U stotinama gradova širom sveta demonstranti su se okupili u znak solidarnosti s Palestincima u Gazi, noseći simbolično crno-belo palestinsko pokrivalo za glavu poznato kao kefija.
Među njima, demonstranti nose velike ključeve , crtani lik koji prikazuje dete okrenuto leđima, pa čak i ilustraciju lubenice, od kojih svaki predstavlja jedan od načina podrške palestinskom cilju.
Kefija
Kefija je pamučna marama za glavu kvadratnog oblika s prepoznatljivim kariranim uzorkom koja se nosi u mnogim delovima arapskog sveta.
Crno-bela varijanta, koju nose Palestinke i Palestinci, postala je simbol palestinske borbe za samoopredeljenje, pravdu i slobodu.
Ova marama, koja se na Bliskom istoku prvobitno koristila za zaštitu od sunca, stekla je popularnost tokom arapske pobune protiv britanske kolonijalne vladavine 1930-ih.
Kefija je takođe bila zaštitni znak Jasera Arafata, pokojnog palestinskog vođe. Nosio bi ga presavijenog u obliku trougla i prebačenog preko ramena, pokrivajući glavu.
Danas su pojedinci, aktivisti i organizacije širom sveta prihvatile kefiju kako bi podržali Palestinu.
Maslina
Drvo masline ima duboke istorijske i kulturne korene u Palestini, a njene grane su vekovima povezane s mirom i prosperitetom.
Ovo otporno drveće može podneti sušu, temperature ispod nule, mraz, pa čak i požar. Oni su simbol palestinskog otpora protiv izraelske okupacije i njihove povezanosti sa zemljom.
Uzgoj maslina igra ključnu ulogu u palestinskoj ekonomiji kroz proizvodnju maslinovog ulja, maslina za jelo i sapuna.
Godine 1974, Jaser Arafat, tada vođa Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO), slavno je rekao u govoru upućenom Generalnoj skupštini Ujedinjenih naroda:
“Danas dolazim noseći u jednoj ruci maslinovu grančicu, a u drugoj pušku borca za slobodu. Ne dozvolite da mi maslinova grančica padne iz ruke. Ponavljam, ne dopustite da mi maslinova grančica ispadne iz ruke”.
Tatrez
Umetnost palestinskog vezenja, ili tatrez, je dekorativna praksa korištenja igle i konca koja se prenosi generacijama palestinskih žena.
Različite regije u Palestini razvile su svoje jedinstvene stilove tatreza koji odražavaju različite aspekte palestinskog života i lokalnih iskustava. Svaki uzorak ima različita značenja ili priče iza sebe, a uzorci se kreću od motiva inspiriranih prirodom, poput drveća, do geometrijskih oblika.
Najčešći odevni predmet ukrašen vezom je tradicionalni tobe, široka haljina koju nose palestinske žene. Haljine se obično izrađuju od lana, pamuka, vune ili svile, a tkaju se ručno ili u velikim tkalačkim centrima. Crvena je dominantna nijansa u vezivu, koja varira u zavisnosti od regije i umetnika.
UNESCO je 2021. godine dodao tradicionalni palestinski vez na svoju listu nematerijalne kulturne baštine.
Ključ
Godine 1948, cionističke vojne snage proterale su najmanje 750.000 Palestinaca iz njihovih domova i poseda u onome što je postalo poznato kao Nakba („katastrofa“ na arapskom). Ti ljudi su poneli ključeve sa sobom, sigurni u to da će se vratiti.
Mnogi Palestinci još uvek čuvaju ključeve svojih prvobitnih domova kao simbol svoje nade i odlučnosti da se jednog dana vrate. Ovi ključevi su se prenosili nekoliko generacija i čuvaju se kao simbol prava Palestinaca na povratak – princip sadržan u međunarodnom pravu koji pojedincima daje pravo da se vrate svojim domovima.
Tokom poslednje izraelske ofanzive u Gazi, najmanje 1,5 miliona Palestinaca je proterano iz svojih domova, dvostruko više od broja raseljenih tokom Nakbe 1948. Za Palestince, Nakba nije diskretan istorijski događaj. To je stalni proces raseljavanja koji nikada nije prestao.
Mapa istorijske Palestine
Mapa istorijske Palestine predstavlja geografsko područje povezano s regijom pre uspostave države Izrael 1948. godine.
Godine 1948, cionističke vojne snage proterale su najmanje 750.000 Palestinaca iz njihovih domova i zauzele 78 odsto istorijske Palestine. Preostala 22 dosto podeljena su na ono što je sada okupirana Zapadna obala i opkoljeni pojas Gaze.
Al Aksa
Kompleks džamije Al Aksa nalazi se u Jerusalimu, osporavanoj prestolnici u srcu izraelsko-palestinskog sukoba.
Kompleks površine 14 hektara sadrži džamiju Al Kibli (siva kupola) i Kupolu na steni (zlatna kupola) i ima veliki verski, kulturni i politički značaj za Palestince.
Muslimani veruju da se iz Al Akse poslanik Muhamed uzdigao na nebo tokom Noćnog putovanja (Isra’ i Mi’raj). Kao takva, smatra se jednim od svetih mesta u islamu, odmah nakon Kabe u Meki i Poslanikove džamije u Medini.
Handala
Handala je crtani lik koji je stvorio palestinski karikaturist Nahi al Ali koji odražava njegovo vlastito izbegličko iskustvo iz detinjstva i stalnu nevolju Palestinaca raseljenih od Nakbe.
Prva verzija crtanog lika pojavila se u kuvajtskim novinama 1969. godine i bila je nacrtana okrenuta prema gledaocu. Međutim, 1973. nakon Oktobarskog rata, Al Ali je počeo crtati Handalu okrenutog leđima kako bi odrazio kako je svet okrenuo leđa Palestincima.
Handala je bos i nosi pohabanu odjeću kakvu su nosala deca u izbegličkom kampu u kojem je autor živeo kada je bio prisiljen napustiti svoje selo kao 10-godišnji dečak.
Handala je dobio ime po „handalu“, gorkom voću koje raste u sušnim područjima Palestine. Ono izrasta i nakon rezanja i ima duboko korenje.
Lubenica
Lubenica je možda najpoznatije voće koje predstavlja Palestinu. Uzgajano od Dženina do Gaze, voće deli iste boje kao palestinska zastava – crvenu, zelenu, belu i crnu – pa se koristi za protest protiv izraelskog potiskivanja palestinskih zastava i identiteta.
Nakon rata 1967, kada je Izrael preuzeo kontrolu nad Zapadnom obalom i Pojasom Gaze i anektirao istočni Jerusalim, vlada je zabranila palestinsku zastavu na okupiranoj teritoriji.
Iako zastava nije uvek bila zabranjena zakonom, lubenica je zaživela kao simbol otpora. Pojavljuje se u umetnosti, na majicama, grafitima, posterima i sveprisutna je kao emotikon na društvenim mrežama.
Ceo tekst sa infografikama možete pogledati ovde.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.