Amam kneza Miloša: Ostatak kneževog dvorskog kompleksa 1Foto: BC

Amam kneza Miloša, u Ulici Admirala Geprata broj 12, sagrađen je 1836-1837. godine, kao sastavni deo dvorskog kompleksa za kneza Miloša.

Izbor mesta za izgradnju ovog kompleksa, kao i samog amama, knez je poverio knjeginji Ljubici, dok je prvobitni plan za dvorac izradio Franc Tobi. Knez ipak nije bio zadovoljan ovim planom, tako da je zidanje na kraju poverio arhitekti Konstantinu Radotiću, koji je poreklom bio iz Pančeva. Međutim, u određenim izvorima navodi se da je projekat za izgradnju moguće uradio i Hadži Nikola Živković, koji je izvršio i nadzor nad samom gradnjom. Zgrada dvora predstavljala je jednospratnu, dugačku i prostranu građevinu, dok je u sredini bašte ispred nje podignut i prostran i luksuzan amam.

Iako je ovaj kompleks građevina podignut za kneza Miloša, smatra se da on nije stanovao u njemu, kao ni da je koristio čuveni amam. Kompleks je, naime, verovatno bio namenjen njegovim sinovima Milanu i Mihailu, koji su ovde najviše provodili vremena. U početku je, osim toga, služio i kao smeštaj za goste iz inostranstva. U ovom zdanju kasnije bilo je smešteno i Ministarstvo finansija nekadašnje kneževine Srbije, a potom je služilo i kao smeštaj drugih upravnih ustanova. Bašta ispred ove zgrade vremenom je postala poznata među građanima kao Finansijski park, koga je i 1864. godine knez Mihailo proglasio narodnim. Ovaj park predstavlja ujedno i prvi javni park u gradu, u kome je nedeljom i praznicima svirke imala takozvana „vojna banda“. Međutim, za vreme Drugog svetskog rata dvorski kompleks je porušen, a jedini deo koji je ostao sačuvan i do danas je amam.

Amam je izgrađen prema principima turskih amama i poseduje osnovne delove i prostorije kao i u svaki objekat takve vrste. Sastoji se od šedrvana, koga čine čekaonica i garderoba, kao i od kapaluka, odnosno prostorija namenjenih za odmor nakon kupanja. U amamu se nalaze i same prostorije za kupanje ili halvate i ložionica, koja se nazivala ćulhan.

Restauracije ovog amama izvršene su 1956. i 1964. godine, kada je objektu vraćen prvobitni izgled. Međutim, amam nakon ovih obnova nije bio upotrebljavan u svojoj osnovnoj nameni, ali je zato izvesno vreme služio kao magacin. Kasnije u njemu bila je dugo smeštena galerija dečijih crteža, a danas u ovom amamu posluje jedan ugostiteljski objekat.

Amam kneza Miloša proglašen je Rešenjem Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture 1948. godine i kulturnim dobrom, tako da se nalazi pod zaštitom države i grada.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, ali i na X nalogu. Pretplatite se na PDF izdanje lista Danas.

Komentari