Najviše zgrade u Beogradu i Srbiji: Kako je Beograđanka za manje od 50 godina pala na sedmo mesto

Kojom brzinom se trendovi prate, to je već druga tema, s obzirom na to da je bilo potrebno “samo” 50 godina da zgrada koja je bila simbol Beograda sa prvog padne na sedmo mesto.

10 najviših zgrada u Srbiji

Kula Beograd – 168 metara – 42 sprata

Kula West 65 – 155 metara – 40 spratova

Ušće 1 – 141 metar – 25 spratova

Geneks kula – 135 metara – 35 spratova

Kula Skyline Beograd – 132 metra – 31 sprat

Ušće 2 – 110 metara – 22 sprata

Beograđanka – 101 metar – 30 spratova

Rudo A, Rudo B i Rudo C – 100 metara – 30 spratova

Ineks kula – 95 metara – 25 spratova

Stambene kule u Ulici vojvode Stepe – 91 metar – 20 spratova

* u visinu pojedinih zgrada uračunata je i visina antena koje se nalaze na njihovim krovovima

@danas.rs Odgledajte video do kraja da saznate koja zgrada je najviša u Beogradu, a samim tim i u Srbiji 🌇 🇷🇸 Šta kažete, koju bismo sledeću temu mogli da obradimo na ovaj način? 🤔 #foryoupage #srbija #beograd #arhitektura ♬ Aesthetic – Tollan Kim

Kula Beograd

Prema podacima sa Vikipedije, najviša zgrada u Srbiji, ali i na prostoru bivše SFRJ trenutno je Kula Beograd. Visoka je 168 metara i ima 42 sprata, a nalazi se na obali Save u kompleksu kontroverznog Beograda na vodi, koji je nikao na prostoru kvarta Savamala.

Podsetimo, privatni objekti u Savamali srušeni su u noći neposredno nakon parlamentarnih i lokalnih izbora održanih 24. aprila 2016. Zbog rušenja je kažnjen samo šef dežurne službe beogradske policije Goran Stamenković na pet meseci uslovno i to za nesavestan rad, odnosno nereagovanje, uprkos pozivima uznemirenih građana policiji da izađe na teren. U vreme rušenja, gradonačelnik Beograda je bio Siniša Mali, a premijer Aleksandar Vučić. Vučić je tada rekao da je rušenje izveo „kompletan idiot“, ukazujući na najviše gradske ograne. Slučaj ni posle punih šest godina nije do kraja rasvetljen.

Kula Beograd je jedna od retkih zgrada u Evropi koja se rotira za 90 stepeni kroz 10 spratova. Zbog specifične i složene geometrije objekta, nije bilo moguće primeniti neke od gotovih sistema. Ovo je posebno naglašeno u “zakrivljenom” delu Kule, gde je fasadno staklo zakrivljeno. Rotirana silueta simbolično predstavlja obližnje ušće Save u Dunav i daje objektu utisak fluidnosti, navodi se na sajtu Belgradewaterfront.com.

Fasada Kule je sastavljena od skoro 14.000 staklenih i drugih panela, a do 9. sprata postavljena su posebna stakla sa linijama koje su vidljive samo pticama, koje im pomažu da se ne “sudare” sa zgradom. Druga specifičnost fasadnog stakla je da je spektralno selektivno, što u praksi znači da maksimalno propušta svetlost i smanjuje gubitak energije. Četiri dizalice na izvlačenje, teške preko 30 tona, ubrzavaju ciklus čišćenja fasade na oko 55 dana.

Zaljubljenike u arhitekturu posebno intrigira 13. sprat ovog zdanja koji postoji samo formalno, s obzirom na to 12. sprat ima dupli nivo gde su smeštene prostorije tehničke podrške. Broja 13 nema na kontrolnim tablama nijednog od 15 liftova u zgradi. Na prostoru od 14. do 19. sprata Kule Beograd smešteno je 220 trosobnih i četvorosobnih dupleks apartmana. Reč je o brendiranim „Sent Redžis“ (St. Regis) stanovima čija prodaja je počela u maju 2019. godine.

Takozvana “medija fasada” zgrade dosad je korišćena u svrhu promocije raznih događaja. Za doček Srpske nove godine Beograđani i njihovi gosti mogli su da posmatraju troipominutni svetlosni spektakl u kojem su preovlađivale boje srpske trobojke. Prizor se video sa Sava Promenade, Starog savskog mosta, Kalemegdana, Novog Beograda, Banovog brda i drugih delova grada.

Projekcijom srpske zastave i silueta građevina po kojima je naša zemlja prepoznatljiva uz poruku „Živela Srbija“ na Sretenje 2022. Obeležen je jedan od najvažnijih dana u srpskoj istoriji – Dan državnosti.

U slavu ćirilice i Vuka Karadžića na Kuli Beograd prikazana je animacija u čast ovog reformatora srpskog jezika, lingviste i prevodioca, a takođe je upućena i poruka podrške fudbalerima Srbije pred nastup na Mundijalu u Kataru 2022.

U januaru 2022. godine na društvenim mrežama se pojavila informacija da turski radnici prete da će skočiti sa Kule Beograd jer nisu dobili platu, međutim u MUP-u nisu mogli da potvrde agenciji Beta da li je ta informacija tačna.

Kula West 65

Kula West 65 sa 40 spratova i visinom od 155 metara druga je najviša zgrada u Srbiji. Nalazi se u okviru stambeno-poslovnog kompleksa West 65 u novobeogradskom Bloku 65. Poseduje podzemnu garažu sa 333 parking mesta. Stanovi se kreću od 40 do 410 metara kvadratnih, a ima ih 294. Pored kule nalazi se tržni centar pod nazivom „West 65 Mall”. Kula West 65 bila je najviša zgrada u Srbiji, sve do izgradnje Kule Beograd.

U znak podrške najboljem teniseru sveta Novaku Đokoviću, koji je u januaru 2022. odlukom Federalnog suda u Australiji deportovan iz te zemlje, na kuli je ispisana poruka „Dobrodošao kući Nole“.

Ušće 1

Treća najviša zgrada u Srbiji, takođe se nalazi na opštini Novi Beograd, u Bloku 16, na ušću Save u Dunav. Reč je o poslovnom centru „Ušće”. Sagrađena je 1964. godine kao „Palata društveno-političkih organizacija“, a u njoj se nalazilo sedište Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, zbog čega je dobila popularni naziv „CK“. Danas je poslovna zgrada u vlasništvu kompanije MPC.

Visoka je 141 metar sa antenom i ima 25 spratova. Originalna visina zgrade bila 103,9 metara, a današnja je zbog rekonstrukcije i dva nova sprata 110 metara.

Oko 1970. godine je zgrada trebalo da bude meta srpskog emigranta Nikole Kavaje koji je želeo da otme avion Boing 747 i da ga potom sruši u zgradu CK. Avion je otet, ali plan ipak nije ostvaren. Kavaja je osuđen na 60 godina zatvora, od kojih je na robiji proveo proveo 23.

Tokom NATO agresije na SR Jugoslaviju 21. aprila 1999. godine zgrada je bila raketirana u više navrata i pretrpela je oštećenja. Ponovo je bombardovana 27. aprila. Ukupno 12 tomahavk raketa je pogodilo zgradu.

U neposrednom okruženju zgrade je 31. marta 2009. godine otvoren veliki trgovinski centar „Ušće”, površine 130 hiljada metara kvadratnih sa četiri nivoa iznad zemlje i dva ispod, tada reklamiran kao najveći na Balkanu.

Geneks kula

Genes kula poznatija i kao Zapadna kapija Beograda je četvrta najviša zgrada u Srbiji. Visoka je 115 metara, a sa antenom 135 metara. Ima 35 spratova, a nalazi se u Bloku 33, neposredno uz autoput Beograd-Zagreb. Bila je jedan od simbola razvoja prestonice i sedište najuspešnije jugoslovenske firme – Generaleksport, kao i stecište tadašnjeg poslovnog i političkog sveta.

Soliter je projektovao arhitekta Mihajlo Mitrović, 1980. godine u brutalističkom stilu. Čine ga dve betonske kule povezane mostovnom strukturom na 26. spratu i rotirajući restoran na kružnom vrhu. Vlada Srbije je uvrstila građevinu u registar kulturnih dobara Srbije u novembru 2021. godine, na predlog Zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograda.

Slučaj “Geneks”, u kome po poslednjim dešavanjima ni iz drugog pokušaja po početnoj ceni manjoj od 12,5 miliona evra (1,46 milijardi dinara), nije uspela prodaja jedne od dve kule, one poslovne u čiju je izgradnju svojevremeno uloženo oko 70 miliona dolara – paradigma je svega što se dešavalo u srpskoj privatizaciji: oštećeni radnici, uništeni biznis, devastirana imovina i kao epilog, stečaj.

Još jedna od zanimljivosti vezanih za Zapadnu kapiju Beograda jeste da njen izgled i dalje krase murali čuvenog slikara Lazara Vujaklije koji su sačuvani tokom svih ovih godina.

Skajlajn Beograd

Kula Skajlajn Beograd, poznata i kao Skyline Afi Tower, ima 31 sprat, i sa visinom od 132 metra je peta najviša zgrada u Srbiji. Nalazi se na mestu nekadašnjeg Saveznog MUP-a u Ulici kneza Miloša, kod Mostarske petlje. Po svoj prilici u ovoj poslovnom oblakoderu neće biti dugog čekanja na liftove, budući da je po projektu predviđeno čak 11 brzih liftova za zaposlene i posetioce.

Ušće 2

Šesta najviša zgrada u Srbiji je poslovni centar „Ušće 2”, poznata i kao Kula Ušće 2. Reč je o zgradi “bliznakinji” Poslovnog centra “Ušće”, a sagrađena je 2020. godine. Visoka je 110 metara, ima 22 sprata, a u okviru zgrade nalazi se i podzemna garaža sa 450 parking mesta na dva nivoa.

Palata Beograd – Beograđanka

Palata Beograda, poznatija kao Beograđanka, je poslovni soliter u centru prestonice Srbije, koja je po izgradnji nekoliko decenija bila najviša zgrada na Balkanu. Visoka je 101 metar i ima 24 sprata, što je čini sedmom najvišom zgradom u Srbiji. Izgrađena je u periodu od 1969. do 1974. godine po projektu arhitekte – ne gradonačelnika, Branka Pešića, kao prvi oblakoder u užem centru grada, stacioniran između Slavije i Terazija, između ulica Kralja Milana i Masarikove na opštini Vračar.

Na poslednjem spratu zgrade se nalazio restoran sa vidikovcem koji je zatvoren početkom devedesetih, kada je lokalna RTV stanica Studio B, koja se već decenijama emituje upravo iz ove zgrade, zakupila poslednji sprat za svoje potrebe.

Uprkos negodovanju dela javnosti, najviše zbog boje same zgrade, Beograđanka je ipak postala simbol grada. Takođe, bila je izvor inspiracije za čuvenog pesnika, pisca, novinara i aforističara Duška Radovića koji je u njoj proveo značajan period tokom svog radnog veka.

U septembru 2020. godine, Marera Properties, jedna od najvećih kompanija na tržištu komercijalnih nekretnina u Srbiji postala je novi vlasnik palate „Beograđanka“. Cena po kojoj je prodata bila je neobjašnjivo niska a činjenica da se na tenderu pojavio samo jedan zainteresovani kupac izazvala je sumnju u nepristrasnost u tom postupku, smatrala je tada stručna javnost.

Rudo A, B i C

Osmo mesto na listi najviših zgrada Srbije i Beograda zauzimaju tri solitera, koja se zvanično zovu Rudo, po istoimenom bosanskom gradiću. Sa 30 spratova dosežu visinu od 100 metara, a svaki ima po 190 stanova. „Krstio ih je“ beogradski arhitekta Dragoljub Mićović, koji je u vreme izgradnje bio zadužen za stručni nadzor. Ovaj podatak je interesantan i zbog toga što je Mićović rođen u Rudom 1929, a bio je autor više knjiga o istorijatu rodnog kraja.

Nezvanično, ove zgrade na Zvezdari su poznate i pod nazivom Istočna kapija Beograda. Zbog veličine i upadljivosti, ali i pozicije – uz autoput, predstavljaju simboličku kapiju na ulasku u grad za putnike koji dolaze iz pravca istoka.

Izgradnja je počela 1973, a prvi stanari su se uselili već 1976. godine. Projekat je delo arhitekte Vere Ćirković i inženjera Milutina Jerotijevića, a za radove je bilo zaduženo preduzeće “Rad”. Soliteri su izgrađeni na postoljima u visini od tri sprata a posle se šest serija po četiri sprata terasasto sužavaju do sistema za održavanje iznad 27. sprata.

Ineks Intereksport

Sa 95 metara visine i 25 spratova, poslovna zgrada Ineks Intereksport deveta je najviša zgrada u Beogradu. U novembru 2009. godine kupili su je Grad Beograd i JKP Gradska čistoća, nakon čega je u nju preseljena Gradska uprava, koja je do tada bila smeštena na osam lokacija. Zgrada je izgrađena 1978. godine, nalazi se na uglu Ulice Starine Novaka i Kneza Danila. Bila je sedište mnogobrojnih firmi, a u junu 2017. godine je preživela i požar.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Belgrade Socialist Modernism (@belgrade__socialist_modernism)

Stambene kule u Ulici vojvode Stepe

Stambene kule u Ulici vojvode Stepe sa visinom od 91 metra i 20 spratova na 10. su mestu na listi najviših zgrada Beograda i Srbije. Dva solitera sa parne strane ulice izgrađena su 1976, a soliter „Jedinstvo“ sa neparne strane završen je 1981. godine.