Tur de Frans je sve više putovanje oko Francuske

Za prošlu godinu se citira cifra od oko 12 miliona navijača, ukoliko je ova riječ prikladna za ljubitelje biciklizma okupljene u špaliru tokom dvadeset i jedne etape. Broj od 33 miliona TV gledalaca, kumulativno, za 2018. je vjerovatno realan jer se prema njemu fiksiraju tarife za reklamne spotove koji „garniraju“ televizijski prenos, ali i cijene drugih „usluga“ na kojima počiva ekonomija manifestacije.

Izdanje trke za ovu godinu je najavljeno kao mala prekretnica jer je prošlogodišnja gledanost, u padu za oko deset odsto u odnosu na 2017. navela organizatora da razmisli kako da da novi impuls samoj trci, ali i dinamičniji i zanimljiviji sadržaj TV prenosa.

Već nekoliko godina Tur de France je na televiziji ne samo „Trka oko Francuske“, nego je sve više i „Putovanje oko Francuske“. TV reportaža u trajanju od nekoliko sati nudi, od regije do regije, puno sekvenci istorijskog, geografskog, gastronomskog ili banalno turističkog sadržaja, pogotovo kad se u trci – prilično često – ne dešava ništa, posebno u ravničarskim predjelima.

Poznato je da je takav scenarizovan pristup TV prenosu specijalno prilagođen željama šire publike širom svijeta, čak i tamo gdje biciklizam nije popularan sport. Tur de Frans tako osigurava za sebe treće mjesto na svijetu po TV gledanosti, poslije Olimpijskih igara i Svetskog prvenstva u fudbalu. Citira se za cijeli svijet milijarda TV gledalaca, dok organizator tu brojku u svojoj komunikaciji „naduvava“ na 3,5 milijarde.

Organizator i vlasnik manifestacije, Grupa Amori, koja posjeduje najvažniji sportski list u svijetu Ekip i popularni dnevnik Parizijen, navodi za druge aspekte Tur de Fransa pouzdanije podatke. Za trku čija kilometraža ove godine iznosi 3480 km akreditovano je 2000 novinara za 600 različitih medija, 91 foto-agencija, 68 radio-stanica. Prava prenosa su otkupile 94 televizije koje se gledaju u 190 zemalja, od kojih 60 preuzimaju direktan prenos.

Manifestacija koju Francuzi doživljavaju svake godine kao odličnu priliku za praznovanje, sa protokom vremena se razvila u značajan biznis za koji se posljednjih godina navodi kao obrt približna cifra od 150 miliona evra. Marketing i reklama su postali motori tog pokretnog teferiča, a milionskoj publici okupljenoj oko puteva kojima prolazi Tur je omogućeno da besplatno prisustvuje sportskom takmičenju na svjetskom nivou.

Glavni „trik“ organizatora se sastoji u tome što komercijalne marke, partneri Tura, bez ograničenja mogu u javnom prostoru organizovati svoje promotivne akcije. To je glavna konkretna funkcija Karavana Tur de Fransa.

Karavan je ime za kolonu dugačku 11 kilometara reklamnih kamiona i drugih automobila koji prolaze ispred trke. Tih 160 vozila koja predstavljaju četrdesetak firmi i labela imaju svoju „posadu“ od oko 600 zaposlenih koji u prolazu dijele publici milione prospekata i simboličnih uzoraka svojih proizvoda.

Drugi način da kompanije ili institucije osiguraju za sebe najbolju „vidljivost“ na Tur de Fransu je da investiraju u jednu od ekipa. Ali u tu investiciju, koja prema procjenama košta minimalno između osam i deset miliona evra, mogu se upustiti samo „giganti“ poput lutrije, osiguravajućih društava, bankarskih institucija, telekomunikacija…

Uporedo sa brigom o generalnoj predstavi Tur de Fransa kao jednom od francuskih identitetskih obilježja, organizator manifestacije je posljednjih decenija aktivno radio na njenoj mondijalizaciji. Ne samo što se na listi od 21 ekipe (sa osam takmičara u svakoj) nalaze već uobičajeni francuski timovi, (uz italijanske, belgijske, holandske, britanske ili španske) tu su i formacije koje predstavljaju i interese određenih država, iako ovdje, naravno ne može biti riječi o reprezentacijama.

Na primjer, glavni finansijer ekipe UAE-Emirates je poznata avio-kompanija, a Kazahstan ima svoj Astana Pro Team. Iza ekipe Bahrain-Merida stoji konzorcijum nekoliko firmi iz Persijskog zaliva, kom se pridružio Maklaren i veliki proizvođač bicikla sa Tajvana.

Pored francuske banke LCL (Kredi Lione) koja sponzoriše žutu majicu koju nosi vodeći u trci, jedan od najvažnijih partnera Tur de Fransa je već 16 godina Škoda. Češka firma plaća, kako se misli, oko 3,5 miliona evra za svoje učešće. Ona sponzoriše zelenu majicu, drugu po važnosti, koju nosi najbolji sprinter. Na tabeli sprintera je prvi, već nekoliko godina, Slovak Peter Sagan, trostruki svjetski prvak u biciklizmu i trenutno najpopularniji biciklista na svijetu. Škoda i Sagan, možda nisu slučajno zajedno.

Na sportskoj strani, Francuzi već nekoliko decenija doživljavaju kao istinsku dramu činjenicu da ni jedan Francuz, poslije Bernara Hinoa 1985. godine, nije pobijedio na Tur de Fransu. Mondijalizacija može biti jedno od objašnjenja jer je popularnost biciklizma, upravo zahvaljujući Turu, postala svjetski sportski fenomen. Ali i pooštrene mjere anti-doping kontrole koje se primjenjuju u Francuskoj mogu poslužiti kao moguće objašnjenje za pad nivoa biciklističkog sporta ovdje.

Isključenja iz Tur de Fransa nekoliko ekipa u proteklom periodu i sedam godina sa pobjedama Amerikanca Lansa Armstronga (1999-2005) koje su poništene 2012. godine (tako da za taj period Tur de Frans više nema pobjednika) potresli su u temelju ne samo to takmičenje nego i biciklizam uopšte.