda ovog susreta, francuski mediji je nisu zaobišli u svojim izvještajima.

U tim izvještajima na prvom mjestu stoji tema multilateralizma. Ona je glavni argument Emanuela Makrona za novo uređenje međunarodnih odnosa, ali i koncept koji mu služi da podvuče samostalnost Francuske u međunarodnoj politici. Putin umjereno odobrava koncept, ali, čini se, i dalje vidi Francusku na suprotnoj strani.

Put ka novom sporazumu sa Iranom oko njegovog nuklearnog programa, na kom intenzivno radi francuski predsjednik, dobio je punu podršku Rusije.

Oko Sirije usaglašena je zamisao da se uspostavi jedan mehanizam koordinacije između dva konkurentna „formata“: između tzv. procesa Astana koji predvodi Rusija uz Iran i Tursku, i druge instance tzv. Small group u kojoj se nalaze Sjedinjene Države, Francuska, Velika Britanija i Saudijska Arabija.

Situacija u Donbasu i uopšte ukrajinska kriza je, bar kad je riječ o zajedničkoj konferenciji za štampu, skoro zaobiđena tema. Vladimir Putin je, samo onako, kao usput, potvrdio da se može nastaviti pregovarati u okviru „formata Normandija“ (koji obuhvata Francusku, Njemačku, Rusiju i Ukrajinu), ali da je neophodno najprije sprovesti u djelo sporazum iz Minska. O Krimu, za javnost, nije bilo ni riječi.

Uzgred, povodom lažnog, insceniranog ubistva novinara Arkadija Babčenka u Ukrajini, Liberasion nam daje, kao i uvijek, nadahnut naslov: „Arkadije Babčenko će umrijeti jednog drugog dana“.