Carinarnica u Zemunu: Privredni objekat iz 18. veka

Malo ko, međutim, zna kada je ovo zdanje sagrađeno i za koje je svrhe sve služilo. Carinarnica je podignuta još davne 1781. godine na obali Dunava, na mestu starije zgrade koja je služila za istu namenu. Ova jednospratnica, oblikovana u duhu klasicizma, u tadašnje vreme predstavljala je jedno od najvećih zdanja u Zemunu i veoma značajan privredni objekat. Njena izgradnja, prema poznatim podacima, koštala je skoro 12 hiljada forinti.

Namena zgrade bila je uglavnom dvostruka. U prizemlju su bili smešteni magacini i pojedine kancelarije, dok su na spratu bili mahom stanovi za činovnike. Unutrašnji raspored bio je prilično jednostavan, uz dugačak hodnik ređale su se prostorije. U vreme kada je podignuta, u carinarnici se naplaćivala carina koja je iznosila trideseti deo trgovačke robe koja je prolazila kroz ovaj pogranični deo grada. Iz tog razloga, bila je poznata i kao Tridesetničarski ured. Prihod od carina nikada nije bio zanemarljiv, o čemu svedoče i podaci pre same izgradnje nove zgrade. Naime, godinu dana pre podizanja ovog objekta prihod od carina iznosio je sto hiljada forinti. Ono što je, takođe, bilo karakteristično za ovo zdanje je to da su zemunski građani često dolazili u sukob sa carinskim organima.

Ovaj privredni objekat u početku bio je jedno nadleštvo sa Solarskim uredom, a kasnije je bio podređen Ugarskoj dvorskoj komori. Značajnost carinarnice posebno se ističe od 1871. godine, kada je nosila naziv „Kraljevski carinski ured u Zemunu“, a na značaju dodatno dobija i u doba takozvanog „carinskog rata“. U periodu između dva svetska rata bila je poznata i kao „Kraljevsko carinsko odeljenje“. Nakon Drugog svetskog rata carinarnica dobija privredno-stambenu namenu. U okolini zgrade nalazili su se nekada i solarski magacini, koji su porušeni u prvoj polovini 20. veka.

Zgrada nekadašnje carinarnice danas se koristi za stanovanje, skladištenje i ugostiteljstvo. Isto tako, ovo zdanje predstavlja i kulturno-istorijsko dobro u okviru Starog jezgra Zemuna, pa samim tim poseduje i zaštićeni status.