Ada Ciganlija: More na Savi

Na toj marini, može se reći najsigurnijoj u gradu, često brodovi kao da stoje u procvetaloj Savi i nepomičnim flašama. Ali sa druge strane staze, koja je još pre nešto više od pola veka pregradila jedan deo rukavca i zajedno sa još jednom pregradom, nešto niže napravila jedinstveno jezero Adu Ciganliju na četiri kilometra od centra Beograda.

Prostor Ade Ciganlije je zaista dobro uređen za mnoge potrebe građana i posetilaca grada. Da, za sve potrebe. Ada Ciganlija ima razvijenu infrastrukturu objekata za rekreaciju i odmor. Plaža na jezeru je sa obe strane (i sa strane starog grada i sa strane poluostrva) šljunkovita i dobro održavana tokom sezone i van nje. Postoji mnoštvo kafića sa ležaljkama na plaži. Uređeni su tereni za fudbal, odbojku, postoji i rampa za „bandži“ kao i mogućnosti za noćni provod. Leti se organizuju muzički i „pivski“ festivali.

Beograđani i posetioci srpske prestonice ne zaobilaze Adu Ciganliju ni leti ni zimi zbog njenog šumovitog krajolika, bujne vegetacije, koja na određenim mestima nije najbolje održavana, što je i dobro jer podstiče istraživački duh kod radoznalih šetača, ali i pokazuje koliko je Ada biljnim svetom bogato područje.

Šuma na Adi Ciganliji je predeo listopadnog drveća i nižeg rastinja, mada je ono u najvećoj meri u uređenom delu poluostrva regulisana, odnosno u slabijoj meri ga ima. Kako se ulazi dublje u šumu, stupa se u predvorje, bele vrbe, poljskog jasena i lužnjaka. Sredinom prošlog veka šuma je obogaćena stabilima američke topole i zelenog jasena.

Životinjski svet je prilično razvijen i za Adu Ciganliju se kaže da je jedino mesto u gradu gde se može naleteti na zeca ili srnu u slobodom trku i svakodnevnom životnom zanosu. Međutim, šuma je najviše prekrivena različitim vrstama ptica, koje svijaju gnezda na gustim krošnjama, a ona se najbolje vide tokom jeseni i zime kada opadne lišće i tada krošnje izgledaju okićene gnezdima kao novogodišnja jelka. Vrsta koja zavređuje pažnju, a nalazi se na ovom beogradskom poluostrvu jeste mali vranac, ptica koja zimske dane provodi na donjem špicu Ade u šipražju. Prema kategorizaciji vrsta evropskih potreba zaštite (SPEC), ova ptica se svrstava se u prvu grupu „globalno ugrožene vrste sa nepovoljnim statusom zaštite u Evropi“. U Srbiji je zaštićen kao prirodna retkost, a Uredba o prirodnim retkostima zabranjuje narušavanje njihovih staništa.

Na Adi Ciganliji se nalazi i naselje Partiza, koje često ima probleme sa poplavama.

Ada Ciganlija je bila prepoznata kao važna u vreme vožda Karađorđa i kneza Miloša Obrenovića, pa je 1821. godine proglašena za državno dobro, a tako je i danas. Njena površina sa Adom Međicom iznosi 800 hektara, a jezero koje se nalazi između Ade i grada dužine je 4.2 kilometra, sa prosečnom širinom od 200 metara i dubinom mestimočno od 4 do 6 metara. Ada je uvek dobro rashlađujuće mesto tokom letnjih vrelina, jer je temperatura na njoj, nešto niža u odnosu na središte grada. Tokom letnje sezone Adu Ciganliju poseti preko 300.000 posetilaca.

Za ribolovce postoji i Ada Safari, a iznad ovog gradskog šumovitog predela izdiže se Most na Adi, sa pilonom visokim 200 metara, izgrađenim 2012. godine i odmah je postao jedan od simbola Beograda.

Valja napomenuti da se na Adi Ciganliji nalaze veslački klubovi Crvena Zvezda, Partizan i Grafičar, i da je ona često mesto održavanja veslačkih turnira.

Ostaje samo reći kako je Ada Ciganlija dobila ime. Neki hroničari smatraju da je Ada Ciganlija dobila ime prema keltskim rečima „siga“ (ostrvo) i „lia“ (podvodno tle). Tako je Ada Ciganlija sa svojim proplancima, livadama, životinjama i šumom najomiljenije mesto domaćim i stranim posetiocima. Adu Ciganliju Beograđani najviše vole da zovu „beogradsko more“.