Beogradska internacionalna nedelja arhitekture: Besplatne šetnje kao deo bogatog programa

Ove godine, BINA vodi posetioce kroz aleje Novog groblja, staro jezgro Zemuna, naselje Cerak vinogradi, zgrade Radio Beograda, Tanjuga, Jugoslovenske udružene banke Huga Erliha, a građani će moći da saznaju više o ženama u arhitekturi između 1900. i 1960. godine, kao i o jevrejskom nasleđu u prestonici, saopštili su organizatori te manifestacije.

Izlet u Novi Sad pod nazivom Arhitekta Aleksandar Stjepanović – Prostori obrazovanja / Novi Beograd – Novi Sad zakazan je za nedelju, 19. maj, dok će se poseta Pančevu organizovati 26. maja.

U nedelju, 12. maja na programu su tri šetnje: Alejama Novog groblja – Vojna groblja koju vodi Violeta Obrenović, Žene u arhitekturi između 1900. i 1960, koju vode Milena Zindović i Marija Pavlović i Arhitektura i sećanje: jevrejsko nasleđe u Beogradu koju vodi Milica Rožman.

Novo groblje predstavlja istorijsko-spomenički memorijal od posebnog značaja za nacionalnu istoriju i kulturu. Ove godine pažnja će biti usmerena na vojna groblja koja su inače zatvorena za javnost, te će posetioci imati jedinstvenu priliku da obiđu austrougarsko, francusko, italijansko i bugarsko vojno groblje. U okviru programa šetnje Žene u arhitekturi, proći ćemo pored znamenitih objekata iz prve polovine 20. veka, do 1960, čiji su autori žene. Šetnja Arhitektura i sećanje: jevrejsko nasleđe u Beogradu predstaviće osnovnu topografiju jevrejskog nasleđa, čije se prisustvo u Beogradu beleži još od 16. veka.

U utorak, 14. maja na programu je šetnja Zgrada Radio Beograda koju vodi Snežana Ristić, dan kasnije kroz Jugoslovensku Udruženu banku Huga Erliha vodi Tanja Damljanović Konli, a u četvrtak, 16. maja, Snežana Ristić vodi kroz zgradu Prizada (Tanjug). Šetnja kroz Erlihovu banku ima za cilj da upozna sa jednim od prvih modernistički-koncipiranih poslovnih objekata izgrađenih u Kraljevini Jugoslaviji. Od 1947. Radio Beograd je u zgradi na uglu Svetogorske i Hilandarske ulice. Zgrada je poznata kao Zanatski dom što je do Drugog svetskog rata i bila. Četiri godine posle izgradnje Zanatskog doma arhitekta Bogdan Nestorović 1937. godine opet dobija na konkursu mogućnost da projektuje i realizuje još jednu multifunkcionalnu i urbanistički intrigantnu zgradu – administrativni objekat Privilegovanog izvoznog akcionarskog društva (PRIZAD). Tokom okupacije Beograda u Drugom svetskom ratu tu je bio smešten Gestapo, a od šezdesetih godina prošlog veka Tanjug – Telegrafska agencija nove Jugoslavije.

Za ponedeljak, 20. maj zakazana je šetnja kroz staro jezgro Zemuna koju vodi Aleksandra Dabižić, a poslednja šetnja na ovogodišnjem programu, koju vodi Ivana Vesković – Naselje Cerak vinogradi, zakazana je za 24. maj.

Istorijski razvoj starog jezgra Zemuna, od formiranja u prvoj polovini 18. veka do danas, pokazuje prirodni kontinuitet nastajanja, širenja i definitivnog oblikovanja urbanističke celine, sa svim elementima koji održavaju složene društvene odnose, strukturu populacije, privredna kretanja, kulturne prilike, socijalne mogućnosti i, uopšte, totalitet urbanog života u rasponu od dvesta pedeset godina.

Stambeno naselje Cerak vinogradi izgrađeno je u periodu od 1978. do 1985. godine na prostoru bez nasleđenih urbanističkih slojeva. Izvedeno je prema projektu Darka Marušića, Milenije Marušić i Nedeljka Borovnice. Ove godine je zbog očuvanosti originalne strukture i arhitekture proglašeno za kulturno dobro i time postalo prvi stambeni kompleks u Srbiji koji je u celosti stavljen pod zaštitu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

– Izlet pod nazivom Arhitekta Aleksandar Stjepanović – Prostori obrazovanja / Novi Beograd – Novi Sad vodiće Jelica Jovanović i Sonja Jankov. Šetnja će početi u Bloku 22, ispred kombinovane dečije ustanove – današnjeg vrtića Zeka, zatim preko centra mesne zajednice do pešačke pasarele ka Bloku 23 i OŠ „Laza Kostić“, KDU „Pčelica“ i „Leptirić“, a zatim duž Autoputa kroz Beograd prema Bloku 39 i Fakultetu dramskih umetnosti, te nastaviti ka Novom Sadu i Filozofskom fakultetu. Kroz fenomene vezane za prelazak grada preko Save i zaboravljenu terminologiju, predstavićemo opus profesora Stjepanovića i pričati o mehanizmima koji su rezultirali takvom arhitekturom: o konkursnoj praksi, laboratoriji stanovanja, ulozi univerziteta u planiranju gradskih centara i kasnijem napuštanju ovog načina planiranja i razvoja gradova, navode organizatori.

Izlet u Pančevo koji vodi Aleksandar Stanojlović obuhvata obilazak centra, tri trga, građevine, spomenike i urbani dizajn, jedan napušteni urbanistički projekat iz šezdesetih, Muzej Stari magistrat i novu opštinu, industrijske spomenike i priče o znamenitim građanima, Đorđu Vajfertu, Urošu Prediću, Mihajlu Pupinu i Nebojši Glogovcu. Poseban utisak ostavlja poseta manastiru Vojlovica i kontrast srednjovekovne i barokne arhitekture i neposrednog futurističkog okruženja Rafinerije nafte.

Pod sloganom „Pozitivno/Aktivno“

Četrnaesta Beogradska internacionalna nedelja arhitekture – BINA 2019 održava se pod sloganom „Pozitivno/Aktivno“ i kroz različite formate – izložbe, predavanja, performanse i instalacije, predstavlja savremenu arhitektonsku praksu koja nastaje u potpuno drugačijem društvenom, političkom i tehnološkom kontekstu, a čije su osnovne karakteristike: brzina, diktat kapitala, fleksibilnost i transdisciplinarnost.