Uočen prvi molekul iz Velikog praska

Iako je se HeH+, odnosno helijev hidridni jon, već godinama smatra da je on taj prvi tajanstveni molekul, naučnici nikako nisu mogli pronaći dokaze o njegovom postojanju do sada, prenosi CNN.

Nakon Velikog praska spojili su se atomi i protoni helijuma i je nastao je molekul HeH+.

Kasnije se raspalo na molekule vodonika i atome helijuma, najzastupljenije elemente u svemiru.

Naučnici su već 1925. stvorili helijumov hidridni jon u laboratoriji, u kontrolisanim uslovima, što je podstaklo naučnu zajednicu na decenijama dugu potragu za tim molekulom u svojoj prirodnoj okolini, odnosno u svemiru.

„Hemija svemira započela je s HeH+. Već dugo astronomi raspravljaju o razlozima zašto taj molekul nismo mogli uočiti u međuzvezdanom prostoru“, rekao je astronom Rolf Gisten s Instituta Makd Plank.

Prema astrohemijskom modelu iz kasnih 70ih, takvih molekula bi još trebalo biti u haotičnim planetarnim maglicama koje su izbacile umiruće zvezde tokom poslednje faze svog života, pre nego što su eksplodirale u supernovi.

HeH+ nastaje kada zračenje zvezde, dosegnuvši temperature više od 100.000 stepeni, ionizije maglicu.

Međutim, otkriti i uočiti takve molekule nije bio lak posao za naučnike.

Zbog Zemljine atmosfere koja im je otežavala detekciju nisu mogli koristiti teleskope na Zemlji.

Naučnici su se odlučili za teleskop SOFIA (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy), koji može leteti iznad donjeg sloja atmosfere.

Na veliku radost astronoma spektrometar visoke rezolucije naziva GREAT, koji se nalazi na SOFIA, detektovao je dugo traženi molekul u planetarnoj maglici NGC 7027.

„Otkriće molekula HeH+ dramatična je i prekrasna demonstracija sklonosti prirode da formira molekule“, rekao je astrofizičar Dejvid Nufeld sa Univerziteta Džons Hopkins.