Svoje maloletne sinove želi da pošalje u rat: Ko je čečenski vođa Ramzan Kadirov?

Njegovo ime vezuje se za najoštrije izjave o konfrontaciji sa Kijevom, a on nije oklevao da pozove Kremlj da razmotri upotrebu nuklearnog oružja sa relativno malim efektom protiv Ukrajine, piše Al Džazira.

Njegovih oštrih izjava nisu bili pošteđeni ni generali i vojnici zaduženi za odbranu grada Limana, koji je nedavno pao u ruke ukrajinskih snaga. Pre toga je sve one koji su se protivili mobilizaciji i učešću u ratu opisao kao „kukavice“.

Iako je Državna duma odgovorila Kadirovu da je najstrože zabranjeno regrutovanje dece u vojsku, on je odgovorio da „mladost ne treba da bude prepreka za obuku branilaca otadžbine”.

Počeci

Počeci Kadirovljevog uspona na vlast sežu do kraja aktivne faze Drugog čečenskog rata (2000), kada su ruske vlasti prenele kontrolu nad republikom na pleća lokalnih elita, u zamenu za napuštanje parole nezavisnosti.

To je dovelo do uspostavljanja jedinstvenog statusa Čečenske Republike u okviru Ruske Federacije, gde centralna vlast kontroliše republiku u ograničenoj meri. Zvanično, institucije i uprave na saveznom nivou rade isključivo u skladu sa zakonima Ruske Federacije. U praksi se povinuju Kadirovljevim direktivama i tradicionalnim čečenskim zakonima.

Uspon Ramzana Kadirova na političkoj sceni na saveznom nivou došao je brzo i čak pomalo neočekivano. Razlozi njegovog uspeha na mestu predsednika Čečenije 2007. godine, sa 30 godina, rezultat su više faktora:

Uspeo je da ponovo uspostavi sistem u republici od milion i po građana, da se oslobodi svih svojih protivnika, uključujući i one koji su uživali podršku pojedinih političara i snaga bezbednosti u Moskvi.

Za kratko vreme je uspostavio sopstveni politički sistem (ličnu vertikalu vlasti), ali protivnici Čečena kažu da je ponekad pribegavao oštrim metodama, praćenim masovnim progonima uz upotrebu torture i represije.

Lojalnost Putinu

Kadirov je poznat po apsolutnoj lojalnosti ruskom predsedniku Vladimiru Putinu i više puta je izrazio uverenje da Putin treba da ostane predsednik Rusije zauvek. Tako je, na primer, u oktobru 2014. organizovao rođendansku proslavu ruskog lidera u prestonici Grozni, kojoj je, prema tadašnjem čečenskom Ministarstvu unutrašnjih poslova, prisustvovalo oko 100.000 učesnika.

U tom kontekstu, politički analitičar Aleksej Malašenko primećuje da je otprilike u isto vreme kada su se ove proslave održavale, 54 odsto građana Rusije smatralo je da nema alternative predsedniku Putinu, što, prema Malašenku, ukazuje da Kadirov u potpunosti misli i deluje u skladu sa zvaničnim ruskim diskursom.

Zbog toga mnogi ruski posmatrači veruju da snaga Kadirova u velikoj meri počiva na njegovom ličnom odnosu sa Putinom, koji se razvio sam od sebe nakon ubistva njegovog oca Ahmada Kadirova 2004. u bombaškom napadu na stadionu Dinama u Groznom.

Uz to, Kadirov je, u očima Kremlja, najuspešniji lider severnokavkaskih republika. Neki ruski političari se čak žale da se Kadirovljevo iskustvo u Čečeniji, sa njihove tačke gledišta, nije proširilo na ceo Severni Kavkaz, a donekle i na ostatak Rusije.

Autonomija u Čečeniji zavisi od lokalnih oružanih snaga, koje broje između 10 i 30 hiljada ljudi, a nose naziv „Kadirovci“. Zvanično su potčinjeni ruskom Ministarstvu spoljnih poslova i Nacionalnoj gardi.

Prema moskovskom centru Karnegi (koji se prema ruskom zakonu smatra stranim agentom), ove snage čine Kadirovljevu privatnu vojsku, kojom komanduju njegovi prijatelji. Gotovo sve vojne i bezbednosne snage su pod kontrolom vlasti Čečenske Republike, a nezavisna je samo lokalna Federalna služba bezbednosti.

Stisak Moskve na Kavkazu

Za Moskvu, Kadirovljevo vođstvo u Čečenskoj Republici predstavljalo je važan element u ratu Rusije protiv oružanih grupa na Severnom Kavkazu. Čečenski borci su imali istaknutu ulogu u podršci ruskim snagama tokom takozvanih čistki separatista i fundamentalista, što se ogledalo u infiltraciji čečenskih boraca u njihove redove ili njihovom ubijanju, i njihovoj izolaciji od gradova.

Prema ruskim izvorima, to je dovelo do proterivanja između 4.000 i 5.000 boraca sa tih područja u Irak i Siriju, gde se veliki broj njih pridružio Islamskoj državi Iraka i Levanta (ISIL), uključujući oko 1.500 Čečena.

Bliskoistočna uloga

Kadirov takođe igra posebnu ulogu u ruskoj politici u severnoj Africi i na Bliskom istoku. Tokom proteklih godina, on i njegove kolege, kao predstavnici predsednika Putina i Ruske Federacije, održali su desetine sastanaka sa liderima i visokim zvaničnicima u Saudijskoj Arabiji, Ujedinjenim Arapskim Emiratima, Jordanu, Bahreinu, Kataru, Libiji i dr. zemlje.

Pored toga, Humanitarna fondacija Kadirov održava odnose sa prilično velikom čečenskom zajednicom u Turskoj, Siriji i Jordanu. Tako se Kadirovljev uticaj proširio unutar ovih zajednica na Bliskom istoku, što je učvrstilo poziciju čečenskog lidera na ruskoj političkoj sceni.

Iako ruski posmatrači smatraju da je Kadirov najvažniji garant trenutne situacije u Čečeniji, dugoročno ne isključuju, u slučaju odlaska ruskog lidera, mogućnost preispitivanja sadašnjeg modela odnosa centralne vlasti. i Grozni.

To bi, između ostalog, moglo dovesti do težnje Čečenije da povrati nezavisnost i proširi svoje granice na račun susednih republika, kao što je to učinila nakon raspada Sovjetskog Saveza. Prema njihovim rečima, separatističke tendencije u republici su i dalje jake.