Više od 95 odsto svetske populacije udiše zagađen vazduh

Kriza s onečišćenim vazduhom došla je u središte pažnje otkako se provode preciznija merenja. Zagađen vazduh uzrokovao je smrt 6,1 miliona osoba u 2016. godini pri čemu prednjači spoljni vazduh koji je odgovoran za 4,1 miliion smrti, pokazala je studija Health Effects instituta (HEI).

Problem se dodatno pogoršava jer svetska populacija užurbano seli u urbana područja. Na svetskom nivou, broj smrti uzrokovanih zagađenjem vazduha povećao se za 19,5 odsto od 3.3 miliona 1990. godine.

To znači da je zagađenje vazduha četvrti najčešći uzrok smrti, a ispred su samo visoki krvni pritisak, gojaznost i pušenje.

U studiji je korišćena tehnologija poput satelita koji nadziru područja zagađenja kako bi došli do podataka o uticaju zagađenja vazduha širom sveta.

Zagađen vazduh je kompleksna mešavina čestica i plinova koja se razlikuje od područja do područja, čak i unutar istoga grada, ali fine čestice (particul matter – PM2,5) je mera koja se koristi kao glavni indikator nivoa onečišćenja.

Oko sedam milijardi ljudi, odnosno oko 95 odsto ukupne populacije, živi u područjima gde količina sitnih čestica premašuje preporuku Svetske zdravstvene organizacije, a 60 odsto ih živi u područjima gde količina finih čestica premašuje i najblaže ciljeve koje je zadala SZO.

Problem je najizraženiji u Aziji jer je u Indiji i Kini zabeležen čak 51 odsto od ukupnog broja umrlih od otrovnog vazduha.

U studiju su uključena i posebna istraživanja koja su imala za cilj ustanoviti šta je tačno uzrok tolikom zagađenju u te dve zemlje.

U Kini zagađenje uglavnom dolazi od paljenja ugljena za industriju, električnu energiju i grejanje domova, nakon čega dolazi transport, grejanje domova na biomasu, industrija koja ne koristi ugljen i na kraju poljoprivreda.

U Indiji najveći deo zagađenja otpada na grejanje domova biomasom te izgaranje ugljena.

Studija se posebno bavi uticajem zagađenja unutar domova i naglašava da je čak trećina svetskog stanovništva izložena lošem vazduhu kod kuće gde količina finih čestica premašuje dozvoljene parametre čak 20 puta.

Uprkos lošoj opštoj slici, kvaliteta vazduha u Kini se malo po malo popravlja poslednjih godina jer je vlada ograničila upotrebu ugljena. Nasuprot tome, kvalitet vazduha se poslednjih godina značajno pogoršao u Pakistanu, Bangladešu i Indiji.

‘Zagađenje vazduha uzima značajan danak u svetskoj populaciji i onemogućuje disanje onima s respiratornim problemima, šalje i mlade i stare u bolnicu, uzrokuje izostanke s posla i škole i dovodi do prerane smrti’, kaže Bob O’Keefe, potpredsednik HEI-a.

‘Iako neki delovi sveta pokazuju napredak, pred nama je još puno posla da uklonimo ovu pretnju.’