Dom vazduhoplovstva: Nekada najveće zdanje u prestonici

Sagrađeno je po projektu čuvenog arhitekte Dragiše Brašovana 1935. godine, na mestu na kom se nekada nalazila zgrada Vojne komande sa pomoćnim objektima. Vojna komanda, inače, bila je specijalni organ sa zadatkom da pazi na rad i namere visokih turskih vlasti u Beogradu. Zgrada u kojoj se nalazila podignuta je bila još davne 1783. godine, a jedno vreme u njoj se nalazila i Komanda mornarice.

Rušenje objekata bivše Vojne komande izvršeno je 1934. godine, dok su neki delovi uklopljeni u sastav nove zgrade. Na izgradnji ovog zdanja namenjenog za Komandu vazduhoplovstva radilo je oko 400 radnika svakodnevno, a radovi su trajali skoro dve godine. Smatra se da je čak i arhitekta Brašovan učestvovao u samoj izgradnji i da je živeo sa radnicima i majstorima od postavljanja temelja do završetka i najmanjih radova. Građevina je posvećena kralju Aleksandru koji je dao inicijativu za njeno podizanje. Iako se za godinu njene izgradnje uzima 1935, kompletno je završena tek naredne godine. Troškovi za njenu izgradnju iznosili su oko 16 miliona tadašnjih dinara.

S obzirom na namenu, zgrada ima „vazdušast“ oblik, kako se navodi u određenoj literaturi, tako da podseća na avion. U svom centralnom delu ima osam spratova, čija je visina 36 metara. Zajedno sa zgradom Reuniona u Beogradu bila je najviše zdanje u prestonici u to vreme. Godine 1938. fasada ovog zdanja ukrašena je statuom Ikara, koja je rad novosadske vajarke Zlate Markov. Dvadesetak godina kasnije dozidan je i još jedan sprat.

Inače, Komanda vazduhoplovstva do podizanja nove zgrade nalazila se u Novom Sadu. Njeno preseljenje u Zemun završeno je upravo 1936. godine, kada je i zgrada kompletno završena. Tom prilikom doseljeno je u ovaj deo grada i oko 250 oficira sa svojim porodicama. U Domu vazduhoplovstva, kasnije, održavane su i izložbe, večeri poezije i muzičke priredbe. Jedan od istorijskih događaja, takođe, povezan je sa ovim zdanjem. Naime, ovde je sklopljena zavera 1941. godine, pod vođstvom generala Dušana Simovića. Nakon toga, vlada Cvetković-Maček je srušena, dok je na vlast tada stupio maloletni Petar II Karađorđević.

Ova zgrada preživela je i nekoliko ratova i razaranja. Poslednji put oštećena je tokom bombardovanja NATO avijacije 1999. godine. Uprkos svemu tome, zdanje je ostalo jedan od simbola Zemuna. Danas je i kulturno dobro, koje se nalazi pod zaštitom.