Većina Francuza žali zbog odlaska Britanije

razvoj događaja oko Bregzita već nekoliko dana ne napušta naslovne stranice štampe i udarne informativne programe TV i radio-stanica.

Mnogi se u tome slažu, Emanuel Makron je sa odličnim uspjehom položio sedmosatni „usmeni“, tokom debate sa oko šest stotina opštinskih načelnika iz normandijske regije. Saznao je, u utorak, rezultat glasanja u britanskom parlamentu direktno od svojih sagovornika i odmah potvrdio da je isključeno da se učine novi ustupci koji bi doveli u pitanje ono što je već ustupljeno Britancima tokom pregovora o razdvajanju. Posebno je naglasio – pošto se ovo događa u Normandiji – da će Francuska ostati neumoljiva kad je riječ o interesima njenih ribara.

Francuska nije među prvima na listi zemalja koje potencijalno najviše pogađa Bregzit. Prema studiji rejting agencije Standard and Poor’s, najteže posljedice, u analizi koja obuhvata dvadeset država, podnijeće Irska, a iza nje stoje Malta, Luksemburg, Kipar i Belgija. Na toj listi Francuska je na jedanaestom mjestu, dok je Njemačka dvanaesta.

Ipak, pored Irske, koja se kopneno graniči sa Ujedinjenim Kraljevstvom, „razvod“ sigurno osjećaju i Francuzi intenzivnije od ostalih Evropljana. Za Britance (odnosno Engleze jer, slično kao i na srpskom, i na francuskom prevladava ovo uopštavanje), prvi prirodni dodir sa kontinentom, kad krenu na put u Evropu, jeste Francuska. Istorijski, upravo kao posljedica geografije, puno toga krupnog i sitnog, presudnog i spornog, dramatičnog i tragičnog se dešavalo između Francuza i Engleza. I s jedne i s druge strane, sve se uglavnom opraštalo, kao što to s protokom vremena biva, ali je vrlo malo iz te povijesti zaboravljeno. I učenik-početnik ovdje je u stanju spomenuti Stogodišnji rat, iako je od njega prošlo već više od pet stotina godina.

Kroz bogatu zajedničku istoriju, Englezi i Francuzi su postali jedni za druge „najdraži neprijatelji“. To neprijateljstvo je reaktivirao i Šarl de Gol 1963. godine kad je, uz puno argumenata, stavio veto na ulazak Velike Britanije u Evropu „šestorke“, koliko je u Zajednici država tada bilo. Diplomatski iznijansirani argumenti su jedno, a istinski razlozi su na drugoj strani: Velika Britanija bi bila Trojanski konj Sjedinjenih Država, tako da bi njen prijem „preinačio evropsku Evropu u atlantsku Evropu“. De Gol je, uprkos nerazumijevanju za francuski stav ostalih država članica, ponovio svoj veto 1967. godine, tako da su Englezi morali sačekati njegov odlazak sa vlasti 1969. kako bi mogli obnoviti pregovore o pristupu.

Danas, većina Francuza iskreno žali zbog odstupanja Velike Britanije. To se kao zaključak nameće iz stavova i velikobrojnih komentara političke elite i medija. Ali istovremeno je neosporno da je Bregzit veliko ohrabrenje za evroskepticizam koji je u Francuskoj sigurno jak i koji će se moći jasno izmjeriti kroz naredne evropske izbore.

Ali, u ovom trenutku, glavna evropska tema u Francuskoj je blokirani Bregzit i hipoteze za izlaz iz krize. S nestrpljenjem se očekuje plan „B“ Tereze Mej. Spekuliše se oko pitanja po kojima bi Evropska komisija mogla malo olakšati posao britanskoj premijerki. Ali za svaku novu odluku, biće potrebna saglasnost svih 27 država članica. Jedna od hipoteza je i da se rok za izlazak, 29. mart, pomjeri za godinu dana, kako bi se dalo više vremena Terezi Mej za formiranje potrebne pozitivne većine u parlamentu.

Ova hipoteza, koja bi jedina pomogla da se iziđe iz vremenskog škripca, sadrži i jednu apsurdnu okolnost. Ako bi se usvojio novi kalendar, Velika Britanija bi morala u maju organizovati evropske izbore. Međutim, njena 73 poslanička mjesta su već zakonski razdijeljena: 43 su stavljena u rezervu za slučaj proširenja Unije, a ostali mandati su poslužili za korekcije broja poslanika za države koje su, prema demografskom kriterijumu, bile nedovoljno predstavljene u parlamentu. Tako Francuska prelazi sa 74 na 79 poslanika.

U Francuskoj je u četvrtak održana specijalna sjednica vlade na kojoj su donijete odgovarajuće odluke, kao da se proces nastavlja po inicijalnom kalendaru, ali u „hard“ ili „no deal“ verziji Bregzita, što znači bez sporazuma. Potvrđen je plan o postavljanju policijskih i carinskih instalacija i otvaranju šest stotina odgovarajućih radnih mjesta.

Neiscrpan je spisak pitanja koja povlači sam proces napuštanja Unije, ma kakva bila njegova verzija, brutalna ili blaga. Poznato je da su 30.000 francuskih firmi izvoznici u Veliku Britaniju, a više od tri hiljade tamo ima aktivnosti. Tamo živi, radi ili studira oko 300.000 Francuza. Njihov status se sa Bregzitom mijenja kao što će se preko noći promijeniti i status Engleza koji su nastanjeni u Francuskoj, uglavnom imućnijih penzionera, u južnim krajevima, često ljubitelja gastronomije i vina. Po jednoj opreznoj procjeni, njih je oko 150.000. Broj Engleza koji su zatražili naturalizaciju, to se sa sigurnošću zna, prešao je pet hiljada, što predstavlja porast od 450 odsto u odnosu na period prije referenduma.